نقش تعلیم و تربیت در ترقی و پیشرفت ایران دوره قاجار از منظر روزنامه های فارسی زبان مصر (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مطبوعات به عنوان یکی از ارکان اطلاع رسانی و یکی از مؤثرترین رسانه های گروهی نقش تعیین کننده ای در تحولات سیاسی، اجتماعی کشورها دارا هستند. در تاریخ معاصر کشور ما نیز مطبوعات از جایگاه برجسته ای برخوردارند و مطالعه تحولات مربوط به تاریخ معاصر کشور بدون در نظر گرفتن نقش مطبوعات ناقص خواهد بود. از جمله وقایعی که مطبوعات در ترویج مبانی و ویژگی های آن نقش فعالی داشتند وضعیت مدارس و تعلیم و تربیت دوره ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه و تأثیر آن در ترقی و پیشرفت کشور و جلوگیری از عقب ماندگی کشور است. عقب ماندگی ایران دوره قاجار و ترقی و پیشرفت شتابان غرب بسیاری از روزنامه نگاران روشنفکر آن دوره را به دنبال پاسخ این سؤال کشاند که چه عواملی موجب عقب ماندگی ایران و توسعه غرب شده است. این نشریات همانند روزنامه های فارسی زبان، «حکمت» «ثریا» پرورش، چهره نما و کمال که به دلیل اختناق کشور ایران در مصر منتشر و به صورت مخفی وارد ایران می شدند توجه خود را به مؤلفه های فرهنگی توسعه معطوف و ایرانیان را به تأسیس و گسترش مدارس دعوت می کردند و نقش مهمی در بیداری ایرانیان داخل و خارج کشور داشتند. در این نوشتار نویسندگان برای نیل به مقصود و پاسخ به این سؤال مطالب روزنامه ها را مورد بررسی و تحلیل قرار داده اند.