مدل ریاضی چند هدفه

وجود مواد سمی و خطرناک در محصولات الکتریکی و الکترونیکی که یک تهدید برای محیط زیست و آینده بشر به شمار می آید، باعث شده است استفاده کنندگان از این محصولات و دولت ها فشاری را بر سازندگان وارد آورند تا مسئولیت پایان عمر محصولاتشان را برای بازپس گیری و بازیابی آن ها بر عهده گیرند. بازیابی این محصولات منافع اقتصادی برای بازیافت کنندگان و منافع اجتماعی برای جامعه و اجتماع دارد؛ بنابراین ایجاد یک سیستم مدیریتی برای تصمیم گیری درمورد بازیابی محصولات الکتریکی که از یک طرف منافع اقتصادی و اجتماعی را حداکثر و اثرات و خطرات محیط زیستی را حداقل کند ضروری است. در این مقاله یک مدل ریاضی چندهدفه مبتنی بر ابعاد توسعه پایدار برای انتخاب گزینه )های( مناسب بازیابی برای محصولات الکتریکی و الکترونیکی توسعه داده شده است. برای حل مدل از الگوریتم ژنتیک چندهدفه استفاده شده است. یک مطالعه موردی که داده های آن از صنعت گرفته شده است، برای اعتبارسنجی مدل به کار گرفته شده است

هدف این پژوهش ، طراحی یک مدل ریاضی چند هدفه به در راستای بهینه سازی زنجیره تامین چهار سطحی کالاهای فاسد شدنی با استفاده از الگوریتم فرا ابتکاری هیبرید با عنایت به زمان تدارک، هزینه و رضایت مشتری است. زنجیره های تامین چهار سطحی مواد غذایی فاسدشدنی به دلیل تغییرات مداوم و قابل توجه در کیفیت محصولات غذایی در سراسر زنجیره تا زمان مصرف نهایی جزو زنجیره های تامین محصولات متفاوت محسوب می گردد. در این تحقیق، مدل ریاضی برای مسئله مکانیابی- مسیریابی تسهیلات در یک زنجیره تامین چهار سطحی برای محصولات فاسد شدنی با رویکرد بهینه سازی همزمان هزینه های کل زنجیره تامین، زمان تحویل سفارشات، انتشار آلاینده ها و سطح رضایت مشتریان ارائه می گردد. برای سنجش اعتبار تحقیق، مدل ریاضی در صنایع غذایی بهشهر مورد مطالعه قرار گرفته و مسئله پژوهش در قالب یک مدل چندهدفه برنامه ریزی غیرخطی عدد صحیح مختلط ارائه و برای حل آن، از ترکیب دو الگوریتم تبرید و گوزن قرمز استفاده شده است. نتایج الگوریتم پیشنهادی در یک مطالعه موردی حل و نتایج حاصل از عملکرد الگوریتم بر اساس شاخص های استاندارد بررسی شده و در نهایت نتایج محاسباتی، نشانگر کارایی الگوریتم برای طیف وسیعی از مسائل با اندازه های متفاوت است.

بدون تردید شرایط عدم قطعیت از خصوصیات و ویژگی های اجتناب ناپذیر در همه سیستم ها می باشد و بر همین اساس موضوع تصمیم گیری بیش از پیش پیچیده تر و حساس تر شده و شرایط مدل های تصمیم گیری نیز دست خوش تغییر و دگرگونی شده است. مساله عدم قطعیت امروزه تا بدانجا مد نظر محققین و صاحب نظران قرارگرفته که عدم توجه به آن را علت اساسی دور شدن از اهداف برنامه ها می دانند. لذا با توجه به اهمیت موضوع، در مقاله برای رویارویی با شرایط عدم قطعیت ازمدل های احتمالی خاصه آن در این تحقیق، روش مارکویتز در پارامترهای کیفیت محصول تولیدی مرکز تولید در ساعات کار عادی و اضافه کاری و نیز کیفیت محصول مرکز بازسازی در تابع هدف دوم مدل با مشورت مسئولین شرکت قطعات بتنی بروجن استحکام استفاده می شود. پژوهش حاضر در صدد است با طراحی مدل ریاضی برنامه تولید چند هدفه و بهینه سازی آن به گونه ای عمل نماید که هزینه موجودی، تولید و نیروی انسانی حداقل شود و میزان حداکثر کیفیت محصول تولیدی در شرایط احتمالی و حداکثر سازی بیشترین وقوع عدم اطمینان در هر مرحله از تولید که سبب تشخیص گلوگاه کاری شود، موجب افزایش سودآوری شرکت قطعات بتنی بروجن استحکام شود. نتایج حاصل از حل مدل با کدنویسی در نرم افزار گمز مقادیر توابع هدف و متغیرهای تصمیم را نشان می دهد که مورد تایید مسئولین شرکت قطعات بتنی بروجن استحکام واقع شدند.

