کارت ارزیابی متوازن

امروزه،راهبرد به عنوان یکی از بزرگ ترین عوامل ایجاد مزیت رقابتی و به عنوان ابزاری نیرومند در جهت هدایت سازمان ها به سمت هدف می باشد به طوری که می توان گفت راهبرد در حکم نقشه و سکان هدایت سازمان، عمل می کند. به همین علت تدوین راهبرد و اجرای آن، از دغدغه های بزرگ سازمان ها است. معمولا اجرای راهبرد همراه با مشکلاتی است که باعث می شود نتایج حاصل از آن نامطلوب و غیرعادی باشد. در این مقاله سعی بر این است ...

کارت ارزیابی متوازن مجموعه ای از معیارهاست که امکان قضاوت سریع اما جامع در مورد عملکرد شرکت را به مدیران ارشد می دهد. فرایند بکارگیری سیستم کارت ارزیابی متوازن، با تعیین دیدگاه های سازمان آغاز می شود. با استخراج هدف های سازمان، تنظیم استراتژی ها، استقرار آنها در مجموعه ای از چشم اندازها، اشتقاق معیارهای عملکرد ...

صنعت بیمه از جمله صنایعی است که در اقتصاد جدید و تجارت داخلی و خارجی اعتبار و اهمیت خاصی دارد. ارزیابی عملکرد و رتبه بندی شرکت های بیمه علاوه بر مشخص کردن جایگاه کلی بنگاه در صنعت و بازار و آگاهی دادن به ذینفعان، باعث افزایش رقابت و پویایی صنعت و توسعه جامعه می گردد. این تحقیق با استفاده از کارت ارزیابی متوازن و روش های تصمیم گیری چند معیاره، عملکرد شرکت های بیمه در کشور ایران را ارزیابی و رتبه بندی می نماید. در این تحقیق شرکت های بیمه دولتی، خصوصی و مناطق آزاد مورد بررسی قرار گرفت و از تکنیک های TOPSIS،VIKOR و ANP استفاده گردید. نتایج نشان داد که مهم ترین منظرهای کارت ارزیابی متوازن در رتبه بندی شرکت های بیمه، معیارهای منظر مالی و مشتریان است. همچنین نتایج مبین آن است که شرکت های بیمه دولتی عملکرد بهتری نسبت به سایرین داشته اند و در این میان شرکت بیمه ایران عملکرد بهتری نسبت به سایر شرکت ها داشته است.

تا کنون برای ارزیابی عملکرد سازمان ها، مدل های مختلفی استفاده شده که هریک به عمکرد سازمان رویکردی متفاوت داشته است. روش کارت ارزیابی متوازن (BSC)، برای اندازه گیری عملکرد، مدلی راهبردی، نتیجه محور و چند بعدی به شمار می رود. برخلاف سایر مدل های سنّتی که هدف اصلی سازمان را کسب سود تلقی می کنند، روش کارت ارزیابی متوازن، چارچوبی از فعالیت های مرتبط با هدف ها و راهبردها را برای مدیریت فراهم کرده، اجرای راهبرد را به مجموعه ای از ابعاد مختلف عملکردی منوط می کند. این مدل، عملکرد سازمان ها را از چهار منظر: مالی، مشتری، فرایندهای درونی، و رشد و یادگیری مورد سنجش قرار می دهد. در این پژوهش، با استفاده از مدل کارت ارزیابی متوازن، عملکرد سازمان های تابع شهرداری مشهد (در حوزه حمل و نقل و ترافیک) با یکدیگر مقایسه شده است. نتیجه های آزمون فرضیه های تحقیق، با استفاده از آزمون فریدمن در سطح اطمینان 95 درصد، نشان می دهد که عملکرد سازمان های تابع شهرداری، از نظر سویه های چهارگانه کارت ارزیابی متوازن (به طور جداگانه و در مجموع) با یکدیگر اختلاف معناداری دارند.

