پایه چهارم

پژوهش حاضر، با هدف طراحی و آزمایش یک دوره آموزشی برای توسعه پایدار، در مقطع ابتدایی و به منظور پاسخگویی به نارساییها و نیازهای آموزش و پرورش در سال تحصیلی 92 1391، انجام شده است. بدین منظور ابتدا مفاهیم کلیدی توسعه پایدار در شش مقوله اصلی (صرفه جویی در مصرف انرژی و بازیافت، تنوع زیستی و اجتماعی، وابستگی متقابل، عدم خشونت، مشارکت اجتماعی در حفاظت از محیط زیست و تغذیه پایدار) با توجه به پیشینه موجود در جهان تعیین شد. پس از مشخص شدن نیازهای آموزشی دانش آموزان در زمینه های فوق، با تحلیل محتوای کتابهای درسی علوم تجربی و تعلیمات اجتماعی پایه چهارم ابتدایی (که نشانگر پایین تر بودن فراوانی مؤلفه های اجتماعی آموزش برای توسعه پایدار نسبت به مؤلفه های زیستی آن بود) و انجام پیمایش از مناطق بیستگانه شهر تهران، (حجم نمونه 558 نفر)، آزمون اثربخشی آموزش محتوای طراحی شده بر دانش و نگرش دانش آموزان، با به کارگیری روش شبه آزمایشی و طرح از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه صورت گرفت. آزمودنیها (از دو دبستان دخترانه و پسرانه پایه چهارم) شامل 58 دانش آموز در گروه آزمایش (33 پسر و 25 دختر) و 46 دانش آموز (22 پسر و 24 دختر) در گروه گواه گمارده شدند. نتایج تحلیل کوواریانس با استفاده از نتایج پرسشنامه پژوهشگر ساخته، برای سنجش نگرش پایداری (پایایی 0/79) و آزمون برای سنجش دانش پایداری (پایایی 0/69)، نشانگر تفاوت معنادار میان میانگینهای نمرات گروههای آزمایش و گواه پس از انجام دادن مداخله آموزشی، بدون توجه به جنسیت است. مدل مفهومی حاصل از این پژوهش، چارچوبی برای تحلیل ابعاد آموزش مفاهیم توسعه پایدار، در نظام آموزشی کشورمان فراهم می آورد.

پژوهش حاضر به بررسی توانایی حل مسائل کلامی ریاضی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی بر مبنای مدل تحلیل خطای نیومن به کمک روش توصیفی-پیمایشی از نوع مقطعی پرداخته است. از میان دانش آموزان پایه چهارم منطقه 12 شهر تهران، تعداد 399 دانش آموز دختر و پسر به روش تصادفی خوشه ای انتخاب گردیدند. به منظور جمع آوری داده ها از آزمونی محقق ساخته که تلفیقی از چهار سؤال تشریحی و پرسش های نیومن بود، بهره گرفته شد. برای بررسی روایی ابزار پژوهش از روایی صوری و محتوایی و برای پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد که میزان آن 82/0 بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس چند متغیری) انجام گرفت. براساس یافته ها، دانش آموزان در فرایند دستیابی به پاسخ درست مسائل، بیشترین خطا را در مرحله تبدیل و کمترین آن را در مرحله کدگذاری از سطوح سلسله مراتبی خطای نیومن به خود اختصاص داده اند. نتایج آزمون خی دو نیز نشان داد که بین هر یک از سطوح خطای نیومن با عملکرد دانش آموزان در حل مسائل کلامی ریاضی، رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین، نتایج حاکی از وجود تفاوت معنی دار در عملکرد دو گروه دختران و پسران بوده است و به طور کلی پسران مرتکب خطای کمتری در مقایسه با دختران شده اند. یافته های این پژوهش می تواند در بازبینی فرایند آموزش حل مسئله کلامی و تنظیم مواد آموزشی برای کتب درسی ریاضی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر امکان سنجی استقرار و به کارگیری نظام آموزش مجازی در آموزش و پرورش شرق استان گیلان بود. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نوع، توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر فرهنگیان آموزش و پرورش شرق استان گیلان به تعداد 1536 نفر بود. از این میان، 306 نفر برای نمونه به روش تصادفی طبقه ای به صورت نسبی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که شامل 25 گویه است. این پرسشنامه با طیف چهاردرجه ای لیکرت، نمره گذاری شد و شامل سه حیطه با مؤلفه های شرایط و قابلیت و امکان استقرار و به کارگیری نظام آموزش مجازی، زمینه های کاربردی امکان استقرار و به کارگیری نظام آموزش مجازی، عوامل تسهیل کننده امکان استقرار نظام آموزش مجازی است. پرسشنامه پژوهش از لحاظ صوری روایی محتوا دارد و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ 85/0 تأیید شد. داده های پژوهش در سطح توصیفی با محاسبه فراوانی، میانگین و انحراف معیار توصیف شدند و در سطح استنباطی، با آزمون تی تک نمونه ای پرسش های پژوهش پاسخ داده شد. نتایج پژوهش نشان داد امکان استقرار و به کارگیری نظام آموزش مجازی در آموزش و پرورش شرق استان گیلان مطلوب است. همچنین، از لحاظ شرایط و قابلیت، زمینه های کاربردی، عوامل تسهیل کننده نظام آموزش مجازی در آموزش و پرورش شرق استان گیلان وضعیت مطلوب است.

