دانش آموزان دختر دبیرستانی

زمینه و هدف: اختلال بدشکلی بدن با اشتغال ذهنی به وجود نقص جسمانی در بدن مشخص می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری بر اختلال بدشکلی بدن و حساسیت بین فردی در دانش آموزان دختر بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر کارآزمایی بالینی است، به روش تصادفی چند مرحله ای ٨٠٠ دانش آموز دختر، که به دو مقیاس اصلاح شده وسواسی جبریYale-Brown برای اختلال بدشکلی بدن و خرده مقیاس حساسیت بین فردی فهرست ٩٠ نشانه مرضی پاسخ دادند و از میان 75 نفری که در هر دو مقیاس نمره بالایی گرفتند، 30 نفر به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و شاهد تقسیم شدند. سپس گروه درمانی شناختی­رفتاری به روش Greenberg بر روی گروه آزمایش اجرا شد. نتایج با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس یک متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین نمرات بدشکلی بدن و حساسیت بین فردی دو گروه آزمایش و شاهد تفاوت معنی داری وجود داشت. نتیجه گیری: گروه درمانی شناختی- رفتاری، در کاهش اختلال بدشکلی بدن و حساسیت بین فردی دانش آموزان دختر مؤثر است.

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین هویتیابی و سازگاری نوجوانان انجام شده است. نمونه ای به حجم 400 نفر از بین دانش آموزان دختر مقطع متوسطه 15 – 19 ساله شهر تهران به روش خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی طبقه ای انتخاب و پس از استخراج پاسخ آن ها به پرسشنامه های سنجش هویت بنیون و آدامز و سازگاری سین ها و سینگ و تجزیه و تحلیل داده ها به روش هم بستگی پیرسون معلوم شد، 25/20 درصد از آن ها هویت پیشرفته، 75/42 درصد هویت دیررس، 25/18درصد هویت زودرس و 75/18درصد بقیه دارای هویت آشفته هستند. 74 درصد دارای سازگاری عاطفی متوسط تا خیلی خوب، 6/68 درصد دارای سازگاری اجتماعی متوسط تا خیلی خوب و 6/54 درصد دارای سازگاری تحصیلی متوسط تا خیلی خوب هستند. ضریب هم بستگی میان هویت پیشرفته و سازگاری کل 238/0 در سطح معناداری 001/0 نشان داد که میان هویت پیشرفته با تمام سطوح سازگاری با 99 درصد اطمینان رابطه مثبت و معنادار است. ضریب هم بستگی میان هویت آشفته با سازگاری کل، 413/0- در سطح معناداری 001/0 بیانگر رابطه معکوس و معنادار در تمام سطوح سازگاری و با 99درصد اطمینان است. میان هویت های زودرس و دیررس با سازگاری کل رابطه معنادار دیده نشد

هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش تکنیک های فراشناختی بر انگیزش پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر اصفهان بود. این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری چهارماهه با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری در این پژوهش، دانش آموزان دختر دوره دبیرستان شهر اصفهان در سال تحصیلی 1392-1391 بودند. نمونه گیری این پژوهش به صورت تصادفی مرحله ای بود که تعداد 40 آزمودنی انتخاب و به شیوه تصادفی گروه آزمایش و گروه کنترل گمارده شدند و برگه اطلاعات جمعیت شناختی و پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس (1970) بر روی آنان اجرا شد. از معدل دانش آموزان به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی استفاده شد. گروه آزمایش 8 جلسه 1 ساعته تحت آموزش تکنیک های فراشناختی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد، ارائه مداخله آموزش تکنیک های فراشناختی باعث افزایش 6/45% نمره های عملکرد تحصیلی آزمودنی ها در مرحله پس آزمون و افزایش 9/45% آن در مرحله پیگیری شد. لذا فرضیه اول پژوهش تأیید شد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که مداخله تکنیک های فراشناختی باعث افزایش 1/57% نمره های انگیزش تحصیلی آزمودنی ها در مرحله پس آزمون 6/56% آن در مرحله پیگیری شده است. لذا فرض دوم پژوهش نیز تأیید شد. یافته های این پژوهش مداخلات مبتنی بر آموزش تکنیک های فراشناختی را در جهت افزایش انگیزش پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر پیشنهاد می کند.

هدف پژوهش، پیش بینی عملکرد تحصیلی براساس اهداف پیشرفت و تعلل ورزی تحصیلی است. بدین منظور، ۳۰۰ دانش آموز دختر سال اول دبیرستان (دوره دوم) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه های جهت گیری هدف الیوت و مک گریگور (2001) و پرسشنامه تعلل ورزی تحصیلی سولومون و راثبلوم (6/1984) و معدل کل دانش آموزان استفاده شده است. داده ها با استفاده از روش «مدل معادلات ساختاری» تحلیل شدند. مدل ارزیابی شده از شاخص های برازندگی خوبی برخوردار بوده است. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان می دهد اهداف تسلط-گرایشی (003/0=p)، تسلط-اجتنابی (03/0=p) عملکرد-گرایشی (03/0=p<) اثر مستقیم معناداری بر تعلل ورزی دارند. هدف تسلط-اجتنابی (03/0=p)، عملکرد-گرایشی (005/0=p) و تعلل ورزی تحصیلی (03/0=p<) نیز اثر مستقیم معناداری بر عملکرد تحصیلی داشته اند. همچنین نتایج نشان می دهد عملکرد تحصیلی از طریق هدف تسلط-گرایشی، تسلط-اجتنابی و عملکرد-گرایشی و تعلل ورزی تحصیلی پیش بینی می شوند. با توجه به نتایج به دست آمده، از طریق تغییر در جهت گیری هدف، می توان به کاهش تعلل ورزی یا اصلاح آن اقدام کرد و عملکرد تحصیلی را ارتقا داد.

