نظام

نظم و جریان امور طبق همگرایی انسان ها در جوامع مختلف به منظور انتظام بخشیدن به ارکان و نهادهای جامعه و تحصیل امنیت در ابعاد گوناگون، جزو ضروریات و مسلمات زندگی اجتماعی است. تلاش برای استقرار چنین نظم و انتظامی از یک سو و پرهیز از هرگونه هرج و مرج و اختلال در مسیر نظم و نهادهای مستور در نظام های جامعه از قبیل نظام اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی از سوی دیگر، مقبول و شایسته تحسین است. بنابراین قاعده انگاری «حفظ نظم و امنیت» در فقه شیعه با لحاظ ضرورت و قبول حسن جریان امور مردم در رساندن آنها به سعادت دنیوی و اخروی، مبتنی بر حکم ارشادی عقل و بنای خردمندان و اصطیاد از مفاد آیات و روایات معصومین(ع) است؛ زیرا مفهوم حاصل از قاعده مذکور بر دو محور اساسی دلالت دارد: نخست، نظم و نسق در حیات جمعی انسان از ضروریات اجتماعی و ضرورت های فقه شیعه است. دوم، در تشریع احکام، هیچ حکمی که بر هم زننده نظام های حاکم بر زندگی مردم باشد، وضع و جعل نشده است و در واقع، آنچه سبب به هم ریختن نظام و شیرازه زندگی و معیشت جامعه می شود، ممنوع است و کارهایی که برای صیانت و حفظ نظام جامعه ضرورت دارد، واجب است. از این رو اختلال و ناامنی در هر یک از عرصه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، با واسطه یا بی واسطه که به وقفه و خلأ در زندگی طبیعی و عادی بینجامد، نامشروع است و بر آن کیفر و عقوبتی مقرّر است. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی و کتابخانه ای است؛ ابتدا به مفهوم شناسی لغوی و اصطلاحی نظم و امنیت می پردازیم و آنگاه منابع و ادلّه حاکم یا ناظر بر آنها را از فقه شیعه بررسی می کنیم.

اندیشه محوری این پژوهش پرورش این ایده است که رشد سرمایه داری در نیمه دوم قرن بیستم همراه با عملکرد نئولیبرالیسم اقتصادی، رابطه مطلوب انسان با محیط طبیعی اش را برهم زده است، به طوری که اپیدمی های اخیر از جمله انتشار ویروس کرونا به نوعی بازتاب دهنده رابطه نامتوازن انسان با محیط است. این مقاله با اتکا به دیدگاه نظری یورگن هابرماس(سیستم- زیست جهان) و روش اسنادی و تحلیلی تدوین شده است. یافته ها نشان می دهد که انتشار ویروس کرونا تابعی از شرایط محیطی ایجاد شده به دست انسان ها است. انتشار اپیدمی ها و جهش کرونا ویروس ها با شرایط زیست محیطی، نظام های تولید انبوه توسط شرکت های چندملیتی و استفاده بدون نظارت از آفت کش ها و دخل و تصرف های ژنتیکی در گیاهان و جانواران است. بینش اقتصادی نئولیبرال نسبت به کشاورزی تجاری سودمحور، ریسک انتشار ویروس های همه گیر را می پذیرد. با شیوع ویروس کرونا و پیامدهای ناخواسته آن از قبیل محدودشدن فعالیت های اقتصادی تخریبگر در زمین، هوا، دریا و کلان شهرها زیست کره فرصتی برای خوداحیاگری یافته است. همچنین انتشار این ویروس فرصتی پدید آورده است که انسان ها در زیست جهان پیامدهای مخرب سیستم(سرمایه و دولت) را مورد بازاندیشی قرار دهند، به متابولیسم سیاره ای اتصال یابند و فرهنگ و طبیعت را هستی هایی مکمل یکدیگر در نظر گیرند. این بینش پرتوی نو را از زاویه زیست جهان به رابطه متعامل انسان و محیط زیست، می افکند.

