بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا

ابتکار کمربند و راه، طرحی که در سال 2013 توسط چین ارائه شد، بزرگ ترین طرح سرمایه گذاری است که توسط یک کشور ارائه شده و سه قاره و حدود هفتاد کشور را از طریق جاده، راه آهن و راه دریایی به هم پیوند می دهد. ازآنجایی که این طرح می تواند ناحیه گسترده ای را در برگیرد و در زمینه های گوناگون در قاره های آسیا، اروپا و آفریقا تأثیر بگذارد، مطالعات زیادی بر روی آن انجام شده و موقعیت احتمالی چین به عنوان دومین قدرت اقتصادی جهان را در آینده مورد بحث قرار داده اند. پرسش اصلی این مقاله در رابطه با بررسی رویکردها و دستاوردهای اتحادیه اروپایی در همکاری با چین در قالب ابتکار کمربند و راه از سال 2013 است. اتحادیه اروپایی در هردو صورت، یعنی اینکه همکاری در این زمینه را قبول کند یا خیر، می تواند با مشکلات و تهدیدات بیرونی و درونی گوناگونی روبه رو شود و نیاز است که این موضوع از جوانب گوناگون سنجیده شود. بر پایه یافته های این نوشتار، همکاری اروپا در این پروژه به عنوان یکی از شرکای اصلی چین، فرصتی است برای این اتحادیه تا نقش مهم تری در آسیا بازی کرده و از منافع اتحادیه و اعضایش در برابر دیگر قدرت های جهان پشتیبانی نماید و نقشی پررنگ تر در عرصه سامانه بین المللی بازی کند.

صعود چین در سلسله مراتب قدرت جهانی، بحث هایی را در مورد نسبت این دولت با نظم بین المللی به جامانده از برتن وودز و آینده آن در میان چین پژوهان و سیاست گذاران برجسته ساخته است. یکی از ابعاد مهم این بحث تبیین رویکرد چین نسبت به نظم نهادی جهانی است. پژوهش حاضر ضمن اذعان به نارضایتی چین از نهادهای مالی بین المللی و تلاش این کشور برای بازسازی تدریجی بدیل این نظم، تأسیس و راه اندازی بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیایی را در راستای این تلاش چین می داند که می توان آن را در چارچوب قدرت نهادی مورد تجزیه وتحلیل قرار داد. بر این مبنا این مقاله با هدف بازشناسی ظرفیت های این بانک در تحقق قدرت نهادی چین در نظم بین المللی با طرح این پرسش که این بانک چه فرصت ها و چالش هایی برای انتقال قدرت در نظم بین المللی فرا روی چین قرار می دهد؟ بر این نظر است که ایفای نقش این بانک در راستای پیشبرد و تقویت قدرت نهادی چین با در پرتو شناسایی ظرفیت های و چالش های این نهاد قابل تحلیل است. یافته های پژوهش با اتکا به روش توصیفی تبیینی نشان می دهد که این بانک به مثابه یکی از ابزارهای قدرت نهادی، فرصت هایی همچون بین المللی یوآن، ترویج ارزش های آسیایی و معرفی چین به عنوان یک قدرت بزرگ مسئولیت پذیر را برای چین به همراه دارد. در مقابل چالش هایی همچون نهادینگی سیستم برتن وودز، چالش های نقش آفرینی یوان به مثابه یک ارز جهانی و تصور تهدید نسبت به ظهور اقتصادی چین نیز وجود دارد.