جوامع سنتی

مقالة حاضر به بررسی و مقایسة آثار و عوارض توسعة اجتماعی بر توسعه صنعتی در دو منطقه محروم و برخوردار می پردازد. این دو منطقة بنا بر اعلام سازمان برنامه و بودجة وقت، عبارت اند از استان های اصفهان در مقام دومین استان برخوردار و استان ایلام در مقام محروم ترین استان قبل از کهکیلویه و بویر احمد. هدف پژوهش بررسی این مطلب است که آیا نوع نگاه سنتی مردم بر نوع سرمایه گذاری آنها تاثیرگذار است یا نه و چه رابطه ای میان نوع نگاه و باورداشت های سنتی و الگو های سرمایه گذاری (مطمئن، ریسکی و راکد) وجود دارد و نیز، بین نگاه آنها به ثروت و سرمایه و انواع سرمایه گذاری چه رابطه ای وجود دارد. روش اجرای پژوهش پیمایش بوده و 393 نمونه در هر یک از شهرهای مورد مطالعه انتخاب شده است. یافته ها نشان می دهند هر دو استان باورهایی سنتی دارند و عمدتاً به دنبال سرمایه گذاری مطمئن اند.

بی توجهی به دانش ها و فن آوری های سنتی در جامعه ما و اغلب کشورهای جهان سوم، و از آن جمله در کشورهای همسایه، در هنگامی اتفاق می افتد که شکست های پی درپی برنامه های توسعه به سبک غربی، و نابودی محیط زیست در سطح بین المللی سبب شده، دانشمندان متأخرتر و روشن بین و آینده نگر جهان و مجامع بین المللی همچون فائو، یونسکو، کمیسیون برانتلند و بانک جهانی هر روز بیشتر متوجه خطاهای پیشین خود در امر توسعة جهان سوم، و بی توجهی به جنبه های فرهنگی و دانش ها و فن آوری ها و مدیریت و عقلانیت بومی شده اند؛ و در پی جبران اشتباهات خویش می باشند. اما اغلب شیوه روشنفکرانِ جوامعِ سنتی، همچون آن مرید اصفهانی که حاضر نبود حتی با اقرار مراد به بدخطی خویش، به این واقعیت گردن نهد! همچنان به راه خویش ادامه می دهند. در این مقاله سعی شده که به گوشه ای از دانش ها و فن آوری های سنتی ایران پرداخته شود.

نظام خط مشی گذاری را از منظرهای متفاوتی می توان مورد بررسی و تحلیل قرار داد. یکی از این منظرها، منظر جامعه شناختی است. در همین راستا، هدف این پژوهش، تحلیل نظام خط مشی گذاری جمهوری اسلامی ایران از منظر جامعه شناختی است. برای رسیدن به این هدف از روش پژوهشی توصیفی- تحلیلی استفاده گردید؛ بدین گونه که پس از گردآوری داده ها با مطالعات کتابخانه ای و تحلیل آن ها، نظام خط مشی گذاری جمهوری اسلامی ایران توصیف و از منظر جامعه شناختی مورد تحلیل قرار گرفت. برای تحلیل جامعه شناسانه نظام خط مشی گذاری ج.ا.ا. نیز از یکی از پرکاربردترین نوع شناسی های جامعه شناسی یعنی تقسیم بندی جوامع به جوامع سنتی و جوامع مدرن استفاده شد. نتایج تحلیل جامعه شناسانه نظام خط مشی گذاری ج.ا.ا. حاکی از این است که این نظام به صورت همزمان هم ویژگی های ساختارهای  سنتی را دارد و هم ویژگی های ساختارهای مدرن و در صورتی چنین ترکیبی می تواند سودمند باشد که پیش برندگی مؤلفه های به کار رفته از سنت و مدرنیته در نظام خط مشی گذاری کشور در نظر قابل توجیه و در عمل نیز کارامد و اثربخش و قابل سنجش باشد؛ در غیر این صورت، وضعیتی غیرسنتی و کژ مدرن خواهد داشت و موجب تقابل های ناسودمند و کژکارکردهای آسیب زا در میان اجزاء نظام خط مشی گذاری کشور می گردد.