واکاوی فعالیت های مبلغین کاتولیک در ایران عصر صفوی

چکیده

همزمان با شکل گیری دولت صفویه و برقراری ارتباطات گسترده با دولت های فرنگی، باب مراودات و داد و ستدهای سیاسی و نظامی با مغرب زمین رو به فزونی گذاشت. با افزایش این ارتباطات به تدریج گروههای متعددی در قالب نمایندگان سیاسی، هیأت های مذهبی و بازرگانی راهی ایران شدند. در این میان هیأت های مبلغین مذهبی نقشی قابل توجه و کارکردی چندگانه داشتند. این گروه ها از فرقه های مختلف کاتولیک بودند و تحت حمایت پاپ و پادشاهان کاتولیک در راستای منافع مذهبی و سیاسی آنان فعالیت می کردند. در نوشتار حاضر سعی بر آن است با نگاهی تحلیلی و با استفاده از گزاش های مربوط به حضور و فعالیت مبلغان در ایران، سفرنامه ها، مجموعه اسناد و کتابهای تاریخی و پژوهشی به بررسی و چگونگی حضور مبلغان مسیحی و فعالیت آن ها در عرصه سیاسی و تجاری ایران پرداخته می شود. مقاله همچنین فعالیت برخی از مبلغین مسیحی در دربار و نقش آنها در سیاست خارجی عصر صفوی را نیز مورد توجه قرار می دهد. بر این اساس، یافته های پژوهش حاکی از آن است، ارسال گروه های مذهبی، تحت حمایت پاپ و پادشاهان کاتولیک اروپایی و در راستای منافع مذهبی و سیاسی آنان صورت می گرفت. چناچه حضور و فعالیت مبلغان مذهبی در عصر صفویه از همان ابتدا با فعالیت های سیاسی و تجاری همراه بود.