نقش محرومیت نسبی در افزایش خشونت های شهری مناطق حاشیه نشین مورد مطالعه: شهر کرمانشاه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف: یکی از مسائل اساسی در حوزه علوم اجتماعی و به طور خاص در جامعه شناسی بحث میزان خشونت های شهری بویژه در حاشیه شهرها ست. عواملی از جمله عوامل روانشناختی، اجتماعی ـ بیولوژیکی و محیطی در ایجاد این گونه خشونت ها نقش دارند. از میان فاکتورهای اجتماعی و روانشناختی محرومیت نسبی از جمله متغیرهایی است که اهمیت فراوانی دارد. هدف اصلی این مطالعه، نقش محرومیت نسبی در افزایش خشونت های شهری مناطق حاشیه نشین شهر کرمانشاه است. چارچوب نظری تحقیق برگرفته از رهیافت تفسیری اجتماعی با تاکید خاص بر نظریه گار است. روش تحقیق: این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق ابزار پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه چهار منطقه (جعفرآباد، شاطرآباد، دولت آباد و آناهیتا) در شهر کرمانشاه است. تعداد ۲۰۰ نفر از جامعه آماری به عنوان نمونه و به شیوه تصادفی خوشه ای و با استفاده از جدول لین برای مطالعه انتخاب شدند. از اعتبار سازه برای روایی و آلفای کرونباخ برای پایایی ابزار تحقیق و از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و مقایسه میانگین ها برای آزمون فرضیات استفاده شد. مدل تجربی این پژوهش با استفاده از رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر تبیین گردیده است. یافته ها و نتیجه گیری: محرومیت فردی با خشونت های شهری در بعد خشم(۶۵/۰r=)، در بعد تهاجم(۴۶/۰r=) و در بعد کینه توزی برابر(۳۳/۰r=) است. از طرفی محرومیت گروهی با خشونت های شهری در بعد خشم(۲۱/۰r=)، در بعد تهاجم(۵۴/۰r=) و در بعد کینه توزی برابر(۲۸/۰r=) است. نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان می دهد هراندازه افراد ساکن در مناطق حاشیه نشین احساس کنند با دیگر همنوعان خود فاصله اجتماعی و اقتصادی بیشتری دارند، احساس نارضایتی در میان آنها بیشتر شده و برای جبران این وضعیت به هر ابزار و وسیله ای دست خواهند زد که یکی از راه ها خشونت در مناطق حاشیه شهر است.