مؤلفه ها و شاخص ها

ارتباط بین انسان ها اساس نظام اجتماعی و پایه پیشرفت جامعه است. این امر امروزه به دلیل مسائلی همچون؛ تغییرات گسترده در زیست شهری، زندگی تحمیلی در مجتمع های آپارتمانی، تقلید از الگوهای غربی در مدیریت شهری، و گسترش خُرده فرهنگ های اجتماعی، با آسیب های متعددی مواجه شده است. پیشگیری و رفع این گونه آسیب ها نیازمند به طراحی و ترویج الگوی ارتباطات مطلوب اجتماعی، به ویژه در ساحت همسایگی با دیگران است. پژوهش حاضر در این راستا با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی متعارف کوشیده است مؤلفه های ارتباطات همسایگی را از منابع اسلامی استخراج و تبیین نماید. بدین ترتیب که آیه ها و احادیث مرتبط با موضوع به روش ترکیبی (لغت کاوی و معناکاوی) در سه مرحله (رمزگذاری، طبقه بندی و انتزاع مضمون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند که دستاورد آن، برداشت 420 مفهوم بود. سپس مفاهیم به دست آمده با بررسی بیشتر به زیرطبقات شانزده گانه تقلیل یافتند و سپس در قالب پنج طبقه (مؤلفه) از جمله: «بی آزاری»، «تاب آوری (فعّال)»، «مسئولیت پذیری (اجتماعی)»، «مهرورزی» و «خیررسانی» دسته بندی گردیدند. سرانجام پس از فراوانی سنجیِ مؤلفه ها و شاخص های به دست آمده در این تحقیق، برای ارتباطات همسایگان در زندگی شهری، دو الگوی عملی در قالب های «پیوستاری» و «چندبُعدی» پیشنهاد گردید.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی شاخص ها و مؤلفه های توسعه حرفه ای معلمان می باشد. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش آن سنتز پژوهی است. جامعه پژوهش کلیه مقالاتی هستند (224 مقاله) که از سال 1395 تا 1400 شمسی و 2010 تا 2021 میلادی در مورد توسعه حرفه ای معلمان ارائه شده اند. نمونه پژوهش 36 مقاله است که این تعداد بر اساس پایش موضوعی، اشباع نظری داده ها و به صورت هدفمند انتخاب شده اند. داده های پژوهش از تحلیل کیفی مقالات مورد مطالعه، گردآوری شده اند. با تجزیه و تحلیل داده ها، ابعاد توسعه حرفه ای معلمان در 4 بُعد، 19 عامل و 95 مقوله شامل بُعد فردی (انگیزش، ابعاد فردی، تعاملات و ویژگی مدرسان)، بُعد سازمانی (نظارت و ارزیابی، مدیریی، پشتیبانی، کارراهه شغلی) بُعد برنامه ای (مدیریت دانش، رویکردهای خودگردان و فردگرا، رویکردهای مشارکتی، ویژگی های برنامه و استفاده از چندرسانه ای ها) و بُعد چالش های توسعه حرفه ای (چالش های ضعف در نیازسنجی، چالش برنامه ای، چالش اقتصادی، چالش دسترسی پذیری، چالش فردی و ساختاری) طبقه بندی شدند. نتایج نشان داد که برای توسعه حرفه ای معلمان در ابعاد فردی، سازمانی و برنامه ای نیاز به تحولات زیادی است و وابسته به یک بُعد خاص نمی باشد. توسعه حرفه ای معلمان در تمام ابعاد چهارگانه نیازمند نگاهی فرا سازمانی و ملی است تا بتوان به اهداف به سازی منابع انسانی در آموزش و پرورش دست یافت.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی شاخص ها و مؤلفه های توسعه حرفه ای معلمان آموزش زبان انگلیسی می باشد. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش آن سنتز پژوهی است. جامعه پژوهش کلیه مقالاتی هستند(124 مقاله) که از سال 2011 تا 2023 میلادی در مورد توسعه حرفه ای معلمان آموزش زبان انگلیسی ارائه شده اند. نمونه پژوهش 30 مقاله است که این تعداد بر اساس پایش موضوعی، اشباع نظری داده ها و به صورت هدفمند انتخاب شده اند. داده های پژوهش از تحلیل کیفی مقالات مورد مطالعه، گردآوری شده اند. با تجزیه و تحلیل داده ها، ابعاد توسعه حرفه ای معلمان در 5 بُعد، 19 عامل و 73 مقوله شامل بُعد فردی(ویژگی-های اخلاقی، انگیزش و علاقه، خودراهبری، مهارت های ارتباطی، مهارت های یادگیری مادام العمر و مهارت های فراشناختی)؛ بُعد پداگوژیک(یادگیری مشارکتی، پروژه محوری، استفاده از رویکرد ترکیبی، کوچینگ و منتورینگ ) بُعد دانش محتوای تخصصی(دانش محتوایی - تربیتی، دانش محتوایی-موضوعی، دانش محتوایی-فناورانه) و بُعد عوامل برنامه ای(نیازسنجی، مدیریت دانش، فراهم سازی منابع چندگانه، ویژگی برنامه های توسعه حرفه ای) و بُعد ارزیابانه فرآیند (شامل شاخص هایی چون جامعیت در ارزیابی و ارائه بازخورد و تکالیف اصلاحی) طبقه بندی شدند.