لازمه پاسخگویی به شهر و شهروندان برخورداری از برنامه ای است که بر مبنای برنامه ریزی، آینده نگری، هدفمندی و عقلانیت شکل گرفته باشد. از سوی دیگر، با توجه به مفهوم چشم انداز، آینده نگری به شهرداری این امکان را می دهد تا پاسخگوی شهروندان در حال و آینده باشد؛ بنابراین، این مقاله ضمن معرفی فرایند چگونگی تدوین برنامه اجرایی میان مدت شهرداری قاین با تکیه بر مفهوم چشم انداز، با رویکردی کاربردی به مدل کارت ارزیابی متوازن در فرایند برنامه ریزی، به توصیف قابلیت های ویژه این مدل در اجرا به عنوان یک چارچوب کاربردی به بیان چشم انداز می پردازد و با ترسیم نقشه راهبردی برنامه با مجموعه ای از روابط علّی و معلولی، چارچوبی بصری برای چگونگی یکپارچگی اهداف راهبردی شهرداری قاین در چهار وجه مدل کارت ارزیابی متوازن ارایه می نماید. برای حفظ تناسب ابعاد کارت ارزیابی متوازن با وظایف چهارگانه (عمرانی، خدماتی، نظارتی و اداری) شهرداری و قلمرو موضوعی دانش شهرسازی، ابعاد کارت ارزیابی متوازن در چهار وجه 1- بودجه و منابع مالی، 2- شهر و شهروند، 3- فرایندهای داخلی و 4- زیرساخت های سازمانی و همچنین عوامل راهبردی در رابطه با سه محور شهر، شهروند و مدیریت شهری تعریف می شوند و در نهایت، چگونگی نظام گسترش وجه مالی مدل کارت ارزیابی متوازن در برنامه اجرایی شهرداری قاین برای ایجاد نظام مالی کارآمد به ویژه با درآمدهای پایدار، به عنوان الگوی کاربردی ارائه می شود.

هدف پژوهش حاضر تدوین مدل جامع سبد بهینه سهام با استفاده از تحلیل اطلاعات حسابداری، اطلاعات مبتنی بر ارزش و اطلاعات کارت ارزیابی متوازن است. جامعه آماری پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1386 تا 1396 می باشد. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش برای تشکیل سبد بهینه سهام از رویکرد کاهش ابعاد و روش های تحلیل پوششی داده ها و ماشین بردار پشتیبان و الگوریتم های خوشه بندی استفاده گردید. مدل فوق در چهار مرحله باز اجرا گردید و در هر مرحله علاوه بر مولفه ریسک و بازده، معیارهای حسابداری، معیارهای مبتنی بر ارزش و معیارهای مالی و سپس غیرمالی کارت ارزیابی متوازن به عنوان ورودی مدل تهیه پرتفوی به صورت مرحله به مرحله مورد استفاده قرار گرفت. یافته های حاصل از پژوهش حاکی از آن است که معیارهای مورد استفاده در پژوهش در تهیه سبد بهینه سهام دارای محتوای اطلاعاتی بوده و اضافه شدن هر دسته معیار منجر به افزایش مطلوبیت سبد سهام می گردد. این محتوای اطلاعاتی در مورد کارت ارزیابی متوازن چشمگیرتر نیز می باشد. به طور کلی به کارگیری همزمان روش های ترکیبی بهینه سازی و معیارهای جامع استخراج شده از گزارش های مالی سبد سهام بهینه تر و مطلوبیت بیشتر نسبت به ریسک و بازده ادبیات مارکویتز را به همراه داشت.

سازمان های بسیاری در اجرای سیاست های خود ناموفق اند. علت آن است که این دو فرایند حیاتی، یعنی سیاست ها و برنامه های عملیاتی، برای همسویی چارچوب منسجمی در اختیار ندارند. برای حل این مشکل، استفاده از ابزاری هایی مانند سیستم مدیریتی حلقه بسته xpp، که توسعه یافته کارت ارزیابی متوازن است، ممکن است مفید باشد. مطالعه موردی حاضر، که از لحاظ هدف کاربردی و از منظر شیوه گردآوری داده ها توصیفی از شاخه پیمایشی است. در این پژوهش، با معرفی سیستم مدیریتی حلقه بسته، زمینه برای اجرای موفقیت آمیز سیاست ها فراهم می شود. نتایج حاصل از این پژوهش موردی در معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان ارائه شده است. جامعه آماری این مطالعه موردی را خبرگان معاونت مذکور تشکیل داده اند. داده های لازم با استفاده از بررسی اسناد درون سازمانی، بررسی وبگاه های معاونت غذا و داروی سایر استان های کشور و تشکیل جلسات هم اندیشی و طوفان فکری با خبرگان به دست آمد.