این مقاله با هدف مقایسه و بررسی روند تغییرات جوّ مدرسه در مدارس ابتدایی ایران و کشورهای منطقه بر اساس داده های تیمز 2003 و 2007 در پایه چهارم انجام گرفته است. نمونه مورد مطالعه، ابزارهای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد بررسی همان هستند که در دو مطالعه تیمز استفاده شده است. با بهره گیری از راهبرد روند پژوهی، داده های دانش آموزان پایه چهارم کشورهای شرکت کننده در مطالعه 2003 با داده های دانش آموزان پایه چهارم همین کشورها در مطالعه 2007 مقایسه شده است. از دید مدیران مدارس دوره ابتدایی در هر دو مطالعه و معلمان پایه چهارم در مطالعه 2007 جوّ مدرسه ایران نسبت به سایر کشورها (به غیر دبی و قطر) خوشایندتر گزارش شده است. در مطالعه 2003 از دید معلمان، متوسط جوّ مدرسه در ایران از متوسط سایر کشورهای شرکت کننده کمتر و تفاوت ها معنی دار بوده اند. روند تغییرات جوّ مدرسه در ایران و سایر کشورها از دید مدیران و معلمان بهبود یافته است. جوّ مدرسه در مطالعه 2003 از دید دانش آموزان مدارس پایه چهارم ابتدایی در ایران و سایر کشورهای مورد مطالعه (به غیر از ارمنستان) و در مطالعه 2007 در کشورهای ارمنستان، قزاقستان، گرجستان و ایران نامناسب بوده است.

در پژوهش حاضر، کتاب درسی علوم تجربی پایه چهارم ابتدایی ( 1402 – 1401 ) براساس تکنیک ویلیام رومی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است تا میزان فعال یا غیرفعال بودن متن ، تصاویر و پرسش های این کتاب به وسیله ی ضریب درگیری ویلیام رومی مشخص گردد . جامعه آماری این پژوهش کتاب درسی علوم تجربی پایه چهارم ابتدایی چاپ شده در سال تحصیلی 1402 - 1401 است و نمونه هم براساس روش ویلیام رومی انتخاب شده است ؛ به نحوی که 10 صفحه از متن و تصاویر 10 صفحه و پرسش های 10 صفحه از فعالیت های کتاب به صورت تصادفی انتخاب شدند . نتایجی که به دست آمد ، ضریب درگیری را در متن درس 1/1 و در تصاویر کتاب 25/0 و در پرسش ها و فعالیت های کتاب 7/5 نشان داد. بنابراین طبق این پژوهش، کتاب علوم تجربی پایه چهارم در سال تحصیلی۱۴۰۲-۱۴۰۱ ، از لحاظ متن کتاب در وضعیت مطلوبی قرار دارد و فعال است اما از لحاظ تصاویر کتاب غیر فعال است و دانش آموز را با موضوع یادگیری درگیر نمی کند واز لحاظ فعالیت ها و پرسش ها هم ضریب درگیری بیش از حد مشخص شده توسط ویلیام رومی است و غیرفعال محسوب می شود.

