بازار بین المللی

در دوران قاجاریه پس از اینکه آرامش نسبی در زمان پادشاهی فتحعلیشاه و ناصرالدین شاه قاجار برقرار شد، بستری برای تولید فرش های نفیس ایرانی مهیا گردید. در این عصر سیاحان اروپایی توجه تاجران و مردم اروپا و آمریکا را به فرش دستباف ایران جلب نمودند. در اواسط قرن 19م/13ق تحولی در تولید فرش دستباف در جهت تأمین نیاز بازار جهانی رخ داد و شرکت های خارجی به سرمایه گذاری در تولید و تجارت فرش دستباف ایران علاقه مند شدند. در پی این تحولات بود که برخی از کشورهایی که در صنعت فرش دستباف دارای مزیت بودند به فکر توسعه این صنعت افتاده و به عرصه رقابت در تجارت بین المللی آن وارد شدند. این رقابت در بازار جهانی بعد از جنگ بین الملل اول شدت یافت و همواره تولیدکنندگان بزرگ فرش در تصاحب بازارهای جهانی بخصوص بازار اروپا و آمریکا در رقابت با یکدیگر قرار داشتند. کشورهای چین، هندوستان و ترکیه از مهمترین رقبای ایران بودند که در سال های پایانی دوره قاجاریه توانستند سهم خود از بازار بین-المللی فرش را افزایش دهند. نظر به آغاز تجارت فرش دستباف و رقابت بین المللی آن در اواسط دوره قاجاریه و تحولات مهمی که در بازار فرشِ دنیا در این دوران رخ داد و از آنجا که تاکنون بازار بین المللی فرش در دوران مذکور به صورت تخصصی و با پرداختن به جزئیات مورد بررسی قرار نگرفته است، در این مقاله سعی شد با مراجعه به اسناد دست اول بجای مانده از دوره قاجاریه با استفاده از مرکز اسناد و تارخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، مرکز اسناد کتابخانه ملی و منابع تاریخ اقتصادی این دوران، تجارت فرش ایران در دوره قاجاریه معرفی و وضعیت تجارت این کالا در بازار بین المللی آن مورد بررسی قرار گیرد.

زعفران یکی از باارزش ترین محصولات کشاورزی و گران ترین ادویة جهان است. این گیاه ازجمله گیا ها نی است که با توجه به اقلیم و عرض جغرافیایی خاص و با نیاز آبی کم، اهمیت استراتژیک زیاد و تأثیرات اقتصادی و اجتماعی فراوانی که در کشورهای تولیدکننده، به ویژه کشور ا فغانستا ن دارد، می تواند اثرگذاری ویژه ای را در بازار بین المللی به خود اختصاص دهد. بنابراین، این گیاه می تواند آینده ای مناسب همراه با گسیل شدن سرمایه گذاری ها و حمایت ها به عرصة بازاریابی بین المللی زعفران، داشته باشد. هدف از انجام تحقیق حاضر، ارزیابی انتشار فضایی کشت زعفران در کشور افغانستان و هدف جزئی تر آن، بازاریابی مناسب این محصول به لحاظ کیفیت مناسب در عرصة بین المللی است. یافته های پژوهش نشا ن می دهد که کشور افغانستان به دلیل شرایط جوی خاصی که دارد، دارای زمینة انتشار فضایی مناسبی برای کاشت زعفران است و به موازات ارزش اقتصادی بالای زعفران، افزایش تقاضای بازار بین المللی را با خود به همراه آورده است. ازجمله عوامل تأثیرگذار در این زمینه را می توان ازیک سو، مشترکات زیست محیطی (اکوسیستم)، قومی، فرهنگی و ازسوی دیگر، حضور مدیریت توسعه یافتة جهانی به عنوان پشتیبان توسعة زراعی، کاشت، برداشت، بازاریابی مدرن و توسعه یافتة مبتنی بر فنّاوری اطلاعات و تجارت الکترونیک و سرمایه گذاری کلان، به ویژه در آموزش منابع انسانی نام برد. همة موارد ذکرشده افغانستان را به عنوان گزینه ای جدی در تجارت جهانی زعفران در سال های آینده مطرح خواهند کرد.

استفاده از ظرفیت بازاریابی اینترنتی در ایران در سال های اخیر به شدت در حال رشد بوده و بخش عظیمی از فعالیت های مربوط به فضای مجازی را به خود اختصاص داده است. این گونه بازاریابی در ایران نوظهور است؛ ازاین رو بسیاری از ابعاد این نوع بازاریابی هنوز موردبررسی و تحلیل قرار نگرفته است. ازاین رو پژوهش حاضر با انجام پژوهش بر روی شرکت های برتر صادراتی ایران، به بررسی نقش قابلیت های بازاریابی اینترنتی بر رشد بازار بین الملل با توجه به نقش قابلیت های صادراتی می پردازد. روش پژوهش مورداستفاده از نوع توصیفی، پیمایشی و همبستگی است. همچنین جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه ی کارکنان، مدیران و کارشناسان مربوطه در شرکت های نمونه صادراتی سال 1396 است. نتایج حاکی از آن است که متغیر قابلیت بازاریابی اینترنتی بر در دسترس بودن اطلاعات و قابلیت های شبکه بین المللی تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین نتایج، تأثیر جهت گیری استراتژیک بین المللی بر قابلیت های بازار بین المللی و تأثیر قابلیت های بازار بین المللی بر رشد راهبردهای توسعه ای بازار بین المللی را تأیید می کند. بااین حال تأثیر در دسترس بودن اطلاعات بر جهت گیری استراتژیک بین الملل و قابلیت بازاریابی اینترنتی بر جهت گیری استراتژیک بین الملل مثبت و معنادار گزارش نشد.

