دیپلماسی فوتبال

تحقیق حاضر باهدف  تبدیل منابع دیپلماسی به نتایج دیپلماسی  فوتبال  با تاکید بر نقش میانجی گری پوشش رسانه ای طراحی و اجرا گردید. روش تحقیق حاضر به صورت پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه افراد آگاه به موضوع پژوهش بود. در جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه عبدی و همکاران (2018) استفاده گردید. به منظور تجزیه وتحلیل داده های تحقیق حاضر از روش معادلات ساختاری استفاده گردید. تمامی روند تجزیه وتحلیل تحقیق، درنرم افزارهای SPSS و PLS انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد، رویدادهای ورزشی (331/0=تأثیر؛ 236/2= تی)، سرمایه انسانی (244/0=تأثیر؛ 315/3=تی) و محصولات و خدمات ورزشی (404/0= تأثیر؛ 996/2=تی) به صورت معناداری بر پوشش رسانه ای تأثیرگذار می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که پوشش رسانه ای بر نتایج کلی (883/0= تأثیر؛ 37/27=تی)، نتایج اختصاصی (839/0=تأثیر؛ 237/24=تی) و نتایج ملی (859/0= تأثیر؛ 652/29=تی) در حوزه دیپلماسی فوتبال تأثیرگذار می باشد. با این توجه می توان چنین اعلام داشت که استفاده از پوشش رسانه ای می تواند در جهت کسب موفقیت های مربوط به دیپلماسی فوتبال تأثیر بسزایی داشته باشد.

هدف از این پژوهش، طراحی الگوی دیپلماسی فوتبال در ایران بود که با به کارگیری نظریه زمینه ای و از طریق مصاحبه با 23 نفر از مدیران، صاحبنظران، اساتید هیات علمی، کارشناسان قانونگذاری و دستگاه دیپلماسی و فعالان حوزه رسانه- که به روش گلوله برفی و انتخاب خبرگان با حداکثر نوسان انتخاب شدند- به اجرا در آمد. داده های حاصل طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخاب از طریق نرم افزار Nvivo 10 تحلیل شد. یافته ها، در سه مرحله کدگذاری، و مقوله های اصلی و فرعی دیپلماسی فوتبال شناسایی و به یکدیگر مرتبط شدند که عبارت اند از: شرایط علّی (ماهیت فوتبال، عوامل ساختاری، سیاست های فرهنگی، سیاست های     بین المللی، سیاست های مدیریتی، سیاست های رسانه ای، سیاست های ورزش حرفه ای)؛ شرایط زمینه ای(عوامل اقتصادی، عوامل مرتبط با دولت و سیاست، عوامل فرهنگی و اجتماعی، معیارهای سنجش و سیاست های مرتبط با فیفا)؛ راهبرد ها ( اقدامات بین المللی، اقدامات ساختاری، اقدامات فرهنگی و اجتماعی، اقدامات مرتبط با    تیم های اعزامی،  اقدامات تجاری و اقتصادی) و پیامدها (منزلت و پرستیژ بین المللی، توسعه صلح و دوستی، انزواگریزی، هویت ملی و همگرایی، و توسعه گردشگری ورزشی، توان افزایی و ارتقای مهارت). در پایان نیز پارادایم و الگوی نظری نهایی دیپلماسی فوتبال شکل گرفت. در نتیجه می توان گفت که دیپلماسی فوتبال در ایران، باتوجه به محدودیت های پیش روی آن که تحت تأثیر شرایط گوناگون ایجاد شده است، تا رسیدن به وضعیت مطلوب و مورد انتظار فاصله دارد. بنابراین، بکارگیری برخی راهبردها در رسیدن به وضعیت مطلوب موثر خواهد بود و می تواند تا حدودی پیامدهای مطلوبی را برای دیپلماسی فوتبال به ارمغان آورد.

فوتبال در سده اخیر حضور چشمگیری در تبادلات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مهم تر از آن سیاسی و    بین المللی پیدا کرده است؛ به طوری که این ورزش باورها، نگرش ها و عملکردها را تحت تأثیر خود قرار داده است و به عنوان یکی از عوامل موثر در شکل گیری سیاست ها و مناسبات داخلی و خارجی می تواند کارکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و دیپلماتیک داشته باشد و تحولات زیادی را برای کشورها رقم بزند. از این رو، ورزش و فعالیت های ورزشی از یک فعالیت بدنی یا نوعی سرگرمی فراتر رفته و اهداف و کارکردهای مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و بین المللی پیدا کرده است. تحلیل نظریات و مبانی پژوهش نشان می دهد از میان پدیده های مختلف، فوتبال به عنوان یکی از مصادیق برنامه های روابط بین کشورها توانسته جایگاه ویژه ای در میان برنامه های کشورهای در حال توسعه برای بیان خواسته های خود از جامعه جهانی داشته باشد. جا دارد کارکردهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی فوتبال و آثار و تبعات آن بر سطح تعاملات بین دولت ها و دیگران بازیگران بین المللی تئوریزه و مفهوم سازی شود. بر اساس یافته های این پژوهش کارویژه ها و کارکردهای دیپلماسی فوتبال می تواند به مثابه تقویت هویت ملی، به عنوان ابزار توسعه، ابزار صلح و آشتی، ابزاری برای نوع دوستی و بهبود مناسبات، ابزار قدرت نرم، ابزاری برای همگرایی و گفتگو در بعد ملی و بین المللی کشورها به کار رود. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی تنظیم شده است. روش جمع آوری داده ها مبتنی بر مطالعه اسنادی و کتابخانه ای و بررسی مقایسه است.