احترام متقابل

مقالهٴ حاضر با عنوان « اخلاق و رفتار مسالمت آمیز با پیروان مذاهب» در نظر دارد بایسته های رفتاری شیعیان را در برخورد با سایر مذاهب اسلامی بیان دارد. برای این منظور، مطالب در دو بخش معضلات و ارزش های اخلاقی در رفتار با پیروان مذاهب بیان شده است. در بخش معضلات، نبایدهای اخلاقی و رفتارهای مذموم آورده شده است؛ در بخش دوم نیز ارزش های اخلاقی ای بررسی شده اند که باید در رفتار با پیروان دیگر مذاهب در نظر داشت. حقیقت این است که رعایت اخلاق نسبه به دیگر مسلمانان؛ دستور قرآن به وحدت ﴿وَاعتَصَمُوا بِحَبلِ الله جَمیعاً وَ لا تَفرّقُوا﴾، و عملی شدن نظریه تقریب مذاهب اسلامی، هماهنگ است؛ چراکه به نظر نگارنده، تنها مانع قابل رفع بر سر راه همبستگی پیروان مذاهب، عدم رعایت اخلاق اسلامی است. از این رو، اگر حساب اختلافات عقیدتی از رفتار اخلاق مدارانه با آنان جدا گردد، اختلافات مذهبی مانع رعایت اخلاق و رفتار مسالمت آمیز با مسلمانان نخواهد شد. بنابراین این پژوهش در صدد بیان این حقیقت است که پیروان همهٔ مذاهب اسلامی، به رغم تمام اختلافات و تفاوت هایی که در نگرش های مذهبی خویش دارند، می توانند بر اساس معیارهای اخلاقی مشترک که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله به ارمغان آورده و برای تکمیل آن، مبعوث گشته، به تقریب و یک زندگی مسالمت آمیز، دست یابند.

هدف این پژوهش تعیین میزان اثربخشی گروهی درمانی به شیوه تحلیل تبادلی بر افزایش ابراز احساسات، احترام متقابل، حل تعارض زناشویی و رضایت زناشویی زوجین شهر اهواز بود. نمونه این پژوهش شامل 30 نفر از این جامعه بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه به صورت تصادفی تقسیم شدند. طرح پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و آزمایش و دوره پیگیری بود. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (السون، 1989) و پرسشنامه ابراز احساسات (امینی قمی، 1380) بود. برای اجرا در ابتدا از هر دو گروه پیش آزمون گرفته شد. سپس گروه آزمایش در هشت جلسه 90 دقیقه ای شرکت کردند و بعد از هر دو گروه پس آزمون گرفته، و یک ماه بعد مرحله پیگیری انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری (مانکوا) و تحلیل کوواریانس یکراهه (آنکوا) صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثربخشی گروهی درمانی به شیوه تحلیل تبادلی بر افزایش ابراز احساسات، احترام متقابل، حل تعارض زناشویی و رضایت زناشویی زوجین شهر اهواز مؤثر است و این نتیجه در مرحله پیگیری نیز پایدار بود.

مقدمه و هدف پژوهش: شاخص های ارتباطات میان فرهنگی، ابزارهای ارزیابی پسرفت یا پیشرفت این نوع ارتباطات در عرصه گفتگوهای بین المللی و بازویی سنجشی برای راهبرد پردازان فرهنگی یک جامعه است. ایجاد نقاطی مانند: «گفت و گو، تنش زدایی، و احترام به فرهنگ ها و تمدن های جوامع دیگر»، در نخستین نمایش اسلام گستری پدیدار گشت تا سرانجام آن شکل گیری مثلثی باشد که این نقاط در سه رأس آن قرار گرفته اند. البته، برونداد این مثلث، به صدا درآوردن شیپور جنگ ستیزی است تا مقتدرانه بگوییم: «گفتگو، تکیه گاه اسلام گستری در آن سوی مرزهای حجاز بوده است». روش پژوهش: این تحقیق از نظر نوع، کاربردی است، زیرا حلال بسیاری از مشکلات چند سازمان فرهنگی است. البته، توصیفی-تحلیلی نیز هست، زیرا از اسناد و منابع کتابخانه ای استفاده کرده است، به این صورت که پس از احصای مسائل از جامعه، شاخص های ارتباطات میان فرهنگی از منظر دین تعیین شده اند. یافته ها: سه شاخص: «گفتگوگستری، تنش زدایی، واحترام متقابل» در این تحقیق در سطح اطمینان 99 درصد معنادار بوده اند. این متغیرها را که در اندازه گیری سازه تحقیق سهم زیادی داشته اند، خبرگان تأیید کرده اند. نتیجه گیری: ابزارهای سنجش ارتباطات میان فرهنگی، شاید به تنهایی سد مقاومی برای پرهیز از وقوع جنگ میان فرهنگ ها نباشند، ولی تجمیع آن ها در یک مثلث، حوزه ای مقتدر برای امور بین المللی است تا دیوار بی اعتمادی را سست و گفتمان های فرهنگی را جایگزین تنش های فرهنگی کند.