نقش جهت گیری های سیاسی در شکل گیری گفتمان نمایشی واقعه ی کربلا (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

واقعه ی کربلا، طی قرن های متمادی، تاثیرگذاری پایداری بر نسل های متوالی داشته است. جریان های اجتماعی که به تبع این حادثه ظهور پیدا کرده اند، موید این تاثیر است. هنرنمایشی شبیه خوانی، به عنوان یکی از گونه های تحول یافته گفتمان این واقعه، از جمله این جریان ها می باشد. هنری که در مسیر عرضه خود، از عوامل متعدد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بهره برده است. اما آیا ریشه این آیین سنتی را فقط باید در آیین های باستانی ایران مانند؛ سوگ سیاوش و... جستجو کرد؟ آنچه که کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ بررسی نقش فعل و انفعالات سیاسی از قبیل؛ تقابل و تعامل فرق و ادیان مذهبی و ارتباط آن ها با حاکمان و حرکت های خود جوش مردمی، در فراز و فرود روند تکاملی شیوه نمایشی گفتمان این واقعه یا همان آیین شبیه خوانی می باشد. در این مقاله تلاش می شود تا به روش تحلیلی و توصیفی و با استفاده از اسناد، گزارش ها و کتب تاریخی موجود، نقش اینگونه عوامل سیاسی در شکل گیری این هنر آیینی آشکار شود.