تعاملات بین المللی

ورود به عصر اطلاعات و ارتباطات و پایان جنگ سرد، مفاهیم و عناصر قدرت را متحول و دولت ها را به سمت تجهیز توانمندی های نظامی با قدرت اقتصادی، از طریق توجه به شاخص های توسعه پایدار و گسترش تعاملات بین المللی، هدایت کرد. ایران نیز پس از انقلاب اسلامی و سپس جنگ تحمیلی، هدف کسب جایگاه قدرت اقتصادی منطقه جنوب غرب آسیا را در چشم انداز 1404 قرار داد. تاکنون، مواجهه با مشکلاتی نظیر جنگ و تنش های سیاسی مانع از پیاده سازی برنامه ای راهبردی عملیاتی برای تعاملات بین المللی کشور شده است. این در حالی است که جهانی شدن، موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک خاورمیانه، و ماهیت منحصربه فرد ج.ا.ایران در منطقه، ضرورت حضور موثر این کشور در زنجیره تولید و تجارت جهانی را ایجاد کرده است. بنابراین درصدد ارائه راهبرد موردنیاز ج.ا.ایران در سیاست گذاری تعاملات بین المللی و تبیین ویژگی های آن هستیم. بنا به فرضیه پژوهش، راهبرد سیاست گذاری پویا، مبتنی بر تعامل سازنده منطقه ای و بین المللی، فهم کارکرد ساختارهای اقتصاد بین الملل و تطابق با استانداردهای بین الملل در چارچوب منافع ملی، راهبرد مناسب تعاملات بین المللی برای تحقق توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است و به منظور پاسخ گویی به سوال اصلی، از تحلیل محتوای کیفی و کمی داده-ها (ثانویه-کتابخانه ای و نخستین- نظرخواهی از خبرگان) و ابزار آماری نظیر SPSSو تحلیل مسیر استفاده شد. پس از تایید جامعه نمونه در مورد متغیرها، شاخص ها و مدل پیشنهادی، مدل یا الگوی نهایی ارائه شد که به باور این پژوهش و تایید جامعه نمونه، کاربست مدل پیشنهادی درنهایت بهبود قدرت منطقه ای کشور در قالب شاخص های قدرت سازنده را به همراه خواهد داشت.

اگرچه توسعه ْ ابعاد گسترد ه اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، انسانی ، و اکولوژیکی را دربر می گیرد ، توسعه اقتصادی با اثرگذاری و اثرپذیری بر / از سایر ابعاد توسعه به جایگاه ویژه ای در سیاست گذاری ارتقا یافته و با توجه به تحولات و پویایی های نظام بین الملل در عصر ف نا وری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی و به ویژه جهانی شدن باور به نقش تعاملات بین المللی در تحقق اهداف توسعه اقتصادی تقویت شده است. ازاین روی، بررسی بومی سازی شاخص های تعاملات بین المللی در توسعه اقتصادی می تواند نقش م ؤ ثری در تحقق اهداف توسعه اقتصادی کشور ایفا کند. بدین ترتیب، س ؤ ال اصلی این مقاله از دو بخش تشکیل شده است : کدام شاخص ها تبیین کنند ه توسعه اقتصادی و تعاملات بین المللی در کشورهاست و فرایند تأثیرگذاری شاخص های تعاملات بین المللی بر توسعه اقتصادی چگونه است؟ برای پاسخ دهی علمی به پرسش راهبردی این مقاله ابتدا جمع آوری داده های ثانویه و تعیین عناصر توسعه اقتصادی و تعاملات بین المللی، به عنوان متغیر وابسته و مستقل، از طریق مطالعات اسنادی، کتابخانه ای، واکاوی تجربیات سایر کشورها و تنظیم جداول فراوانی شاخص ها انجام شد و در مرحله بعد برای آزمون راستی و پایایی داده ها داده های اولیه (توزیع پرسش نامه میان نخبگان و صاحب نظران جامعه نمونه) جمع آوری شد. برای تجزیه وتحلیل یافته های مرتبط با پرسش نامه ها و آزمون اثرگذاری تعاملات بین المللی بر توسعه اقتصادی، از شیوه تحلیل محتوای کمی و کیفی و تحلیل مسیر استفاده شد. بنا بر یافته های این پژوهش، متغیر توسعه اقتصادی با متغیر تعاملات بین المللی رابطه مستقیم برقرار می کند و نحوه بومی سازی و مدیریت تعاملات با بازیگران نظام بین الملل می تواند نتایج ثمربخشی در توسعه اقتصادی کشور به همراه داشته باشد.

