مطالعه تطبیقی کتیبه های ضریح های امام حسین (ع) و حضرت عباس(ع) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ضریح ها سازه هایی هستند از چوب و یافلز که بر مرقد بزرگان به جهت ادای احترام و شان ایشان قرار می گیرد. ضریح سازی در دوره معاصر محل هنرنمایی و تامل اندیشمندان عالم قرار گرفته که در این میان کتیبه ها اهمیت والایی دارد. از نمونه های عالی ضریح سازی می توان ضریح های امام حسین و حضرت عباس علیهاسلام را نام برد که توسط هنرمندان ایرانی و عراقی انجام پذیرفته است. بازشناسی و واکاوی کتیبه های این دو ضریح گامی است در جهت تاباندن لایه های مستتر در کتیبه ها و جایگاه آنها در اعتقادات و باور شیعیان. هدف بررسی تاریخ ضریح های ایشان در طول تاریخ و کتیبه های آنها، ارتباط آیات منتخب با شان ائمه اطهار است. یافته ها نشان دارد در دو ضریح، 13کتیبه با سه قلم ثلث، نسخ و نستعلیق در مقام و منزلت ایشان کتابت شده است. به دلیل ابعاد متفاوت ساختمان دو ضریح، یک ردیف کتیبه در ضریح امام حسین(ع) بیشتر به کار رفته است. از نظر محتوا، کتیبه های ضریح امام حسین و حضرت عباس(علیهم السلام) در چهار گروه 1- قرآنی، 2- اسماء الحسنی و چهارده معصوم(ع)، 3- روایات و احادیث، 4- اشعار طبقه بندی می شود که کتیبه های قرآنی جلوه بیشتری نسبت به دیگر بخش ها دارند. روش تحقیق تحلیلی - تطبیقی بوده و جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و بویژه میدانی است.