سیمای ایرانشهر در آغاز دوره ساسانی (سده سوم) از نگاه روم: تصویری غربی از بازگشتِ هخامنشیان

چکیده

جابجاییِ اشکانیان با ساسانیان چرخشی بزرگ در سیاست های ژئواستراتژیک شاهنشاهی ایران بود. به این ترتیب، تغییر نگاهِ رومیان نسبت به ابرقدرتِ شرقی خیلی زود در همان نخستین آثار تاریخ نگارانه معاصر با اردشیر بابکان خود را نمایان کرد و نگارندگان رومی تلاش کردند میانِ ساسانیان و خاطره هخامنشیان پل بزنند. هدف از این پژوهش شناختِ ذهنیتِ روم و کارکردِ دستگاهِ تبلیغاتیِ این امپراتوری شاملِ برداشت (Perception) و انگاشتِ (Depiction) تازه بنیادِ آنان از ایرانِ سده سوم و پاسخ به این پرسش است که روم، افزون بر این درک و فهم از شرایط جدید، چه واکنشی متناسب با آن ارائه کرد. بر پایه این پژوهش، به نظر می رسد راهبردِ روم در سده سخت و دشوار سوم میلادی بزرگنمایی در کامیابی های نظامی اش در برابر ساسانیان و حتی ارائه گزارش های رسمیِ ساختگی و وارونه جلوه دادن واقعیت بود. آنان در این دوره به یک کلیشه سیاسی-رسانه ای برای بازنماییِ رخدادهای جبهه های شرقیِ خود دست پیدا کردند که در سده های سپسین ادامه یافت.