هدف از پژوهش حاضر ارائه چارچوبی برای تحلیل نقش دیپلماسی ورزشی در ارتقا تعاملات بین المللی بود. روش تحقیق از نوع کیفی با رویکرد تحلیل سیستماتیک می باشد. جامعه آماری شامل مدیران حال حاضر و سابق کمیته ملی المپیک و فدراسیون های ورزشی و ادارات ورزش و جوانان، اساتید علوم سیاسی و روابط بین الملل و اساتید مدیریت ورزشی و جامعه اطلاعاتی بود. از روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند نظری و تکنیک گلوله برفی برای انتخاب اعضای شرکت کننده در تحقیق استفاده شد (16 نفر). ابزارهای پژوهش شامل مطالعه کتابخانه ای نظام مند و مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. روایی ابزار با استفاده از روش های روایی-سنجی کیفی مطلوب ارزیابی شد (روایی محتوایی، ضریب کاپا). از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی برای تحلیل یافته ها استفاده گردید. چارچوب تحلیلی ارائه شده شامل شش منظر اصلی شرایط علی، پدیده محوری، شرایط زمینه ای، عوامل مداخله-گر، راهبردها و پیامدها بود. درنهایت پیوند بین این مقوله ها در قالب مدل پارادایمی پژوهش تعیین گردید و نظریه نهایی شکل گرفت. از این رو، با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که، دیپلماسی ورزشی در جهان امروز، از جمله ابزارهای مهمی است که دولت ها برای رسیدن به اهداف خود از آن بهره برداری می کنند. در خصوص وضعیت دیپلماسی ورزشی کشور، اگرچه تا حدودی شاهد روند رو به رشدی هستیم ولی همچنان با فقدان فرایندی نظام مند و سازمان یافته مواجه هستیم. بنابراین، سازمان های متولی ورزش کشور نیازمند اتخاذ تدابیر لازم هستند تا از طریق توسعه دیپلماسی ورزشی، بهبود روابط صلح آمیز با کشورهای دیگر در سطح منطقه، قاره و جهان حاصل شده و این امر باعث ارتقا تعاملات بین المللی شود.

با رشد روزافزون مسائل زیست محیطی و گسترش فعّالیت های مختلف در این عرصه، اختلافات بسیاری در این زمینه بروز کرده است. این اختلافات به عنوان یک منبع بالقوه عدم ثبات بین المللی و تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی محسوب می شود. همواره حل و فصل اختلافات بین الملل محیط زیستی در پرتو دیپلماسی و تعاملات بین المللی نمود داشته است.  در این راستا مناسبات کشورها و تقویت روابط بین الملل و پایبندی به تعهدات مشترک بین المللی و لزوم تبعیت از قواعد آمره دو مبنای بسیار مهم در تبیین نقش دیپلماسی محیط زیست، توسعه پایدار و ایجاد صلح است. در این راستا دیپلماسی محیط زیست به عنوان  رهیافتی موثر در توسعه صلح پایدار در اثر تعاملات منطقه ای و همکاری های بین المللی می باشد. دیپلماسی محیط زیست و صلح می تواند به عنوان  یک گرایش میان رشته ای برگرفته از رشته های حقوق بین الملل، حقوق محیط زیست و روابط بین الملل مورد تصویب و تائید نظام آموزش عالی قرار گرفته و در این خصوص با جذب دانشجویان مستعد به تربیت نیروهای متخصص پرداخت. این چارچوب علمی در برخی از دانشگاه های جهان تحت عناوین مختلف در حال اجرا می باشد. در این پژوهش به بررسی چگونگی تاثیر منازعات بین المللی بر محیطزیست و صلح و امنیت بین المللی و همچنین  نقش دیپلماسی در حل و فصل اختلافات محیطزیستی از طریق مذاکره و دیپلماسی محیط زیست می پردازیم. در این راستا با توجه به حساسیت این موضوع و اینکه نظام و روح حقوق محیط زیست مبتنی بر اصول پیشگیرانه و جلوگیری است و همواره دیپلماسی ابزار موثر برای مذاکرات تلقی شده، در نتیجه بایستی بیش از پیش نقش دیپلماسی محیط زیست در پیشگیری و جلوگیری از این گونه اختلافات زیست محیطی  در نیل به صلح پایدار تبیین شود. با این توصیف فرآیند ایجاد و توسعه صلح و آموزش آن در پرتو دیپلماسی محیط زیست در پرتو همکاری ها و تعاملات بین المللی مورد مداقه قرار می گیرد.

اعضاء هیات علمی به عنوان یکی از مهم ترین سرمایه های انسانی هر دانشگاه نقش مهمی در عرصه تعاملات بین المللی دارند و زمانی می توانند در ایفاء این نقش موثرتر عمل کنند که از شایستگی های لازم برای آن برخوردار باشند. هدف مقاله حاضر ارائه الگوی شایستگی اعضاء هیات علمی در تعاملات بین المللی است و برای نیل به این هدف، از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل صاحب نظران حوزه آموزش عالی کشور بوده که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 21 نفر به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل داده ها، تحلیل محتوا استقرایی بود. برای حصول اطمینان از روایی داده  های پژوهش، از دو روش بازبینی توسط مشارکت کنندگان در پژوهش و بازبینی توسط  همکاران استفاده شد. یافته ها نشان داد که الگوی مفهومی شایستگی اعضاء هیات علمی در تعاملات بین المللی را می توان در شش مقوله شایستگی تعریف کرد که عبارتند از: شایستگی علمی، شایستگی حرفه ای، شایستگی ارتباطی، شایستگی میان فرهنگی، شایستگی فراشناختی و شایستگی فکری.