زمینه و هدف: نظام آموزشی در سال های اخیر با چالش های کارکردی/معرفتی مهمی مواجه شده و بسیاری از نوجوانان در مدارس در مواجهه با این چالش ها ناهنجاری های خاصی از خود نشان می دهند. از جمله این ناهنجاری های درحال رشد، خودجرحی یا همان خودزنی است. هدف پژوهش حاضر بررسی برساخت این پدیده در بسترهای آموزشی موجود است. روش و داده ها: در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای با استراتژی اشتراوس و کربین 23 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر یزد انتخاب شدند و مصاحبه های عمیقی در مورد خودزنی در بستر مسائل آموزشی انجام شد. داده ها با 20 مقوله اصلی و  یک مقوله هسته در مدل پارادایمی ارائه شدند. یافته ها: نتایج نشان داد مقولاتی همانند فوبیای نهادی نظام آموزشی، قدرت سراسر بین مدرسه، هدایت تحمیلی والدین، بی اعتمادی به نظام آموزشی مدرسه، عدم همراهی والدین، تحقیر شخصیتی، بیهوده پنداری آموزشی، جو کسل کننده مدرسه، تبعیض آموزشی و مواردی از این دست به ظهور استرس هنجاری هژمونیک پایدار منجر می شوند. نتیجه گیری: در پاسخ به این استرس های هنجاری هژمونیک، دانش آموزان راهبردهای خاصی پیش می گیرند که از جمله آنها خودزنی و آسیب رسانی به خود، ترجیح اشتغال بر آموزش و همنشینی افتراقی است. پیام اصلی: نظام آموزشی فشارهای اجتماعی و روانی بر دانش آموزان وارد می کند و دانش آموزان دچار تنش ها و استرس های فردی/اجتماعی می شوند که یکی از پیامدهای درحال رشد آن خودزنی است. در واقع برای نوجوانان، خودزنی راهی است برای فرار از مشکلات زندگی، مشکلات فردی و یا بین فردی.

اوقات فراغت مسئله ای اساسی در زندگی نوجوانان امروزی است؛ به طوری که در حال حاضر در کانون اصلی تجارت و سرگرمی قرار دارد و بی توجّهی به این موضوع مهم می تواند پیامدهای منفی فراوانی ایجاد کند. روش پژوهش حاضر نظریه زمینه ای بود و جامعه پژوهش تمامی دانش آموزان دختر ساکن در شهر یزد با سابقه اقدام به خودزنی بودند. به منظور جمع آوری داده ها فرایند نمونه گیری هدفمند تا مرحله اشباع ادامه یافت و درنهایت با 23 دانش آموز دختر دبیرستانی در رابطه با خودزنی، در بستر مسائل اوقات فراغت، مصاحبه شد. داده های گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، تحلیل و در قالب خطّ داستان، شامل هجده مقوله اصلی و یک مقوله هسته و مدل پارادایمی ارائه شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد مقوله هایی مانند دشواری شادی در یزد، حسرت های پدرفرزندی، تفریح طلبی، سرگرمی های افسرده کننده، کارکردهای فضای مجازی، آشنایی با جنس مخالف در بسترهای اجتماعی مجازی، سواد رسانه ایِ حدّاقلی والدین، سبک زندگی تحمیلی و بی پردگی فضای مجازی به ظهور پدیده مرکزی پژوهش منجر شدند؛ درنتیجه نوجوانان در چنین فضای فراغتی نامناسبی، عملکردهای خاصّی را از خود نشان می دهند که یکی از آنها آزادی عامّه پسند، بدیل جویی و احساس بی تفاوتی اجتماعی است که با پیامدهای خاصّی نظیر شکست جنسیتی، کژ کارکردهای وابستگی مجازی، بی علاقگی به ایران و اسناد تقصیر همراه است. دشواری فراغت، به ایجاد شرایطی منجر می شود که در آن خانواده ها کارکردهای خود را ازدست رفته می بینند و از ایجاد تغییرات مثبت ناتوان هستند؛ به عبارتی توانایی حلّ مسئله از مسیرهای موجود، به ویژه مسیرهای پیشین و سنّتی وجود ندارد. این موضوع می تواند به انحراف هایی مانند خودزنی منجر شود؛ بنابراین به اقدام مداخله ای هوشمند در بسترهای اوقات فراغت نیاز است.