رشته های فنی و مهندسی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت پایبندی به مؤلفه های اخلاق پژوهشی در تجارب پژوهشی دانشجویان کارشناسی ارشد در مراحل تهیه و تدوین پایان نامه انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموختگان کارشناسی ارشد ورودی سال 89 رشته های فنی و مهندسی دانشگاه های صنعتی (و دولتی) شهر تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی، حجم نمونه به تعداد 330 نفر انتخاب گردید. روش تحقیق، روش توصیفی – پیمایشی است و برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با بکارگیری شاخص های آمار توصیفی و مدل های مختلف آمار استنباطی از قبیل: T تک گروهی، ضریب همبستگی پیرسون تحلیل واریانس چند متغیره و نیز آزمون فریدمن انجام گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که دورنمای فضای اخلاقی حاکم بر فعالیت های پژوهشی دانشجویان جامعه آماری، فضای هنجارمندی و رعایت قواعد متعارف پژوهشگری است و میانگین بدست آمده برای کل مؤلفه ها بالاتر از میانگین نظری برآورد شده است. در بین طیف رفتارهای مغایر اخلاق پژوهشی، تلقی دانشجویان جامعه آماری از غیرمجاز بودن رفتارهای سؤال برانگیز پژوهشی در مقایسه با رفتارهای نادرست پژوهشی کمتر بوده است و این امر با احتمال ارتکاب و یا اجتناب آنها از این گونه رفتارها همبستگی معنی داری را نشان داده است.

هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی ویژگی های ساختاری پایان نامه های رشته های فنی و مهندسی دانشگاه تبریز براساس مولفه های استاندارد ایزو 7144  است. روش پژوهش : روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی براساس 25 مولفه استاندارد ایزو ۷۱۴۴ است. از بین 2959 پایان نامه و رساله  ۳۹۸ مورد به عنوان نمونه پژوهش با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها : یافته ها نشان داد مؤلّفه های ایزو ۷۱۴۴، در رشته کامپیوتر با میانگین کلّ 77/77 درصد بیشتر از سایر رشته های مورد بررسی رعایت شده است. دانشجویان مرد نسبت به دانشجویان زن و دانشجویان دکتری نسبت به دانشجویان کارشناسی ارشد مؤلّفه های ایزو ۷۱۴۴ را بیشتر رعایت کرده اند. از بین مؤلّفه های ایزو 7144، مؤلّفه اصطلاحنامه با میانگین کلّ 05/8 درصد، و مؤلّفه پیوست ها با میانگین کلّ 1/20 درصد در کمترین حالت در پایان نامه ها رعایت شده است. همچنین از بین مؤلّفه های ایزو ۷۱۴۴، مؤلّفه های نمایه، زندگی نامه و غلطنامه در هیچ کدام از پایان نامه های مورد بررسی درج نشده است. نتایج آزمون خی دو نیز نشان داد بین متغیّرهای دانشکده و مقطع تحصیلی و رعایت مولفه های ایزو 7144 رابطه معنی داری وجود دارد و بین جنسیت و رعایت مولفه های ایزو 7144 رابطه معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری : نتایج نشان داد که 78/70 درصد از مولفه های استاندارد ایزو ۷۱۴۴ در پایان نامه های فنی و مهندسی دانشگاه تبریز رعایت شده است. توجه به مولفه های رعایت نشده، به استاندارد شدن پایان نامه ها کمک خواهد کرد.

هدف از اجرای این پژوهش امکان سنجی کاربرد مدل ارزیابی عملکرد 2+2 از نظر اعضای هیئت علمی رشته های فنی و مهندسی دانشگاه شیراز بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه اعضای هیئت علمی رشته های فنی و مهندسی این دانشگاه در سال تحصیلی 90-1389 بود که با استفاده از روش نمونهگیری خوشه ای 90 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای ویژگیهای مدل ارزیابی عملکرد 2+2 بود که پس از محاسبه روایی و پایایی توزیع و جمعآوری شد. نتایج پژوهش نشان داد که اعضای هیئت علمی رشته های فنی و مهندسی دانشگاه شیراز میزان فایده و قابلیت اجرایی این مدل را به ترتیب در حد متوسط به بالا و متوسط ارزیابی کردند. علاوه بر این، یافتهها حاکی از آن است که بر حسب مرتبه علمی و سابقه خدمت تفاوت معنا داری بین دیدگاه استادان در خصوص میزان فایده و قابلیت اجرایی مدل ارزیابی عملکرد 2+2 وجود دارد ولی بر حسب رشته های مختلف فنی و مهندسی تفاوت معناداری بین دیدگاه های آنان وجود ندارد.

