رفتار تسهیم دانش

در سال های اخیر موضوع تسهیم دانش در محیط های دانشگاهی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است و صاحبنظران به کاوش و فهم عوامل موثر بر این رفتار علاقه مند شده اند. هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین توانمندسازی روانشناختی دانشجویان و رفتار تسهیم دانش آنان با لحاظ نمودن نقش میانجی نگرش به تسهیم دانش است. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بوده و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر به وسیله مدل معادلات ساختاری استفاده گردید. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها، پرسشنامه بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دوره دکتری دانشگاه شیراز بوده که از میان آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی 250 نفر انتخاب و در نهایت 214 پرسشنامه تحلیل شد. یافته های پژوهش بیانگر رابطه معنادار بین توانمندسازی روانشناختی و رفتار تسهیم دانش در دانشجویان دکتری دانشگاه شیراز و رابطه مثبت و معنادار بین توانمندسازی روانشناختی و نگرش به تسهیم دانش در دانشجویان وجود دارد.

هدف این مقاله، طراحی یک ابزار جامع، دقیق و قابل اعتماد برای سنجش رفتار تسهیم دانش کارکنان است. برای این منظور پس از بررسی متمرکز متون مرتبط، شاخص هایی برای سنجش رفتار تسهیم دانش در سازمان ها استخراج شد. تجزیه وتحلیل داده ها در دو مرحله صورت گرفت؛ از تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) برای شناسایی ابعاد و طبقه بندی شاخص ها استفاده شد و درنهایت برای بررسی روایی مدل اندازه گیری، تحلیل عاملی تأییدی (CFA) مورد استفاده قرار گرفت. این آزمون ها با استفاده از داده های جمع آوری شده از کارکنان شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری خراسان انجام شده است. نتیجه تجزیه وتحلیل ها با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و AMO، یک ابزار اندازه گیری جامع و قابل اعتماد برای سنجش رفتار تسهیم دانش با 22 شاخص و 7 مؤلفه شد. از این ابزار پیشنهادی برای نظام ارزیابی و گزارش دهی عملکرد و همچنین نظام جبران خدمات در سازمان های مختلف می توان استفاده کرد.

این پژوهش با هدف بررسی نقش مالکیت روانشناختی مثبت در تأثیرگذاری جوّ توسعه منابع انسانی بر رفتار تسهیم دانش انجام شد. کارکنان شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران، جامعه آماری پژوهش را تشکیل دادند که نمونه تصادفی ساده با حجم 264 نفر از آنها انتخاب شد. برای سنجش جوّ توسعه منابع انسانی از مقیاس ارائه شده رائو و آبراهام استفاده شد که سه بعد جوّ حمایتی توسعه منابع انسانی، مکانیسم های توسعه منابع انسانی و مؤلفه های فرهنگی هفت گانه توسعه منابع انسانی را مشخص کرد. تسهیم دانش با استفاده از مقیاس ارائه شده ون دن هوف و ون وینن سنجیده شد که لین آن را تعدیل کرد. برای سنجش مالکیت روانشناختی مثبت نیز از پرسشنامه مالکیت روانشناختی ون داین و پیرس استفاده شد. مدل مفهومی پژوهش با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش ضمن تأیید برازش مطلوب مدل پژوهش نشان دادند جوّ توسعه منابع انسانی تأثیر مثبت و معنی داری بر رفتار تسهیم دانش دارد و مالکیت روانشناختی مثبت نیز در این رابطه نقش میانجی دارد؛ بنابراین، تأکید بر مؤلفه های هر یک از ابعاد جوّ توسعه منابع انسانی می تواند موجب شکل گیری احساس مالکیت روانشناختی مثبت در کارکنان شود و درنهایت رفتارهای مثبت گرایانه سازمانی ازجمله رفتار تسهیم دانش را تقویت کند.

پژوهش حاضر با هدف الگوی ساختاری رابطه بین اعتماد سازمانی و تعهد سازمانی با رفتار تسهیم دانش: تبیین سهم واسطه گری فرهنگ سازمانی و سلامت سازمانی دبیران دوره دوم متوسطه شهر اصفهان انجام گرفت. این پژوهش همبستگی و جامعه آماری پژوهش را کلیه دبیران دوره متوسطه دوم شهر اصفهان در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲ که تعداد آنها ۳۰۱۶ نفر بودند تشکیل می دادند. حجم نمونه براساس جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان (۱۹۷۰) ۳۴۰ نفر و با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای تعیین گردید. ابزارهای پژوهش شامل، پرسشنامه ۴۸ سؤالی اعتماد سازمانی الونن و همکاران (۲۰۰۸)، پرسشنامه ۲۴ سؤالی تعهد سازمانی آلن و می یر(۱۹۹۰)، پرسشنامه ۳۸ سؤالی فرهنگ سازمانی دنیسون (۲۰۰۰)، پرسشنامه ۳۵ سؤالی سلامت سازمانی گل پرور (۲۰۰۹) و پرسشنامه ۷ سؤالی تسهیم دانش وانگ (۲۰۰۸) بوده است. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و الگوسازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل گردید یافته ها نشان داد که بین اعتماد سازمانی و فرهنگ سازمانی با رفتار تسهیم دانش رابطه معنی دار و مثبت وجود دارد (۰۱/۰>P) اما بین تعهد سازمانی و سلامت سازمانی با رفتار تسهیم دانش رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج مدل معادلات ساختاری مؤید نقش میانجیگر از متغیرهای فرهنگ سازمانی و سلامت سازمانی بین دو متغیر اعتماد سازمانی و تسهیم دانش می باشد و متغیرهای فرهنگ سازمانی و سلامت سازمانی بین دو متغیر تعهد سازمانی و تسهیم دانش نقش میانجی ندارند.

