پیدایش و تحول بلدیه (شهرداریها) پس از مشروطه

چکیده

مقاله حاضر حاصل پژوهشی راجع به ساختار و کارکرد شهرداریها طی یکصد سال اخیر در جامعه ایرانی است. نقطه عطف شکل گیری این نهاد مربوط به سال ۱۹۰۵م/۱۲۸۵ش یعنی آغاز دوران مشروطیت است. به عبارت دیگر، می توان این نهاد اجرایی را قالب نوین احتسابیه های قدیمی تر و قالب قدیمی تر شهرداری های امروز نامید. از دوران مطرح شدن جنبش مشروطه به بعد در ایران، این اداره با نوسانات و تغییراتی در نحوه انتخاب متصدیان و حتی حدود اختیارات آن وجود داشته و در امور شهری به انحای مختلف به مردم ایالات ایران خدمات گوناگونی ارائه می کرده است. اما باید گفت که بلدیه ها در زمان پهلوی اول شکل قانونی تر و وضعیت منسجم تری یافتند. پژوهش پیش رو در پاسخ به بررسی تاریخی این نهاد مردمی انجام شده است. مسئله مورد پژوهش این مقاله بررسی این نکته است که سابقه ظهور بلدیه ها به چه زمانی برمی گردد؟ چارت سازمانی این نهاد به چه صورت بوده و مراحل تطور آن طی تاریخ معاصر ایران چگونه بوده است؟ ناگفته نماند که پژوهش زیر از نوع توصیفی است.