حسابرسی فناوری اطلاعات

ﺑ ﺎ ورود فناوریﻫ ﺎی اﻃﻼﻋ ﺎت ﺑ ﻪ ﻋﺮﺻﻪی ﺗﺠﺎرت، ﺗﻐیی ﺮات ﻋﻈیﻤی در ﻣﺤی ﻂ ﺗﺠ ﺎری رخ داده اﺳ ﺖ. اقتصاد جهانی بیشتر از هر زمان دیگر به همدیگر وابسته شده اند و زیرساخت های الکترونیکی و تجارت در فرآیندهای کسب و کار در سراسر جهان یکپارچه شده است و نیاز به کنترل و حسابرسی فناوری اطلاعات بیش از پیش افزایش یافته است. از ایﻦ رو ﺣﺴﺎﺑﺮﺳ ﺎن ﺑﺎیﺪ ﺧﻮد را ﺑ ﺎ ایﻦ ﻣﺤیﻂ ﺟﺪیﺪ و ﭘیﭽیﺪه اﻧﻄﺒ ﺎق دﻫﻨﺪ. در ایﻦ ﻣﺤی ﻂ ﭘیﭽیﺪه اﺳ ﺘﻔﺎده از روش ﺣﺴﺎﺑﺮﺳی کﺎﻣﭙیﻮﺗﺮی و حسابرسی IT ﺿﺮورت ﺑیﺸﺘﺮی ﺧﻮاﻫﺪ یﺎﻓﺖ. ﺗﻮﺳ ﻌﻪی فناوری اﻃﻼﻋ ﺎت، در ﻋی ﻦ ﺣﺎل ک ﻪ ﻣﺤی ﻂ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳ ی را ﭘیﭽیﺪهﺗ ﺮ ﻣیﺳ ﺎزد، زﻣﺎن، ﺷ یﻮهﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎی ﺟﺪیﺪﺗﺮی را ﻧیﺰ ﺑﺮای ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺷ ﺪن ﺣﺴﺎﺑﺮﺳ ﺎن ﺑﺎ کﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳ ی ﻓﺮاﻫ ﻢ ﻣیکﻨ ﺪ. با استفاده از روشهای حسابرسی مبتنی بر رایانه، تجزیه وتحلیل حجم انبوهی از داده ها در مدت زمان کوتاهی ممکن شده و خطاها، تقلبها و سوء استفاده ها با سهولت بیشتری کشف می شوند.

با توجه به پیشرفت پرشتاب فناوری اطلاعات و اهمیت روزافزون حسابرسی آن برای شرکت های پیشرو در دنیا و عقب ماندگی کشور ایران در این حوزه، پژوهش حاضر به عنوان یک مطالعه پیشگام به دنبال بررسی مولفه های موثر بر اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات از دیدگاه حسابرسان می باشد.پژوهش حاضر، کاربردی، توصیفی و از نوع پیمایشی است. روش گردآوری داده ها، روش اسناد کاوی، مراجعه به بانک های اطلاعاتی و پرسش نامه و روش تحلیل داده ها از نوع استنباطی می باشد و از تحلیل عاملی تاییدی توسط نرم افزار اسمارت پی ال اس 3 استفاده شده است.به منظور بررسی مولفه های موثر بر اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات، 375 پرسش نامه به شیوه غیرتصادفی با نمونه گیری در دسترس در اختیار اشخاص با سابقه حسابرسی قرار گرفت و از این طریق مولفه های موثر بر اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات از دیدگاه حسابرسان مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج بدست آمده نشان داد که عوامل امنیت داده های سیستم، امنیت شبکه و نرم افزار، کوتاهی آموزش دانشگاهی، کوتاهی آموزش در موسسات حسابرسی، کوتاهی جامعه حسابداران رسمی و دانش و تجربه کم پرسنل موسسات حسابرسی دارای بیشترین تاثیر بر اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات می باشند.

هدف: با توجه به نقش و اهمیت فناوری اطلاعات در سازمان ها، هدف این پژوهش تبیین و تشریح چارچوب حسابرسی در حوزه فناوری اطلاعات و مرور نتایج پژوهش های انجام شده در این زمینه است.روش: در این پژوهش ضمن مرور مبانی نظری حسابرسی حوزه فناوری اطلاعات، فرایند ها و چارچوب نظری ارائه شده به منظور اطمینان از کفایت کنترل های اعمال شده بر روی سیستم های اطلاعاتی و تائید اثربخشی مناسب این سیستم ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آنست که با توجه به ظهور پرشتاب فناوری اطلاعات و تقاضا برای دسترسی سریعتر به اطلاعات مالی، ابداع رویکردهای نوین در حسابرسی را برای نظارت مستمر و جمع آوری و تحلیل شواهد حسابرسی ضروری بوده و آشنایی حسابرسان داخلی و بیرونی با سیستم های اطلاعاتی و آموزش و آگاهی بخشی آنها الزامی می باشد.نتیجه گیری: بهترین راه کار برای انجام یک حسابرسی جامع و مطمئن در حوزه فناوری اطلاعات ایجاد یک تیم حسابرسی با ترکیبی متنوع از حسابرسان باتجربه، آموزش دیده با مهارت های کافی است. این کار را می توان از طریق همکاری مستمر کمیته های حسابرسی و حسابرسان داخلی با دپارتمان های مربوط به فناوری اطلاعات و مدیریت ارشد توسعه بخشید.دانش افزایی: یکی از بهترین رویه های پذیرفته شده جهانی "اهداف کنترل اطلاعات و فناوری-های مربوطه" یا کوبیت (COBIT) می باشد و در پژوهشهای داخلی به شکل بسیار محدود به این موضوع پرداخته شده است، در نتیجه پژوهش حاضر می تواند اطلاعات مفیدی در اختیار حسابرسان و علاقمندان قرارداده و منجر به توجه بیشتر به موضوع حسابرسی فناوری اطلاعات گردد.

هدف پژوهش حاضر ، بررسی دیدگاه اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران در مورد اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات و همچنین شناسایی موانع و مشکلات اجرای این نوع حسابرسی است . روش پژوهش حاضر پیمایشی، هدف توسعه ای -کاربردی (اکتشافی)، ماهیت توصیفی، حوزه داده ها کمی و کیفی، مؤلفه های مکانی و زمانی کتابخانه ای و میدانی است . داده های مورد نیاز با استفاده از پرسش نامه جمع آوری شده است . و با استفاده از آزمون های آماری معتبر مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن است که اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران، اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات را دارای منافع می دانند و از طرفی موانع و مشکلات اجرای چنین خدمتی را نبود دانش و تجربه کافی در زمینه حسابرسی فناوری اطلاعات در بین اعضای جامعه حرفه ی حسابرسی، تعداد کم موسسات حسابرسی بزرگ در ایران، نبود استاندارد های حسابرسی فناوری اطلاعات در کشور ،عدم توان جذب و بکارگیری تخصص های دیگر به جزء حسابداری و حسابرسی توسط موسسات حسابرسی ، ارتباط کم موسسات حسابرسی با موسسات حسابرسی بین المللی و عدم استفاده از تجارب آنان و نبود انجمن های حرفه ای مرتبط با حسابرسی فناوری اطلاعات را تشخیص داده اند.