مطالعه روش توسعه خوشه صنعتی با رویکرد UNIDO در SME (مطالعه موردی تولید کنندگان قطعات خودرو استان آذربایجان شرقی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
خوشه صنعتی
تجمعهای صنعتی در توسعه صنعتی و منطقهای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زیتهای موجود در تجمعهای صنعتی که در آغاز به صرفههای ناشی از مقیاس برای ارائه امکانات زیربنایی محدود میشد، بهتدریج ارتقا یافته و بهصورت دسترسی به خدمات حمایتی، رقابتپذیری و تقویت همکاری صنایع نمود یافته است. از طرف دیگر ایجاد تجمعهای صنعتی، توزیع منطقهای اشتغال و تولید را نیز متوازن مینماید. در این مقاله منافع مذکور مورد توجه قرار گرفته و اهمیت تجمعهای صنعتی در برنامهریزی توسعه و سازگاری صنایع با شرایط حاکم بر رقابت جهانی، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.
شناسایی ابعاد عملکردی خوشه های صنعتی به روش تحلیل خوشه ای توافقی سلسله مراتبی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
خوشه های صنعتی یکی از رویکرد های نوین در توسعه صنعتی کشور های در حال توسعه است که اخیراً توجه
بسیاری از پژوهشگران و سیاستگذاران را به خود جلب کرده است. خوشه سازی باعث اثرات اقتصادی مثبت بر
منطقه و همچنین افزایش رقابت پذیری بنگاه های کوچک و متوسط می شود، اما میزان موفقیت همه خوشه ها
یکسان نیست زیرا عملکرد آن ها متفاوت است. بحث عملکرد خوشه ها دارای جوانب گوناگون است و گستره
وسیعی از حوزه های بروز نتایج را شامل می شود. این امر ناشی از ماهیت فراسازمانی و پیچیدگی کنش های
درونی و اثرات بیرونی خوشه است؛ چنانچه تابه حال مدل جامعی از ابعاد عملکردی خوشه صنعتی ارائه نشده
است. تعریف دقیق ابعاد عملکردی می تواند از بخشی نگری مبتنی بر زاویه نگاه به خوشه ها بکاهد و بررسی
اقدامات توسعه خوشه ها با رویکرد جامع، قابل اجرا شود. این تحقیق برآن است تا با طبقه بندی سنجه های
عملکرد خوشه های صنعتی، ابعاد عملکردی خوشه های صنعتی را شناسایی کند و مدلی برای سنجش جامع
عملکرد خوشه های صنعتی ارائه دهد. روش بکارگرفته شده در تحلیل داده های این تحقیق، تحلیل خوشه ای
است که به روشی ابتکاری، طبقه بندی های مد نظر 82 نفر از خبرگان موضوع را یکپارچه ساخته است و بر
اساس آن، چهار بعدعملکردی خوشه صنعتی شامل بعد مالی، بعد رقابتی، بعد اقتصادی و بعد زیست محیطی به
همراه مولفه ها و سنجه های هر یک استخراج گردیدند.
امکان سنجی ایجاد خوشه های صنعتی صادراتی در استان فارس از دید مدیران صنایع با استفاده از شاخص LQ
منبع:
مجله اقتصادی سال هجدهم آذر و دی ۱۳۹۷ شماره ۹ و ۱۰
117-132
حوزه های تخصصی:
آنچه که امروزه عمدتاً باعث تفاوت در درجه توسعه یافتگی جوامع شده میزان فعالیت های صنعتی این کشورها و توان فناوری آن ها در ارتقای کمی و کیفی تولیدات کارخانه ای و صادرات است. استان فارس در عرصه صنعت و تجارت از استان های مطرح کشور است و با در اختیار داشتن حدود 5 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور تنها 3.5 درصد از ارزش افزوده بخش صنعت کشور را به خود اختصاص داده که با توجه به پتانسیل ها و قابلیت های بالقوه استان چندان مناسب نبوده و نیاز توجه جدی به این بخش به منظور ایجاد ارزش افزوده بیشتر احساس می گردد. بر همین اساس مقاله پژوهشی حاضر به امکان سنجی ایجاد خوشه های صنعتی صادراتی در استان فارس از دید مدیران صنایع، از طریق شاخص ضریب مکان ( LQ ) از تمام صنایع استان به تفکیک صنایع نه گانه پرداخته است. هدف از انجام این پژوهش بررسی امکان ایجاد خوشه های صنعتی و صادراتی توسط شرکت های همسان و مشابه از نظر تولیدات و میزان صادرات آن ها است که به شیوه اسنادی و پیمایشی انجام شده است. برای اثبات این شاخص، داشتن ضرورت رقابتی مطرح شد که برای این منظور از مدل پورتر تحت عنوان الماس پورتر استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش، 325 شرکت فعال در استان فارس است که اطلاعات به وسیله پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری گردیده است. اطلاعات از جامعه آماری با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته پس از تأیید روایی اساتید و پایایی با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت و با نرم افزار SPSS در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت، می توان از این اطلاعات به دست آمده نتیجه گرفت که صنایع استان در هر یک از عوامل ساختاری خوشه صادراتی دارای مزیت بوده و استان در بخش های صنایع غذایی، آشامیدنی و دخانیات، صنایع لاستیک و پلاستیک، صنایع شیمیایی و کک و صنایع غیرفلزی قابلیت و پتانسیل های لازم جهت خوشه شدن را دارد.