هدف: پژوهش حاضر به دنبال راهکارهای معرفتی در نظام معرفتی آثار معماری گذشتگان بود؛ زیرا به نظر می رسید معماری اسلامی در دوران معاصر با وجود کثرت مبانی نظری، در مقام اجرا عقیم مانده است. روش: پژوهش حاضر با روش تحلیلی- تفسیری و با روش کدگذاری سه مرحله ای باز، محوری و انتخابی اشتراوس و کوربین، مؤلفه های اصلی نظام فطری معمار مسلمان را در حوزه نظر و عمل جستجو کرده است. یافته ها: تحقق معماری اسلامی در گذشته در قالب نگرش نظام محور در مقام نظر و عمل همراه بوده و به عبارتی؛ نگرش نظام محور پلی برای رساندن نظر به عمل بوده است. نتیجه گیری: مؤلفه های توحید، ولایت، صدق و امن، ورودی نظام معرفتی در مقام نظر و مؤلفه های تواضع، احسان، سلوک و وفا، کارکرد نظام فطری در مقام عمل، عوامل اصلی تحقق معماری اسلامی یا تجلی نظر در عمل در این حوزه محسوب می شدند..

انضباط فکری ترکیبی نو و بدیع، ناظر بر نظم و انضباط در حوزه تفکر است و به اندیشه کنترل شده و سنجیده نظر دارد . هدف : هدف از نگارش این مقاله، تبیین ساختار نظام مند انضباط فکری در قرآن بود. روش : پژوهش حاضر به شیوه تحلیل محتوا و با استناد به آیات قرآن نگاشته شده است . یافته ها : گزاره های مرتبط با انضباط فکری در قرآن، در چهار بخش مبانی(لزوم شکرگزاری منعم، تمایز از سایر موجودات، ممانعت از ورود به دوزخ ، مسئولیت اعضا، برتری اهل تفکر، پلیدی بی خردان، سقوط به جایگاه بدترین موجود)، مقدمات(ایجابی: تقوا، حلم و بردباری؛ سلبی: پیروی از امیال، کثرت گرایی، شخصیت گرایی، تقلید کورکورانه)؛ الزامات(آزادی اندیشه، احترام به آرا و اندیشه ها، پرسشگری، حقیقت جویی، علم) و موانع(تهدید، ترس، عجله و شتابزدگی، حب و بغض، خشم و غضب) تشریح و تبیین شده است . نتیجه : فکر صحیح در قرآن دارای ساختاری نظام مند شامل هر چهار رکن اساسی یک شبکه نظام مند است. کاربست این پژوهش در تربیت دینی دانشجویان، به خصوص در سالهای ابتدایی ورود به دانشگاه، می تواند تحولی عظیم در روش تفکر آنان ایجاد کند و آنان را به سمت رشد و تعالی فکری سوق دهد

هدف پژوهش حاضر بررسی عملکرد نظام در رابطه با جوانان پس از پیروزی انقلاب می باشد. به منظور دستیابی به هدف مقاله فوق از روش های توصیفی _ تحلیلی با تکیه بر گفتمان انقلاب و همچنین نظریه تغییرات نسلی اینگلهارت استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که بسیاری از پژوهش های کشور در تلاش هستند تا از روش و نظریه اینگلهارت که 80 کشور جهان را مورد بررسی قرار داده است، تغییرات نسلی جامعه ما را موردواکاوی قرار دهند. اما گفتمان انقلاب با این روش ناهمخوانی بنیادین دارد. نتایج این مقاله به این نکته رسیده است که گفتمان انقلاب از ابتدا بر ارزش های فطری و غیرمادی در کنار مادیات تأکید داشته است. تجربه های مبارزه با رژیم پهلوی، جنگ تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران و دستاوردهای کلان و خرد در عرصه های گوناگون با حضور حداکثری جوانان بوده که قابل توضیح با نظریه اینگلهارت نیست.

