مطالعه و شناسایی عوامل تأثیر گذار بر روابط ژئوپلیتیکی( همگرایی و واگرایی) از اولویت های اصلی جهت برقراری روابط خارجی مطلوب با همسایگان و دیگر کشورهای جهان است. روابط منطقه ای دو کشور همسایه و دوست- ایران و پاکستان، با وجود زمینه های متعدد همگرایی، در حال حاضر از جنبه های گوناگون واگرایانه است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است که در آن با مراجعه به منابع معتبر کتابخانه ای ، علل و زمینه های اصلی واگرایی روابط ژئوپلیتیکی دو کشور تحلیل و توصیف شده است. مقاله با تقسیم عوامل واگرایی دو کشور به دو سطح اصلی(عواملی که به طور سُنتی در واگرایی دو کشور دخیل اند) و هم تکمیلی( نقش اصلی و اساسی عربستان سعودی در ادامة منازعات دو کشور، اختلافات دو کشور در افغانستان، نوع برخورد و منطق ایران در منازعات هند و پاکستان) روابط واگرایی دو کشور را شرح و بسط می دهد؛ سپس بر اساس تلفیقی از سطوح دوگانه، عواملی نظیر: 1 ) لزوم تش زدایی روابط ایران با عربستان سعودی؛2) اهمیت حل بحران سیاسی افغانستان؛3) اهمیت جایگاه(انرژیک) ایران در روند همگرایی هند و پاکستان و 4) مشارکت دوجانبه در سازمان های منطقه ای و جهانی ، را به عنوان گزینه های همگرایی روابط، پیشنهاد می دهد.
