سوءمصرف مواد

مقدمه: یکی از مسائلی که همواره ذهن سیاست گذاران، خانواده ها و پژوهشگران حوزه علوم اجتماعی را به خود مشغول کرده، سوءمصرف مواد مخدر است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر واکاوی علل سوءمصرف مواد مخدر دانش آموزان از دیدگاه خبرگان با استفاده از نظریه داده بنیاد است. روش: پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش نظریه داده بنیاد انجام شده است. مشارکت کنندگان 35 نفر از صاحبنظران حوزه علوم اجتماعی و روان شناسی، مشاوران مدرسه، معلمان و مسئولان انجمنهای مردم نهاد است. یافته: مقوله های مستخرج از مصاحبه های مشارکت کنندگان این پژوهش حاکی از این است که شکنندگی نهاد خانواده، محیط ناامن خانواده، نقص در مهارتهای زندگی، وضعیت نامطلوب معیشتی، رهاشدن از روال مندی زندگی به مثابه شرایط علی، تکیدگی حوزه عمومی، ناامیدی از آینده و احساس نابرابری اجتماعی به عنوان شرایط مداخله گر، غفلت از تربیت در خانواده و مدرسه، فقر فرهنگی، جامعه پذیری ناقص و تغییرات ارزشها به مثابه شرایط زمینه ای در سوءمصرف مواد مخدر دانش آموزان است. مشارکت کنندگان پیشگیری مبتنی بر زیست بوم دانش آموزان، پیشگیری با مشارکت دانش آموزان و توجه به اوقات فراغت پویا را استراتژیهای مقابله با سوءمصرف مواد مخدر می دانستند. مقوله محوری حاصل از مصاحبه ها، سوءمصرف پاسخی به شرایط ناپایدار است. بحث: با توجه به فحوای کلام مشارکت کنندگان این پژوهش می توان گفت که پیشگیری از سوءمصرف مواد مخدر باید با بسترهای فرهنگی و اجتماعی محل زندگی دانش آموزان منطبق باشد. طرحهای پیشگیرانه باید موقعیت محور و مبتنی بر مشارکت دانش آموزان در این طرحها باشد.

زمینه و هدف: اختلالات سوءمصرف مواد، به ویژه اعتیاد به تریاک، چالش های بزرگی را برای افراد و سیستم های بهداشتی ایجاد می کنند. استراتژی های درمانی مؤثر برای بهبود خودکارآمدپنداری ترک و کاهش نرخ عود ضروری هستند. هدف این مطالعه مقایسه اثربخشی دو رویکرد درمانی، شامل درمان شناختی-رفتاری مبتنی بر مدل مارلات (CBTMM) و تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای مغز (tDCS)، بر خودکارآمدپنداری ترک در مردان دارای اختلال سوءمصرف تریاک تحت درمان نگهدارنده با متادون بود. روش و و مواد: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده بود که شامل 60 مرد دارای اختلال سوءمصرف تریاک تحت درمان نگهدارنده با متادون بود. شرکت کنندگان به طور تصادفی در سه گروه 20 نفره (CBTMM، tDCS، و کنترل) قرار گرفتند. مداخلات شامل 12 جلسه 75 دقیقه ای بود که به صورت هفتگی برگزار شد. داده ها در سه مرحله (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه) با استفاده از پرسشنامه خودکارآمدپنداری ترک جمع آوری و با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون های تعقیبی بونفرونی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که هر دو رویکرد درمانی CBTMM و tDCS به طور معناداری خودکارآمدپنداری ترک را در مقایسه با گروه کنترل افزایش دادند. میانگین نمره خودکارآمدپنداری ترک در گروه CBTMM از 44.60 (انحراف معیار = 7.64) در پیش آزمون به 58.80 (انحراف معیار = 8.98) در پس آزمون و سپس به 61.85 (انحراف معیار = 8.48) در پیگیری افزایش یافت. در گروه tDCS نیز بهبود معناداری مشاهده شد، هرچند کمتر از گروه CBTMM. نتیجه گیری: ین یافته ها می تواند به توسعه و بهبود برنامه های درمانی برای بیماران وابسته به مواد مخدر کمک کند و راهکارهای جدیدی برای بهبود وضعیت روانی و شناختی این بیماران ارائه دهد.