نمود عشق در دیوان حیدری تالپور (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

میر شهداد خان تالپور متخلص به حیدری از شاعران و حاکمان ایالت سند است که در قرن سیزدهم هـ..ق می زیسته است. از وی دیوانی بر جای مانده که شامل غزل، قصیده، مثنوی، ترکیب بند، ترجیع بند، مسمط، قطعه، رباعی و مفردات است که در گنجینه ی نسخ خطی تالپوران در حیدرآباد سند نگهداری می شود در سال 1386 براساس قراردادی که میان مرکز مطالعات شبه قاره وابسته به دانشگاه سیستان و بلوچستان و موزه و گنجینه ی نسخ خطی تالپوران منعقد شده بود و با مساعدت وابسته ی فرهنگی ایران در کراچی نسخه ای از این دیوان به مرکز مطالعات شبه قاره تحویل داده شد که بوسیله نگارنده مورد تصحیح و نقد و تحلیل قرار گرفت. این دیوان در مجموع 7169 بیت دارد و می توان آنرا از نظر درون مایه به دو بخش تقسیم کرد. بخش نخست که شامل قصاید و ترکیب بندها، ترجیع بندها، مثنوی ها، قطعات و رباعیات می شود، در عشق و منقبت پیامبر اسلام و دوازده امام است و بخش دوم یعنی غزلیات بیشتر موضوع عشق و معشوق زمینی و معمول در ادبیات را دربردارد. بررسی مقوله ی عشق در دیوان شاعر با روش تحلیل محتوا موضوع بحث این مقاله است.