هدف:این نوشتار در پی استخراج چارچوبی بر اساس تحلیل مضمون رهبری معنوی در آموزش عالی بود. روش:پژوهش از نوع آمیخته اکتشافی و متوالی بود که با همسوسازی داده ها، به تدوین و اعتباریابی چارچوب نظری اولیه بر اساس تحلیل مضمون و تحلیل عاملی تأییدی پرداخته شد. محیط پژوهش منابع در دسترس دست اول پایگاههای اینترنتی و بانکهای اطلاعاتی علمی معتبر در گستره زمانی 2016-1990 در حوزه رهبری معنوی در آموزش عالی با نمونه گیری هدفمند بود. جامعه آماری پژوهش شامل رؤسا و معاونان کلیه واحدهای جامع دانشگاه آزاد اسلامی ایران به تعداد 46 واحد و رؤسا و معاونان دانشکده های آن به تعداد 736 نفر بود. بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده، 530 نفر در پژوهش مشارکت کردند. یافته ها:مدل رهبری معنوی در سازمان آموزش عالی شامل پنج بُعد و 22 مؤلفه بود. نتیجه گیری:مدل حاضر می تواند مبنای مناسبی برای شناخت رهبران معنوی در جایگاه خود و همچنین سنجش و ارائه راهکارهای بهبود رهبری معنوی سازمانها و به خصوص نظام آموزش عالی بر اساس معرّفهای تعریف شده در این مدل باشد. پیشنهاد می شود جمعیت دانشگاه و نظام آموزش عالی به مدل رهبری معنوی در آموزش عالی ایران توجه ویژه ای کند و این دیدگاه نوین به همه اعضای دانشگاه آموزش داده شود.
