مطالعه ی تاریخی تحول ازدواج در ایران(1345-1390) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ازدواج، مجرای شکل گیری خانواده است. تغییرات جمعیت شناختی در ارتباط دیالکتیکی با تحولات اجتماعی، خانواده را نیز تحت تأثیر قرار می دهد و به همین نسبت ازدواج نیز در دوره های مختلف تاریخی متأثر از عوامل جمعیت شناختی است. این مطالعه به توصیف تحولات ازدواج در دوره های جوانی و میان سالی، در مناطق شهری و روستایی و در چهار دوره ی پیش از انقلاب، پس از انقلاب، دوره سازندگی و دوره اخیر پرداخته است. یافته ها حاکی از آن است که در رابطه با تحولات ازدواج می توان دو بعد را از هم تفکیک کرد: وضعیت تجرد و درصد تغییرات تجرد. از بعد وضعیت تجرد، نسبت افراد هرگز ازدواج نکرده در بین زنان جوان و میان سال شهری و روستایی به طور کلی رو به افزایش است. این نسبت در مردان پس از انقلاب کاهش یافته و پس از آن رو به افزایش نسبی گذاشته است. در رابطه با درصد تغییرات تجرد، نیز باید گفت، نسبت تغییرات زنان هرگز ازدواج نکرده، روند افزایشی قابل توجهی داشته است. این در حالی ا ست که این امر در بین مردان با شیب بسیار کمی رو به افزایش داشته است.