کارکنان اقماری

این پژوهش با هدف بررسی رابطه ی تعارض کار- خانواده با حمایت سازمانی ادراک شده، استرس شغلی و خودتسلط یابی در بین کارکنان ایستگاه های طرح اقماری منطقه ی دو عملیات انتقال گاز انجام گردید. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 75 نفر از کارکنان انتخاب شدند که 66 پرسشنامه بازگردانده شد(نرخ بازگشت 82 درصد). نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد بعد تداخل کار- خانواده در کارکنان اقماری نسبت به میانگین جامعه بالا می باشد. علاوه بر این تعارض کار- خانواده با هر سه مقیاس ملاک پژوهش رابطه ی معنی داری نشان داد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام به منظور پیش بینی متغیرهای ملاک نشان داد بعد تقابل کار –خانواده پیش بین مهمی در حمایت سازمانی ادراک شده توسط کارکنان(واریانس تبیینی22درصد) است و بعد تقابل خانواده- کار در معادله ی رگرسیون متغیرهای استرس شغلی(واریانس تبیینی21درصد) و خودتسلط یابی(واریانس تبیینی26درصد) وارد می شود. بدین ترتیب با توجه به نتایج به دست آمده، لزوم سرمایه گذاری به منظور تلاش برای کاهش تعارضات بین دو حیطه ی کار و خانواده در کارکنان با الگوی کار اقماری مشخص می شود.

هدف از این پژوهش ارائه الگوی عوامل مؤثر بر ارتقای تاب آوری کارکنان اقماری در شرکت پایانه های نفتی ایران بود. این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و با روش تحلیل مضمون به شیوه استقرایی و نیاز محور انجام شد. مشارکت کنندگانِ این پژوهش کارکنان اقماری شرکت پایانه های نفتی ایران به تعداد 2000 نفر بودند. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که پس از مصاحبه با 10 نفر به اشباع رسید. روایی محتوایی و اعتبار یابی الگوی تحقیق توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت . یافته ها نشان داد که چهار عاملِ خانوادگی، فردی، اجتماعی و سازمانی بر تاب آوری کارکنان اقماری مؤثر است که از بین آن ها، عوامل فردی بیشترین و عوامل اجتماعی کمترین میزان تأثیرپذیری را داشتند. شناخت این عوامل توسط کارکنان اقماری و افزایش مهارت های موردنیاز برای مواجهه با آن می تواند بر ارتقا تاب آوری آنان مؤثر باشد.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و تبیین مدل کیفیت زندگی کاری کارکنان اقماری صنعت نفت انجام گرفت. این پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها آمیخته اکتشافی مبتنی بر رویکرد ساختاری تفسیری است. جامعه آماری در بخش کیفی 12 نفر از خبرگان بودند که بر اساس اصل کفایت نظری و نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده در بخش کیفی، مصاحبه های نیمه ساختار یافته و در بخش کمّی، پرسشنامه متشکل از سؤالات محقق ساخته می باشد. در بخش کیفی، داده های به دست آمده از مصاحبه با استفاده از نرم افزار Atlas.ti و روش کد گذاری تحلیل شد و 9 مولفه کیفیت زندگی کاری کارکنان اقماری شناسایی شدند. در بخش کمّی از مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار PLS استفاده گردید و با استفاده از آزمون تبیین قدرت مدل مقدار GOF مدل 0/516 به دست آمد که قدرت تبیین بالایی است. با استفاده از آزمون فریدمن مولفه ها رتبه بندی شدند، همچنین ابعاد هر کدام از مولفه ها نیز به جهت کاربردی بودن در صنعت اولویت بندی گردیدند .

شیوه زندگی خاص کارکنان اقماری که دربرگیرنده دوری های متناوب آنان از خانواده است، می تواند زندگی خانوادگی آنان را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد؛ بنابراین هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی چالش های زمینه ای در زندگی خانوادگی کارکنان اقماری بود. روش این پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا و بحث گروهی متمرکز است که از طریق نمونه گیری هدفمند و داوطلبانه 29 مشارکت کننده شامل کارکنان اقماری، همسران، کارشناسان خانواده و مدیران انتخاب و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته داده ها تا اشباع نظری جمع آوری شد. سپس داده ها به صورت کلمه به کلمه مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته و حاصل آن سه طبقه انتزاعی"تعارضات مدیریت خانواده"، "تضعیف کارکردهای خانواده" و"نابسامانی تعاملات خویشاوندی و اجتماعی" بود که این طبقات درمجموع از 10 زیر طبقه تشکیل شده اند؛ بنابراین شناخت چالش های خانوادگی کارکنان اقماری می تواند در ارائه خدمات مشاوره، راهکارهای پیشگیری از بروز مشکلات خانوادگی و مواجهه با مسائل و همچنین ارتقاء کیفیت زندگی خانواده آنان مفید باشد.