تحقیق حاضر باهدف  تبدیل منابع دیپلماسی به نتایج دیپلماسی  فوتبال  با تاکید بر نقش میانجی گری پوشش رسانه ای طراحی و اجرا گردید. روش تحقیق حاضر به صورت پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه افراد آگاه به موضوع پژوهش بود. در جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه عبدی و همکاران (2018) استفاده گردید. به منظور تجزیه وتحلیل داده های تحقیق حاضر از روش معادلات ساختاری استفاده گردید. تمامی روند تجزیه وتحلیل تحقیق، درنرم افزارهای SPSS و PLS انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد، رویدادهای ورزشی (331/0=تأثیر؛ 236/2= تی)، سرمایه انسانی (244/0=تأثیر؛ 315/3=تی) و محصولات و خدمات ورزشی (404/0= تأثیر؛ 996/2=تی) به صورت معناداری بر پوشش رسانه ای تأثیرگذار می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که پوشش رسانه ای بر نتایج کلی (883/0= تأثیر؛ 37/27=تی)، نتایج اختصاصی (839/0=تأثیر؛ 237/24=تی) و نتایج ملی (859/0= تأثیر؛ 652/29=تی) در حوزه دیپلماسی فوتبال تأثیرگذار می باشد. با این توجه می توان چنین اعلام داشت که استفاده از پوشش رسانه ای می تواند در جهت کسب موفقیت های مربوط به دیپلماسی فوتبال تأثیر بسزایی داشته باشد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر شناسایی موانع تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی در ایران بود. روش: برای نیل به این مقصود، از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی استفاده شد. جامعه پژوهش، صاحب نظران حوزه آموزش عالی کشور بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی، در مجموع تعداد 17 نفر از آن ها به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل داده ها نیز روش تحلیل محتوای استقرایی بود. نتایج: نتایج نشان داد که موانع تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی را می توان در سه مانع کلی تعریف کرد که عبارتند از: موانع درون دانشگاهی(حمایت محدود ساختار دانشگاه از تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی، حمایت محدود فرهنگ دانشگاه از تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی و حمایت مالی محدود دانشگاه از تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی)، موانع برون دانشگاهی(تأثیر تنش های سیاسی و تحریم های بین المللی بر کاهش تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی و وجود قوانین دست و پاگیر اداری در زمینه صدور روادید) و موانع فردی(انگیزه کم اعضای هیأت علمی برای داشتن تعاملات بین المللی، تسلط کم اعضای هیأت علمی به یک زبان بین المللی و ضعف توانایی ها و مهارت های علمی- پژوهشی اعضای هیأت علمی). بحث: این پژوهش دانش ما در مورد تعاملات بین المللی اعضای هیات علمی و همچنین موانع و چالش های این تعاملات افزایش می دهد. لذا برای داشتن تعامل بیشتر اعضای هیأت علمی در سطح بین المللی، لازم است که دانشگاه های کشور در شناسایی و رفع موانع تعاملات، بیش از پیش کوشش کنند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی مدل مفهومی موانع تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی دانشگاه تبریز و بررسی وضعیت موجود آن انجام شد.روش پژوهش: رویکرد این پژوهش کمی از نوع توصیفی - همبستگی و بر حسب هدف از نوع کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش 788 نفر، شامل تمام اعضای هیأت علمی دانشگاه جامع تبریز در سال 1398 بود که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی تعداد 259 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و از ابزار پرسش نامه بهره گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی تأییدی مرحله اول و دوم، آزمون تی تک نمونه ای و آزمون فریدمن استفاده شده است.یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که هر چهار بعد مدل موانع فردی، سازمانی، ملی و فراملی موردتانید قرار گرفت و آزمون فریدمن و مقایسه میانگین رتبه ای نشان داد که مهم ترین موانع، از نظر اعضای هیأت علمی به ترتیب موانع فراملی با میانگین رتبه ای (38/3)، موانع سازمانی با میانگین رتبه ای (63/2)، موانع ملی با میانگین رتبه ای (44/2) و موانع فردی با میانگین رتبه ای (55/1) است.نتیجه گیری: با توجه به اینکه تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی یکی از ابعاد بین المللی شدن آموزش عالی است و باعث توسعه علمی آنان و حرکت بر لبه دانش می شود این پژوهش می تواند در راستای گسترش تعاملات بین المللی اعضای هیأت علمی و بین المللی شدن آموزش عالی  مورد توجه سیاست گذاران مربوطه قرار گیرد.