زمینه و هدف: روایت پژوهی پلیس زنان، حلقه مفقوده ای است که به شدت در مطالعات پلیسی و فرماندهی انتظامی کشور ایران احساس می شود. بنابراین هدف پژوهش حاضر روایت پژوهی یک پلیس زن مؤفق در نظام جمهوری اسلامی ایران است. روش: روش پژوهش از نوع پارادایم تفسیرگرایانه، رویکرد کیفی و روش روایت پژوهی بود. میدان پژوهش، استادان مجتمع آموزش عالی زنان پلیس (کوثر) دانشگاه پلیس و تربیت افسری امام حسن مجتبی (ع) بود که مشارکت کننده براساس نمونه گیری هدفمند از نوع ملاک محور انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته به شکل فردی استفاده شد و با رسیدن به اصل اشباع نظری داده ها به پایان رسید. برای تحلیل داده های پژوهش از نرم افزار اطلس تی آی استفاده شد. جهت بررسی شیوه اعتباربخشی به یافته ها که معادل روایی و پایایی در پژوهش های کمّی است، در پژوهش حاضر از سه معیار بازنگری ناظران و استفاده از نظرهای تکمیلی همکاران و مصاحبه ی مداوم و ارتباط مستمر با مشارکت کننده در طول زمان حاصل شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که جلسات دروس مهارتی، از عقب دستبند زدن، سیر صعودی مهارت ها در دانشگاه، تأمین نظم و امنیت مردم، خشت اول، مهارت انتظامی، مهارت صف جمع کمک به افزایش نظم و انضباط گروهی، کار فرهنگی صیانتی در صف جمع، توسّل به ائمه در صف جمع، مهارت بازرسی بدنی، خودرو، اماکن و دستگیری و بازداشت و بدرقه متهم، نحوه بدرقه افراد مجنون و کودکان و سرعت، احتیاط و غافل گیری در دستگیری متهم از تجربه های خدمتی احصا شده پلیس زن مؤفق بود. نتیجه گیری:  با توجه به مأموریت های گسترده پلیسی، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران باید به اهمیت مرجعیت علمی در دانشگاه ها، پژوهشگران باید در پژوهش های علوم تربیتی و علوم انتظامی به سمت روایت های مأموران پلیس حرکت کنیم.

نظام های اجتماعی چینشی هدفمند از عناصر و اجزاء به هم پیوسته در راستای غایت حاکمیت است و کارآمدی حاکمیت منوط به ارائه الگویی منسجم از تصویر مطلوب هر یک از نظام های مذکور مبتنی بر مبانی نظری خود می باشد. در این میان «امنیت» به عنوان یکی از اساسی ترین خرده نظام های نظام «سیاست و حکمرانی» به دلیل تأثیر مستقیم در ایفای نقش تنظیم کنندگی سایر نظامات، از اولویت بیشتری جهت طراحی الگوی مطلوب برخودار است. پژوهش حاضر با مبنا قرار دادن اندیشه مقام معظم رهبری در تلاش است به این پرسش که «الگوی نظام مطلوب امنیت در حکومت اسلامی مبتنی بر اندیشه مقام معظم رهبری چگونه است؟» پاسخ دهد. پژوهش حاضر از نظر فلسفه پژوهشی، تفسیری و مبتنی بر تفسیر داده ها است؛ و از نظر هدف، تحقیقی توسعه ای است. رویکرد پژوهشی این تحقیق، رویکرد استقرای بوده و پژوهشگران به دنبال الگویابی مبتنی بر تفسیر داده ها بوده اند. در این راستا 160 سخنرانی از مقام معظم رهبری که در آنها به موضوع امنیت پرداخته شده است، جمع آوری و به با استفاده از روش تحلیل مضمون، تجزیه تحلیل شده است. در مجموع 122 شناسه از این منابع استخراج شده سپس در 20 مضمون پایه خوشه بندی و در نهایت 4 مضمون «مبانی امنیت»، «چاچوب مفهومی امنیت»، «اصول و ارزش های حاکم بر امنیت» و «پیاده سازی امنیت» به عنوان مضامین فراگیر انتخاب شده اند.