تسهیم دانش را می توان رفتاری مهم در عرصه سازمان درنظر گرفت که تحت تأثیر سایر متغیر های رفتار سازمانی قرار دارد. در مقاله حاضر سعی شد، به روش توصیفی- پیمایشی، رفتار تسهیم دانش، به منزله بخشی اساسی در مدیریت دانش، بررسی شود و روابط آن با متغیر های توانمندسازی روان شناختی و سرمایه روان شناختی، به منزله مفاهیم مهم رفتار سازمانی مثبت گرا، تحلیل شود. علاوه بر این، نقش رفتار شهروندی سازمانی به صورت میانجی در روابط فوق الذکر لحاظ گردید و نهایتاً الگویی از روابط این متغیرها ارائه شد. پرسشنامه تحقیق بین نمونه ای تصادفی از کارکنان شرکت مادر تخصصی فرودگاه های کشور توزیع و داده های جمع آوری شده با فنون آمار توصیفی و استنباطی و به ویژه تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق، ضمن تأیید روابط مفروض در الگوی مفهومی تحقیق، نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی را در روابط بین سرمایه روان شناختی و توانمندسازی روان شناختی با رفتار تسهیم دانش تأیید نمود. ضمن اینکه مشخص شد این نقش میانجی برای متغیر توانمندسازی روان شناختی اندکی بیشتر از سرمایه روان شناختی است.

هدف از پژوهش حاضر، مطالعه نحوه اثرگذاری عوامل نگرش شغلی، هنجارهای ذهنی تسهیم دانش و کنترل های رفتاری درک شده در تسهیم دانش، بر رفتار تسهیم دانش با توجه به نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی است. به منظور دستیابی به این هدف، داده های پژوهش با توزیع پرسشنامه میان 384 نفر از کارکنان بیمارستان جمع آوری شد و تحلیل های مد نظر از طریق مدل یابی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج حاکی از آن است که از میان ابعاد نگرش شغلی، عجین شدن با شغل و تعهد سازمانی به طور مستقیم و رضایت شغلی به طور مستقیم و غیر مستقیم منجر به تسهیم دانش سازمانی می شوند. به علاوه، کنترل رفتاری به صورت غیر مستقیم و هنجار ذهنی به طور مستقیم و غیر مستقیم بر رفتار تسهیم دانش اثر می گذارند. بنابراین، رفتار شهروندی سازمانی فقط در رابطه عجین شدن با شغل تسهیم دانش و تعهد سازمانی تسهیم دانش نقش میانجی را ایفا نمی کند؛ یعنی، عجین شدن با شغل و تعهد سازمانی فقط به طور مستقیم به تسهیم دانش میان کارکنان منجر می شود. این یافته ها بر لزوم توجه به رفتار شهروندی سازمانی در تسهیم دانش سازمانی اشاره می کنند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خودکارآمدی در رابطه التزام دانشجویان و رفتار تسهیم دانش آنان اجرا شده است. روش پژوهش توصیفی- همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل همهدانشجویان علوم پزشکی دانشگاه تبریز در سال 1393-1394 به تعداد 1752 نفر بود که به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 317 نفر (149 نفر آقا و 168 نفر خانم) از آنان انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد التزام شوفلی و همکاران1 (2006)؛ خود کارآمدی شرر و همکاران[1] (1982) و رفتار تسهیم دانش بوک و همکاران[2] (2005) استفاده شد. روایی ابزار نیز با استفاده از روایی محتوایی و روایی سازه تأیید شد. نتایج نشان داد، ضریب همبستگی بین متغیر التزام با خودکارآمدی و تسهیم دانش، مثبت و معنی دار هستند. شدت این همبستگی از مقدار 21/0 تا 33/0 است. همچنین التزام دانشجویان با ضریب 18/0 دارای اثر مستقیم، مثبت و معنی دار بر خودکارآمدی دیده شد. همچنین خودکارآمدی دارای اثر مستقیم، مثبت و معنی دار بر تسهیم دانش با ضریب 24/0 دیده شد. درنتیجه نقش میانجی خودکارآمدی دانشجویان در رابطه بین التزام و تسهیم دانش در مدل مفهومی پژوهش تأیید شد. <br clear="all" /> [1]. Sherer et al [2] .Bock et al