هدف از پژوهش حاضر، برطرف کردن اختلال خواندن علیرضا دانش آموز پایه چهارم دبستان هجرت ایچی می باشد. روش تحقیق، روش کتابخانه ای در قالب اقدام پژوهی می باشد. به این منظور، جهت حل مسئله مشکل خواندن در دانش آموزم، به بررسی پژوهش های موجود در این زمینه پرداخته شد و با توجه به یافته های پژوهش ها به راه حل هایی برای حل این مسئله دست یافتم. نتایج نشان می دهد که استفاده از کارت آموزشی توانسته است به نحو چشمگیری درتقویت مهارت های خواندن علیرضا موثر واقع شود. همچنین نتایج  نشان داد استفاده از کارت آموزشی و تابلو ارزشیابی توصیفی توانسته به عنوان محرکی در جهت ایجاد یادگیری بیشتر دانش آموز موثر واقع شود و با تحریک انگیزش دانش آموز، مهارت های خواندن را در او تقویت نموده است. علیرضا که در خواندن فوق العاده ضعیف بود و نمی توانست به راحتی از روی درس بخواند و اکثر مواقع سطرها را گم می کرد و بعضی کلمات را با مکث بسیار زیاد می خواند، اکنون با استفاده از راهکارهای اجرا شده، به راحتی می تواند از روی متن های کتاب، روان بخواند و مشکلی در خواندن درس ها ندارد. بنابراین می توان بیان کرد که معلم تا حدود زیادی در حل مشکل خواندن دانش آموز، موفق عمل کرده است

هدف پژوهش حاضر، تحلیل وضعیت کیفیت و ارتباط تصاویر کتاب فارسی پایه چهارم دبستان با متن دروس مورد نظر است. روش گردآوری داده ها کتابخانه ای و از نظر شیوه جمع آوری داده ها، کیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه مورد مطالعه شامل کتاب فارسی پایه چهارم ابتدایی چاپ سال 1401 است و روش انجام این تحقیق، روش نمونه گیری تمام شماری است؛ به صورتی که همه تصاویر کتاب فارسی چهارم بررسی شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که 44 درصد صفحات این کتاب حاوی تصویر است. همچنین میزان ارتباط 91 درصد این تصاویر با متن دروس رعایت شده است. در نتیجه از نظر ارتباط تصاویر با متن درس در مواردی نیازمند توجه بیشتر و بازنگری مطلوب است. میزان انطباق تصاویر با مسائل فرهنگی و نیازهای روز جامعه نیز تا حدود زیادی رعایت شده؛ به صورتی که 91 درصد تصاویر فارسی پایه چهارم با فرهنگ و مسائل روز همخوان است.

در عصر تکنولوژی یادگیرنده باید کاربرد آموخته ها را در زندگی ببیند. اما برنامه درسی موضوع محور پاسخگوی این نیازها نیست. با توجه به مزایای برنامه درسی تلفیقی بسیاری از نظام های تعلیم و تربیت به تلفیق روی آورده اند. در طراحی برنامه درسی ایران تلفیق به طور نظری در سند برنامه درسی ملی مطرح است در صورتی که باید در سطح کلاس درس عملی شود. بدین منظور لازم است معلمان، دانش و مهارت کافی را نسبت به برنامه درسی تلفیقی بدست آورند. از این رو، این پژوهش درصدد است با تدوین راهنمای عمل برنامه درسی تلفیقی گامی به سوی افزایش آگاهی آموزگاران درباره اجرای برنامه درسی تلفیقی بردارد.در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوا استفاده شد. جامعه پژوهش کتاب های درسی و کتاب های راهنمای معلم پایه چهارم ابتدایی بود. به منظور اعتبارسنجی، از مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. جامعه پژوهش معلمان پایه چهارم ابتدایی استان گلستان شهرستان کلاله بودند. 12تن از این معلمان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. پس از انجام مصاحبه، یافته ها در اختیار معلمان قرار گرفت تا اعتبار مصاحبه ی انجام شده تایید گردد.مضامین بدست آمده عبارتند از: توانا باش- ما و دیگران- طبقه بندی و مقایسه داده ها- جهان زیبا- اندازه گیری کن- خلاق شو- خدای مهربان را بهتر بشناس- ایران عزیز- نام آوران علمی، ادبی و مذهبی- اقتصاددان کوچک- محله- سلامت باشمهارت ها و مفاهیم پایه چهارم ابتدایی مضامین تلفیقی را تشکیل می دهند. طبق نظر معلمان امکان اجرای راهنمای عمل تدوین شده در کلاس درس وجود دارد و می تواند بر تعمیق یادگیری کمک کند.