طی دو دهه اخیر، لزوم پاسخگویی شرکت های نفتی در قبال پیامدهای چشمگیر اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی عملکرد خود، صنعت نفت و گاز را به شفاف سازی اقدامات خود از طریق انتشار گزارش پایداری سوق داده است. این در حالی است که پیچیدگی های ناشی از توجه همزمان به خواسته های متنوع و گاهی متناقض ذی نفعان، محدودیت منابع و لزوم اطمینان از همراستایی اقدامات منتهی به توسعه پایدار با راهبردهای سازمان مدیران شرکت های نفتی را در تعیین محتوای گزارش پایداری با ابهاماتی رو به رو کرده است. پژوهش حاضر با اتکا به شیوه نامه برنامه جهانی گزارش دهی اختصاصی صنعت نفت و گاز (جی آرآی)، بهره گیری از کارت ارزیابی متوازن و روش تصمیم گیری چندشاخصه دیمتل در محیط خاکستری، سعی در تعیین معیارهای کلیدی عملکرد پایدار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران برای انعکاس در گزارش پایداری این شرکت دارد. طبق یافته های پژوهش، در این شرکت از میان معیارهای متنوع پیشنهادی جی آرآی، 22 معیار از انطباق بیشتری با اصول محتوایی گزارش دهی پایدار برخوردار بودند. به علاوه، معیارهای جنبه زیست محیطی توسعه پایدار نسبت به معیارهای دو جنبه اقتصادی و اجتماعی، سهم بیشتری داشتند.  

امروزه با توجه به تمرکز جامعه جهانی بر حوزه خدمات فناوری اطلاعات و حرکت سازمان های بزرگ به سمت سودآوری از طریق ارائه خدمات متناسب با نیازهای سازمان و بازارهای کسب و کار، لازم است سازمان ها به پروژه های مربوط به این حوزه بیش از پیش توجه کنند؛ بدین منظور، شناسایی و انتخاب شاخص های خدمات فناوری اطلاعات و ارزیابی این خدمات و پروژه ها، از جمله روش های مؤثر بر افزایش سودآوری و اثربخشی فناوری اطلاعات در سازمان هاست. از این رو در پژوهش حاضر، پس از شناسایی شاخص های مؤثر در انتخاب پروژه ها و خدمات فناوری اطلاعات، به طراحی سیستم پشتیبان تصمیم گیری بر مبنای روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی فازی پرداخته شده است. همچنین تحلیل هایی به منظور بررسی میزان حساسیت معیارهای مختلف در برابر تغییر و نیز، میزان تأثیری که هر یک از آنها بر نتایج نهایی رتبه بندی دارند، توسط این سیستم صورت گرفت. در پایان پس از مقایسه نتایج این پژوهش و سایر پژوهش های انجام شده، مزیت های سیستم پشتیبان تصمیم پیشنهادی تشریح شده است.

کارت ارزیابی متوازن ابزار مدیریتی می باشد که از معیارهای مالی و غیرمالی یک بخش یا سازمان، در جهت ارزیابی، استفاده می کند. طبق پژوهش های مختلف مشخص شده است که استفاده کنندگان این ابزار، از معیارهای غیرمالی کارت ارزیابی متوازن استفاده نمی کنند و بیشتر بر روی معیارهای مالی این ابزار مدیریتی متمرکز هستند. در پژوهش حاضر دلیل این اهمیت و اعتماد به معیارهای مالی در مقابل معیارهای غیرمالی کارت ارزیابی متوازن، از منظر "تحصیلات تکمیلی حسابداری" و "تجربه حسابداری" مدیران مالی، مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش حاضر تعداد 174 پرسشنامه بین مدیران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران توزیع گردید. در جهت آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون تحلیل واریانس دو عامله استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است، تحصیلات تکمیلی حسابداری مدیران مالی بر روی میزان اهمیت و اعتماد آن ها به معیارهای مالی در مقابل معیارهای غیرمالی کارت ارزیابی متوازن تاثیر با اهمیتی دارد ولی تجربه حسابداری مدیران مالی بر روی میزان اهمیت و اعتماد آن ها به معیارهای مالی در مقابل معیارهای غیرمالی کارت ارزیابی متوازن تاثیر با اهمیتی ندارد. همچنین تحصیلات تکمیلی حسابداری و تجربه حسابداری مدیران مالی، به صورت متقابل، بر روی میزان اهمیت و اعتماد آن ها به معیارهای مالی در مقابل معیارهای غیرمالی کارت ارزیابی متوازن، تاثیر با اهمیتی ندارند.

