زهرا جهانبان اسفهلان

پژوهش حاضر با هدف مطالعه میزان رعایت استاندارد ایزو ۲۱۴ در تهیه های فارسی پایان نامه های رشته های فنی_ مهندسی دانشگاه  تبریز انجام شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بود. ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه وارسی استاندارد ایزو 214 و جامعه آماری پژوهش 2959 فارسی پایان نامه های تحصیلات تکمیلی رشته های فنی مهندسی دانشگاه تبریز بود که 342 مورد به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که از میان دانشکده های مورد بررسی، در دانشکده عمران با میانگین کل 95/81 درصد مؤلفه های ایزو ۲۱۴ بیشتر از سایر دانشکده ها رعایت شده است. در رشته های مهندسی خاک با میانگین 29/86، نقشه برداری با میانگین 55/85 و ساخت و تولید با میانگین 76/84 درصد دانشجویان مؤلّفه های ایزو ۲۱۴ را نسبت به سایر رشته های فنّی-مهندسی بیشتر رعایت کرده اند. میزان رعایت مؤلفه های ایزو 214 در رشته های بیوالکتریک، مهندسی برق-قدرت و الکترونیک به ترتیب با 33/73، 62/73 و 13/74 در کمترین سطح بوده است.  از بین ۱۵ مؤلفه مورد بررسی ایزو ۲۱۴،  استفاده از افعال معلوم و بیان ضمایر در قالب سوم شخص با میانگین کل 100 درصد بیشترین و مؤلفه بیان یافته های پژوهش با میانگین کل 6/14 درصد کمترین فراوانی را داشته اند. نتایج آزمون خی دو نیز نشان داد که بین رعایت استاندارد 214 و متغیرهای دانشکده و رشته تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد. میانگین رعایت مؤلّفه های ایزو 214 در تمام سال های مورد بررسی 72/78 درصد بوده است که تا حدود زیادی با استاندارد ایزو 214 هماهنگی دارد.

هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی ویژگی های ساختاری پایان نامه های رشته های فنی و مهندسی دانشگاه تبریز براساس مولفه های استاندارد ایزو 7144  است. روش پژوهش : روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی براساس 25 مولفه استاندارد ایزو ۷۱۴۴ است. از بین 2959 پایان نامه و رساله  ۳۹۸ مورد به عنوان نمونه پژوهش با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها : یافته ها نشان داد مؤلّفه های ایزو ۷۱۴۴، در رشته کامپیوتر با میانگین کلّ 77/77 درصد بیشتر از سایر رشته های مورد بررسی رعایت شده است. دانشجویان مرد نسبت به دانشجویان زن و دانشجویان دکتری نسبت به دانشجویان کارشناسی ارشد مؤلّفه های ایزو ۷۱۴۴ را بیشتر رعایت کرده اند. از بین مؤلّفه های ایزو 7144، مؤلّفه اصطلاحنامه با میانگین کلّ 05/8 درصد، و مؤلّفه پیوست ها با میانگین کلّ 1/20 درصد در کمترین حالت در پایان نامه ها رعایت شده است. همچنین از بین مؤلّفه های ایزو ۷۱۴۴، مؤلّفه های نمایه، زندگی نامه و غلطنامه در هیچ کدام از پایان نامه های مورد بررسی درج نشده است. نتایج آزمون خی دو نیز نشان داد بین متغیّرهای دانشکده و مقطع تحصیلی و رعایت مولفه های ایزو 7144 رابطه معنی داری وجود دارد و بین جنسیت و رعایت مولفه های ایزو 7144 رابطه معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری : نتایج نشان داد که 78/70 درصد از مولفه های استاندارد ایزو ۷۱۴۴ در پایان نامه های فنی و مهندسی دانشگاه تبریز رعایت شده است. توجه به مولفه های رعایت نشده، به استاندارد شدن پایان نامه ها کمک خواهد کرد.