مشارکت والدین

این پژوهش با هدف بررسی وضعیت موانع موجود بر سر راه مشارکت اولیاء در امور مدارس مقطع ابتدایی شهر سمنان انجام گردید و از نوع ترکیبی کمی – کیفی بود. ابزار گردآوری دادهها شامل تحلیل محتوای پژوهشهای داخل و خارج کشور، انجام مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه والدین ( 15000 ) نفر، معلمان ( 500 ) نفر و مدیران ( 50 ) نفر در مدارس ابتدایی شهر سمنان بود. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند (قضاوتی) 30 نفر مدیر، معلم و والدین به عنوان نمونه بخش کیفی پژوهش و در بخش کمی با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای به صورت در دسترس 20 نفر مدیر، 150 نفر معلم و 200 نفر والدین به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. با توجه به ارزیابی نظرات آنان، از بین 72 مورد از موانع مشارکت والدین، موانعی همچون "عدم شناخت اولیاء از اهداف و کارکردهای مدرسه"، "تغییرات سریع برنامههای درسی و آموزشی و عدم شناخت والدین و ناتوانی آنها در تطبیق با برنامهها"، "کمبود وقت والدین، شاغل بودن، فاصله و درگیر بودن با کارهای روزمره"، "ساختار نظام آموزشی کشور"، "وضعیت نامناسب اقتصادی خانوادهها"، "عدم آگاهی والدین از پیامدها، نتایج احتمالی و فواید مترتب بر امر مشارکت در مدارس"، "عدم تبلیغات مناسب توسط رسانههای عمومی در ترویج فرهنگ مشارکت در مدارس"، به ترتیب از مهمترین موانع مشارکت والدین شناسایی شدند.

هدف از اجرای پژوهش حاضر، شناسایی موانع مشارکت والدین در ارزشیابی توصیفی بود و مطالعه با اتخاذ رویکرد کیفی از نوع پدیدارشناسانه انجام گرفت. برای این منظور با استفاده از شیوه های نمونه گیری کرانه ای (مخالفان) و مطلوب (موافقان) 35 تن از والدین که فرزندان آنها در مدرسه های هیئت امنایی در پایه ششم تحصیل می کردند، برای مشارکت در مصاحبه نیمه ساختار یافته انتخاب شدند. با تحلیل داده ها، 89 مضمون پایه، 15 مضمون سازمان دهنده و شش مضمون اصلی شکل گرفت که این مضامین به ناآگاهی والدین از مبانی و ویژگی های ارزشیابی توصیفی، فهم نادرست معلمان از مشارکت والدین، تعهد نداشتن و مسئولیت پذیر نبودن والدین، شیوه ها و ساختار ارزشیابی حاکم بر سایر دوره های آموزشی، تجربه های تحصیلی والدین و عوامل اجتماعی- فرهنگی مربوط می شد. این موانع به دو دسته موانع اختصاصی و موانع عمومی دسته بندی شدند که عوامل فرهنگی و اجتماعی به عنوان مبنا و ریشه بر هر دو دسته تأثیرگذار هستند.