مؤسسات حسابرسی ایران با چالش هایی مانند رقابت حاد، توسعه نیافتگی و شدت فاصله انتظارها مواجه هستند. آنها برای اعتلاء و پایندگی خود ملزم به تأمین اهداف عملکردی چندگانه و پیچیده هستند و این امر، ضرورت انجام برنامه ریزی و ارزیابی عملکرد استراتژیک را آشکار می سازد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر ارائه یک کارت ارزیابی متوازن و نقشه استراتژی برای مؤسسات حسابرسی ایران است. پژوهش حاضر، کیفی و اکتشافی است که به روش تئوری داده بنیاد و طی سال های 1398 تا 1399 در محیط حرفه ای و دانشگاهی ایران انجام شده است. گردآوری داده پژوهش به صورت سه گانه (مثلثی) شامل 25 مصاحبه نیمه ساختار یافته، 38 مصاحبه ثانویه و تحلیل کیفی 548 سند از نشریه های حرفه ای ایران است. یافته های پژوهش نشان داد که یک کارت ارزیابی متوازن با پنج منظر شامل مالی، صاحب کار، فرآیندهای داخلی، یادگیری و رشد، و حسن شهرت، یک چارچوب جامع و هدفمند برای ارزیابی عملکرد استراتژیک مؤسسات حسابرسی ایران بدست می دهد. همچنین، نتایج مطالعه حاضر نشان داد که نقشه استراتژی حاصل از مدل کارت ارزیابی متوازن پژوهش، یک نقشه راه سیستماتیک و مؤثر برای پاسخ گویی به چالش ها و نیازهای اساسی مؤسسات حسابرسی ایران فراهم نموده و می تواند از رشد و اعتلای مؤسسه و حرفه حسابرسی در کشور صیانت و پشتیبانی نماید.

موسسات حسابرسی ایران برای پایندگی و رشد خود خود ملزم به تامین اهداف عملکردی پیچیده و چندگانه هستند و این امر، ضرورت انجام ارزیابی عملکرد و برنامه ریزی استراتژیک را نمایان می سازد. در این راستا، هدف این پژوهش بررسی ابعاد رویکرد ارزیابی متوازن اثرگذار بر ارزیابی عملکرد شرکت های حسابرسی با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی است. در این پژوهش پس از بررسی روای محتوا، جهت بررسی روایی سازه از تحلیل عاملی تائیدی، ماتریس همبستگی و آلفای کرونباخ استفاده شد.  اطلاعات مورد نیاز پژوهش به وسیله پرسشنامه از 172 شریک و مدیر موسسات حسابرسی مستقل در ایران جمع آوری شده است تا نظر حسابرسان مستقل در خصوص سنجه های پیشنهادی ارزیابی متوازن مورد ارزیابی قرار گیرد  و برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای  SPSS و لیزرل استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که یک کارت ارزیابی متوازن با پنج بعد یادگیری و رشد، مشتریان ، فرآیندهای داخلی، مالی و منظر اخلاق شرکتی مرتبط با حسابرسی (آئین رفتار حرفه ای) برای ارزیابی و ارتقای عملکرد موسسات حسابرسی موثر است و یک چارچوب جامع و هدفمند برای ارزیابی عملکرد استراتژیک موسسات حسابرسی ایران به دست می دهد. نتایج پژوهش نشان داد که توسعه و بکارگیری سنجه های پیشنهادی ارزیابی متوازن سبب بهبود عملکرد شرکت های حسابرسی می شود و شرکت های حسابرسی با بکارگیری سنجه های ارزبابی متوازن از محرک های اثر گذار بر عملکرد و استراتژی دانش بیشتری کسب می کنند و بدین وسیله مزیت رقابتی ایجاد می شود. نتایج این پژوهش نه تنها برای مؤسسات حسابرسی بلکه برای هیات های نظارت بر حسابرسی و تدوین کنندگان استانداردهای حسابرسی نیز ارزشمند است. آن ها می توانند با درک بیشتر سیستم های عملکردی در موسسات حسابرسی با اندازه های مختلف فرآیندها و ساز و کارهای نظارتی را طراحی نمایند.