شرکت های فناور

شرکت های دانش بنیان فناور محرک توسعه اقتصادی در نیم قرن گذشته بوده اند و حمایت از آن ها به یکی از نقاط اصلی تمرکز در سیاست های ملی فناوری و نوآوری تبدیل شده است. در ایران، تدوین یک بسته سیاستی منسجم برای حمایت از شرکت های فناور خصوصی پس از حدود سه دهه تطور در نظام سیاست گذاری علم، فناوری و نوآوری کشور رخ داد. این پژوهش به مطالعه چرایی و چگونگی شکل گیری این بسته سیاستی با عنوان «قانون حمایت از شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات» می پردازد. پژوهش حاضر با رویکرد تاریخی و مبتنی بر نظریه چرخه سیاست انجام شده و گردآوری داده ها با مطالعات کتابخانه ای و روش تحلیل اسنادی صورت پذیرفته است. یافته های این مطالعه نشان می دهد که چگونه بسترها و زمینه های نهادی و تاریخی (مانند تغییر تدریجی تمرکز از سیاست علم به سمت سیاست فناوری و سیاست نوآوری، شکل گیری فهم نظام مند از نوآوری و درک نقش بنگاه ها در نظام نوآوری) در تعامل با محرک های سیاسی و حکمرانی کشور (نظیر تحریم های فناورانه، ایجاد نهادهای تخصصی حمایت از توسعه فناوری و نوآوری، بازتعریف نقش ها و مسئولیت های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و تأسیس معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور) موجب شکل گیری بسته ای از ابزارهای سیاستی برای حمایت از شرکت های فناور در قالب یک قانون مستقل و منسجم شده که پس از تصویب نیز تکامل یافته است. نتایج پژوهش بر لزوم توجه به ابزارهای سیاستی طرف تقاضای نوآوری، اعتبار مالیاتی و حمایت از مالکیت فکری برای تکمیل حمایت های این قانون دلالت دارد. 

پارک علم و فناوری یزد در جهت ایجاد، رشد و بقا شرکت های فناور بعنوان رسالت اصلی خود، همیشه بدنبال بهبود سیستم ها و ساختارهای خود بوده است. در این میان، یکی از ضرورت های پارک بهبود مکانیزم پذیرش، خروج و کمک به توسعه فناوری شرکت های فناور می باشد که این ضرورت با توجه به سرعت فزاینده تغییرات فناوری در جهان و فاصله فناوری شرکت های فناور مستقر در پارک یزد با آن دارای اهمیت بیش از پیش شده است. در این راستا پارک یزد بدنبال بررسی ساختار حاکم بر تغییرات سطح فناوری شرکت های فناور در جهت تعیین اثرگذاری آن و تحقق بهبود سیستمی است. لذا این مقاله با هدف درک پویایی تغییرات سطح فناوری شرکت های فناور در پارک علم و فناوری یزد تدوین شده است. بررسی این پویایی با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم ها انجام شده که شبیه سازی مدل نشان داد که رصد فناوری به تنهایی نه تنها شکاف فناوری را کاهش نمی دهد که با افزایش نرخ خروج شرکت ها، سبب افزایش شکاف می گردد. همچنین مدل نشان داد که وجود ارتباطات بین المللی قوی به همراه رصد فناوری، شکاف فناوری را از طریق نوآوری بنیادین کاهش می دهد.

راهبردهای مدیریت دانش به شرکت های فناور قطعات خودرو کمک می کند تا محصولات و خدمات خود را متناسب سازند و کلیه ارتباطات را با مشتری بر اساس نیازهای شناسایی شده آن، شخصی سازی کنند. اهمیت قائل شدن به راهبردهای مدیریت دانش به افزایش دانش و در نهایت سودآوری اقتصادی منجر می شود. هدف پژوهش حاضر، دستیابی به طراحی الگوی عوامل تأثیرگذار در ایجاد راهبرد مدیریت دانش در شرکت های فناور قطعات خودرو در ایران است. این تحقیق از نظر روش، جزء تحقیقات آمیخته اکتشافی با روش کیفی و کمی می باشد. در بخش کیفی تحقیق برای تعیین مؤلفه و شاخص های تحقیق از مبانی نظری و مطالعات پیشین بهره گرفته شده است؛ سپس با استفاده از روش ساختاری- تفسیری (ISM) سطح بندی عوامل انجام شده است. یافته ها حاکی از این است که متغیر توسعه رویه ها در سطح نخست و متغیر حمایت از مالکیت معنوی در سطح دوم قرار دارند. همچنین متغیرهای حراست از دانش مشترک و زیرساخت های نرم افزاری و بهره برداری از سیستم دوسوتوانی یادگیرنده در سطح سه قرار دارد. متغیرهای زیرساخت های سخت افزاری و کشف پایه دانشی مشترک و بهبود مستمر عملکرد سازمانی در سطح چهار هستند. در بخش کمی، با استفاده از روش نمونه گیری از نوع تصادفی خوشه ای 217 نفر از مدیران حوزه قطعات خودرو انتخاب و با نرم افزار اسمارت پی ال اس و روش تحلیل عاملی تأییدی صورت گرفته است. نتایج نشان داد که بین مؤلفه های ایجاد راهبرد مدیریت دانش در شرکت های فناور قطعات خودرو در ایران رابطه معناداری وجود دارد.