در این پژوهش به ارائه اجزای اصلی یک سیستم پشتیبان تصمیم به منظور پشتیبانی برای ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان در حالت چند محصولی، از چند تأمین کننده با ظرفیت محدود پرداخته می شود. بدین منظور سه نوع مدل متفاوت تخفیف پیشنهاد می شود و هر تامین کننده بر اساس یکی از این سه مدل، تخفیفات خود را ارائه می نماید. ابتدا براساس مطالعات انجام شده، معیارهای موثر در ارزیابی توانمندی تأمین کنندگان استخراج می شود. این عوامل با توجه به موقعیت خرید، نوع صنعت برای خرید محصولات مورد نیاز، توسط خریدار انتخاب و میزان اهمیت آنها تعیین می گردد، سپس با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره به ارزیابی تامین کنندگان پرداخته و امتیاز هر یک از آنها محاسبه می شود . در این مرحله برای تبدیل معیارهای کیفی به کمی از اعداد فازی استفاده شده است. تأمین کنندگان بر حسب امتیازهای کسب کرده، رتبه بندی می شوند. سهم هر تامین کننده از کل مقدار سفارش مورد نظر بر اساس یک مدل ریاضی چند هدفه با اوزان مشخص، تعیین می گردد. دراین مدل ریاضی برای جبران کمبود بودجه خریدار، امکان استفاده از وام با نرخ بهره معین لحاظ شده است. در نهایت نتایج مدل ریاضی چندهدفه ارائه شده به عنوان هسته اصلی این DSS با استفاده از الگوریتم ژنتیک در نرم افزار MATLAB برای تأمین سه قطعه (کمپرسور، موتور فن و ترموستات) در شرکت امرسان مشخص می گردد.

امروزه صاحبان صنایع و کارآفرینان برای پاسخ به نیازهای گوناگون مشتریان پیوسته به دنبال راهی برای افزایش انعطاف پذیری کارکنان خود در راستای نائل شدن به اهداف سازمان خود هستند. بهینه سازی شیوه خدمت رسانی در سیستم های تولیدی و ارائه الگوهای مناسب کار، می تواند در نهایت سبب سادگی ارائه خدمات و همچنین افزایش رضایت کارکنان شود. باوجود این که چرخش شغلی یک شیوه مناسب در بهبود چابکی سازمان در پاسخ دهی به تنوع درخواست ها است، بررسی این موضوع بدون نگرش درست به مسائلی از جمله هزینه های اجرا و نیز ارگونومی و انگیزش کارکنان به نتایج بهینه ای منجر نمی شود. از این رو در این پژوهش، یک مدل ریاضی چند هدفه زمانبندی کارکنان با در نظر گرفتن اهداف کمینه سازی هزینه های زمانبندی و تخصیص پرسنل، افزایش رضایت کارکنان و نیز ارگونومی شغلی است. برای حل این مساله بهینه سازی چندهدفه از روش محدودیت اپسیلون استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد با کمک مدل های چندهدفه مناسب می توان نتایج بهینه ای در مورد ارائه چرخش شغلی متناسب با شرایط کاری کارکنان ارائه کرد. همچنین برنامه زمانبندی با در نظرگرفتن چرخش شغلی می تواند در نهایت هزینه ها را کاهش و انگیزه را افزایش دهد.

در فرایندهای تولیدی و خدماتی مواجهه با شرایط عدم قطعیت و تغییر در مقدار داده های مورداستفاده در مدل باعث ایجاد پارامترهای متغیر می شود و بنابراین انتظار وجود چنین شرایطی در تصمیم گیری غیرعادی نیست. لذا عدم توجه به این گونه تغییرات، موجب انحراف در برنامه ریزی و دور شدن از شرایط واقعی شده و ضررهای فراوانی را در محیط های مذکور ایجاد می نماید. با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله از رویکرد بهینه سازی فازی جهت مقابله با عدم قطعیت در پارامترهای عدم اطمینان مراحل تولید و کیفیت محصول تولیدی در مرکز تولیدکننده و مرکز بازسازی مدل استفاده می شود. پژوهش حاضر درصدد است با طراحی مدل ریاضی برنامه تولید چندهدفه و بهینه سازی آن به گونه ای عمل نماید که هزینه موجودی، تولید و نیروی انسانی حداقل شود و میزان حداکثر کیفیت محصول تولیدی و حداکثر سازی بیشترین وقوع عدم اطمینان در هر مرحله از تولید که سبب تشخیص گلوگاه کاری می شود، موجب افزایش سودآوری شرکت قطعات بتنی بروجن استحکام شود. نتایج حاصل از حل مدل با کد نویسی در نرم افزار گمز و با استفاده از روش معیار جامع شامل مقادیر توابع هدف و متغیرهای تصمیم می باشدکه نتایج مورد تائید مسئولین شرکت قطعات بتنی بروجن استحکام واقع شدند.