انگیزش خودمختار

هدف از این پژوهش بررسی رابطه ادراک شایستگی با تاب آوری تحصیلی با توجه به نقش واسطه ای انگیزش خودمختار است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان کارشناسی دانشکده های علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاههای دولتی تهران در سال تحصیلی 94-93 تشکیل می دادند. از این جامعه 438 نفرانتخاب شدند. شیوه نمونه گیری به گونه تصادفی خوشه ای انجام گرفت. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه انگیزش تحصیلی والرند (1989)، پرسش نامه ادراک شایستگی ویلیامز و دسی (1996) و پرسش نامه تاب آوری تحصیلی مارتین (2003) بودند. داده ها با استفاده از مدل سازی معادله ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که نه تنها تاب آوری یادگیرندگان به گونه مستقیم از راه ادراک شایستگی قابل پیش بینی است بلکه این رابطه از راه انگیزش خودمختار تحصیلی نیز میانجی گری می شود.

پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد فرد محور، نیمرخ های انگیزشی دانش آموزان سال اول دبیرستان و تفاوت نیمرخ گروه های مختلف را از نظر میزان پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی موردمطالعه قرار داد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی – پیمایشی بود که از بین کلیه دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان های ناحیه 1 شهرستان تبریز (12768) 718 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه خودتنظیمی تحصیلی به منظور جمع آوری اطلاعات استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل گروهی و تحلیل واریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس یک راهه مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش چهار گروه از دانش آموزان: الف) گروه انگیزشی با کیفیت خوب (خودمختاری بالا- کنترل شده پایین)، ب) گروه انگیزشی با کیفیت ضعیف (خودمختاری پایین- کنترل شده بالا)، ج) گروه انگیزشی با کمیت بالا (خودمختاری بالا-کنترل شده بالا) و (د) گروه انگیزشی با کمیت پایین (خودمختاری پایین- کنترل شده پایین) را شناسایی کرد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که دانش آموزان گروه «کیفیت خوب» در درس ریاضی نسبت به همسالان خود در سایر گروه ها عملکرد بهتری داشتند.