دانشجویان پس از فراغت از تحصیل، در حوزه های مختلفی از جمله صنعت و مدیریت دستگاه های اجرایی و شرکت ها مشغول کار می شوند. در این بین، نبود دید تجربی در آنان و عدم کسب مهارت های لازم برای اثرگذاری در شغل خود، انتقادهای زیادی را متوجه برنامه های آموزشی دانشگاه ها و نظام آموزش عالی کشور می کند. دوره های کارآموزی با هدف پرکردن این خلاء مهم، در سرفصل دروس رشته های فنی و مهندسی قرار گرفته، اما تا کنون نتوانسته است آن گونه که باید، اهداف خود را در سطح مطلوبی محقق نماید. هدف از پژوهش حاضر، واکاوی دوره های کارآموزی و تبین عوامل مؤثر در بهره وری این دوره ها است. نمونه آماری این پژوهش را که به روش گلوله برفی انتخاب شده بودند، اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، صنعت گران و دانشجویانی که تجربه کارآموزی داشتند، تشکیل می دهد. برای گردآوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و برای تحلیل آنها نیز از راهبرد نظریه داده بنیاد استفاده شد که در نهایت 16 مقوله پس از دو مرحله کدگذاری احصاء گردید و سپس با استفاده از کدگذاری محوری، مقوله ها در قالب پدیده های محوری، شرایط علّی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردها و پیامدها ظهور یافتند. در مرحله کدگذاری انتخابی نیز روایت مقوله ها حول پدیده محوری انجام یافت و در انتها، پیشنهادهایی برای افزایش بهره وری دوره های کارآموزی ارائه شد. نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده سیاست گذاران، رؤسای دانشگاه ها و دانشکده های مهندسی، اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، کارفرمایان و کارآموزان قرار گیرد و از طریق افزایش توانمندی کارآموزان، دانش آموخته گان متخصص وارد صنعت شده و موجب پیشرفت علمی و اقتصادی کشور شوند.

هدف: مقایسه چکیده پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری رشته های فنی و مهندسی دانشگاه شیراز با استانداردهای جهانی ایزو 214.  روش: پیمایشی توصیفی - تحلیل محتوا.  جامعه پژوهش: 1194 چکیده فارسی پایان نامه های کارشناسی ارشد و23 چکیده پایان نامه های دکتری رشته های فنی و مهندسی دانشگاه شیراز از 1388 - 1378.  روش جمع آوری: مراجعه به چکیده پایان نامه ها و مقایسه آنها با استاندارد ایزو 214. نتایج: چکیده پایان نامه های هر دو مقطع بر میانگین 94/5 و انحراف معیار66/1 با استاندارد ایزو منطبقند ؛ در بخش محتوای چکیده، مؤلفه «هدف» با 1/89 درصد بیشترین و در بخش نحوه ارائه و سبک «وجود کلیدواژه » با 3/5 درصد کمترین انطباق را دارند؛ چکیده های مقطع دکتری با میانگین 04/7 و انحراف معیار47/0 نسبت به چکیده های کارشناسی ارشد با میانگین 92/5 و انحراف معیار 67/1، استاندارد را بیشتر رعایت کرده اند. چکیده های رشته مهندسی هوا فضا با میانگین 4 و انحراف معیار صفر از نظر محتوا و میانگین 15/3 و انحراف معیار 69/0 از نظر نحوه ارائه، بیشترین انطباق را دارند.

این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل نگاشت نهادی، معیارها و فرایندهای اعتبارسنجی برنامه های درسی رشته های فنی و مهندسی در کشورهای جهان و با استفاده از روش بررسی تطبیقی جرج بردی اجرا شد. یافته ها نشان داد که تنها درکشورهای آمریکا، کانادا، هلند، ایتالیا و ژاپن یعنی 4/38 درصد از کل کشورهای منتخب نهادها و مؤسسات خصوصی، متولی امر اعتبارسنجی برنامه های درسی این رشته ها هستند. در کشورهای آلمان، سوئیس، ترکیه، امارات متحده عربی، مالزی، پاکستان، مصر و آفریقای جنوبی، مؤسسات و نهادهای نیمه دولتی زمام دار اعتبارسنجی این برنامه ها هستند(6/61 درصد). همچنین تجزیه وتحلیل معیارهای اعتبارسنجی برنامه های درسی رشته های فنی و مهندسی کشورهای مورد مطالعه نشان داد که؛ بیشترین تعداد معیار اعتبارسنجی، مربوط به کشورهای امارات متحده عربی و مالزی با 10 معیار شامل روش های فعال تدریس در برنامه درسی، ارزشیابی از یادگیری دانشجویان در برنامه درسی، هدف های برنامه درسی، فضای آموزشی در برنامه درسی، دانش آموختگان دانشگاهی، ترکیب محتوا در برنامه درسی، دانشجویان، زمان در نظر گرفته شده در برنامه درسی، گزارش دهی در خصوص فرایندها و نتایج اقدامات تضمین و بهبود مستمر کیفیت به مراجع ذی ربط و مدیریت برنامه های (کلی) مؤسسه و کمترین تعداد مربوط به کشورهای کانادا و مصر با 4 معیار است. درنهایت با نوجه به یافته های پژوهش، پیشنهادهایی برای تقویت اعتبارسنجی برنامه های آموزش مهندسی در نظام آموزش عالی ایران ارائه شده است.