یکی از دغدغه های کشورهای در حال توسعه در صحنه تجارت جهانی پایین بودن قدرت رقابت در آن ها می باشد. با توجه به اهمیت راهبردی بنگاه های تولیدی در اقتصاد ملی و استانی به دلایلی از جمله داشتن سهم بسیار مهم در اشتغال، مشارکت در توسعه منطقه ای، توسعه تجارت بین المللی و ...، از مهم-ترین تصمیمات سازمان ها، توجه به انتخاب حالت ورود در روند بین المللی شدن شرکت ها می باشد. تجربه ورود به بازار بین المللی به عنوان یک محرک در گسترش جهانی شرکت است. هدف از انجام مقاله حاضر طراحی مدل بومی استراتژی های ورود شرکت های ایرانی به بازارهای بین المللی است. پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی و از حیث هدف کاربردی است. پس از مرور مبانی نظری و پیشینه ی پژوهش با استفاده از نظر 15 نفر از خبرگان بازاریابی و اساتید دانشگاهی که حداقل دارای 15 سال سابقه فعالیت های اجرایی و پژوهشی در حوزه بازاریابی بین الملل بودند با روش دلفی فازی ابعاد و مؤلفه های کلیدی شناسایی شدند. سپس به طراحی مدل با تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری فازی جهت ساخت مدل بومی ورود به بازارهای بین المللی استفاده شد. آن گاه با استفاده از پرسش نامه مقایسات زوجی و طیف یک تا چهار فازی مثلثی و تکنیک آزمایشگاه ارزیابی و تحلیل تصمیم گیری (دیمتل) فازی به بررسی شدت ارتباطات بین ابعاد تحقیق پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد بُعد حمایت دولت تأثیرگذارترین بُعد و استراتژی های ورود به بازارهای بین المللی تأثیرپذیرترین بُعد در میان ابعاد مورد بررسی مقاله حاضر شناخته شدند. نتایج مقاله حاضر می تواند دید جامعی را به محققان و شرکت های با هدف بین المللی شدن و ورود این بازارها ارائه نماید.

بازاریابی به عنوان یک رشته دانشگاهی، عمر کوتاهی دارد. این در حالی است که تجربه عملی تجارت و بازاریابی در جهان، به درازای تاریخ است. مطالعات و پژوهش های باستان شناسی به واسطه حضور انواع خاصی از کالاها در جغرافیای نامتناسب با مواد تشکیل دهنده آن محصولات، نشان می دهد که کالا ها سفرهای طولانی را طی کرده و از سرزمینی به سرزمین دیگر مبادله و معامله شدند. بنابراین تجربه نحوه ورود و انتخاب مقاصد تجاری از دیر باز محل توجه بشر بوده است. هدف از مطالعه حاضر فراروش مطالعات انتخاب بازارهای هدف صادراتی است و مقاله کوشیده است به تحلیل روش های مطالعات پیشین در زمینه انتخاب بازارهای هدف صادراتی بپردازد. در این راستا، بر اساس روش مرور نظام مند بر مبنای پروتکل PRISMA، مجموعه ای از نشریات علمی ایرانی فعال در زمینه مدیریت، بازرگانی و بازاریابی شناسایی و از میان آنها، مجلاتی که مقالاتی در این زمینه داشتند، انتخاب شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. بررسی های انجام شده نشان داد که طی حدود دو دهه از سال 1380 الی 1399 در مجموع بیست و سه مجله، چهل و سه مقاله را با موضوع بازارهای هدف صادراتی منتشر کرده اند. وجود چسبندگی روش در هر سه بخش روش پژوهش، روش گردآوری داده و روش تحلیل داده، به طرز چشمگیری در این پژوهش ها مشاهده گردید.

جهانی شدن، اهمیت رقابت پذیری در صنعت پوشاک ورزشی را دوچندان کرده است. در کشور ما برند های پوشاک ورزشی بسیاری وجود دارند که به علت عدم توانایی رقابت با برندهای خارجی، در عرصه تجارت  بین المللی فعالیت ندارند. از این رو پژوهش حاضر درنظر دارد الگوی رقابت پذیری برندهای پوشاک ورزشی ایرانی برای ورود به بازارهای بین لمللی را شناسایی کند. در این پژوهش روش آمیخته(کیفی و کمی) به کار گرفته شد. جامعه آماری شامل خبرگان در صادرات پوشاک ورزشی و تعداد 200 تولیدکننده برندهای پوشاک ورزشی در سراسر کشور بودند. 3 برند به عنوان نمونه از جامعه اول به صورت هدفمند و 132 نفر از جامعه دوم براساس جدول مرگان و به صورت تصادفی انتخاب شدند. با انجام مطالعات میدانی، مؤلفه های مژثر بر رقابت پذیری شناسایی شدند و پس از تأیید در دور دوم دلفی، مدل استخراج شده از پژوهش ارائه و درنهایت پرسشنامه دارای 5 گویه و 74 سؤال براساس طیف لیکرت آماده شد. روایی پرسشنامه توسط اساتید و متخصصان مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز در یک نمونه اولیه 30 نفری ضریب با آلفای کرونباخ 96/0 به دست آمد. جهت مدل سازی معادلات ساختاری از نرم افزار Spss و Smart Pls استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد مؤلفه های صادرات، تمایز برند، گرایش بازاریابی و گرایش استراتژیک، بر رقابت پذیری برندهای پوشاک ورزشی ایرانی برای ورود به بازارهای بین المللی تأثیرگذارند.