بررسی پدیدارنگارانه عوامل محدودکننده خوشه صنعت فرش استان سیستان و بلوچستان: با تاکید بر سطح منطقه ای و ملّی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مطابق با استانداردهای جهانی و رهنمودهای سازمان های بین المللیِ هدایت کننده خوشه های صنعتی، فرایندپیاده سازی خوشه های صنعتی مستلزم انجام پیش اقدام هایی است که در پیاده سازی موفق خوشه ها تاثیرگذار هستند. مانندبررسی چالش های پیشاروی خوشه موردنظر برای شناسایی عوامل تقویت کننده یا محدودکننده محیط خوشه. این در حالی است که بررسی منابع موجودنشان می دهدکه کشورهای درحال توسعه، مقدمه های راه اندازی راهبردخوشه سازی را فراموش کردندو برخلاف استقبال قابل توجه این کشورها، نتایج مناسبی کسب نکردند. از این رو، پژوهش حاضر با بکارگیری رویکردپدیده نگاری، سعی بر پایش عوامل محدودکننده محیط خوشه صنعت فرش استان سیستان و بلوچستان از نگاه ذی نفعان دارد. خوشه تحت مطالعه شامل بیش از بیست شرکت خصوصی و دولتی تولیدکننده می شوندکه بیش از 6000 نیروی کار و بافنده را در این استان به کار مشغول داشته اند. تجزیه وتحلیل پدیدارنگاری نشان می دهدکه از نظر ذی نفعان، مشکلات ساختاری به همراه شرایط خاص استان سیستان و بلوچستان که تحت عنوان عوامل زمینه ای از آن یادمی شود، محیطی محدودکننده برای عملکردموفق خوشه ایجادنموده اند. ضمن این که چالش هایی در سطح کلان تر که به سیاست های اقتصادی و سیاسی کشور ایران در رابطه با صنعت فرش برمی گردد، به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر خوشه این صنعت تاثیرگذار هستند.
شناسایی عوامل مؤثر بر روند تأمین مالی بنگاه های کوچک و متوسط با استفاده از مدل لاجیت با رویکرد پنل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بنگاه های کوچک و متوسط نقش پررنگی در بهبود رشد اقتصادی، کاهش نرخ بیکاری، پیشرفت تکنولوژی و ارتقا صادرات یک کشور دارند. لذا با توجه به اهمیت بنگاه های کوچک و متوسط در اقتصاد هر کشور، فراهم آوردن بستری برای تشکیل و مهم تر از آن رشد و دوام این بنگاه ها بسیار ضروری است. هدف مقاله حاضر؛ بررسی عوامل مؤثر بر دسترسی به منابع مالی بنگاه های کوچک و متوسط در شهرک های صنعتی استان های آذربایجان شرقی، تهران و اصفهان است و این مطالعه به دنبال پاسخ به این پرسش است که مؤثرترین عامل بر دسترسی منابع مالی در این بنگاه ها چیست؟ لذا در این مقاله با استفاده از مدل لاجیت با رویکرد پنل، میزان اثرگذاری عوامل تاثیرگذار در دستیابی بنگاه های کوچک و متوسط به منابع مالی در شهرکهای صنعتی فعال در سه استان منتخب طی دوره زمانی94-1385 مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج نشان می دهد متغیرهای نرخ سود تسهیلات، اندازه بنگاه، سن بنگاه، مقدار وام و زمان سررسید وام از مهم ترین عوامل اثرگذار بر دسترسی بنگاه ها به وام در نمونه مورد مطالعه در این مقاله است
نقش میانجی گری منابع انسانی حرفه ای در ارتباط بین روابط خوشه صنعتی و عملکرد شرکت ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تشکیل خوشه صنعتی یکی از راه های افزایش عملکرد و بهره وری سازمان ها است؛ درصورتی که تشکیل خوشه همراه با منابع انسانی حرفه ای باشد، نتیجه ای بهتر به دست خواهد آمد. پژوهش پیشِ رو، با هدف بررسی نقش میانجی گری منابع انسانی حرفه ای در ارتباط میان روابط خوشه صنعتی و عملکرد شرکت ها انجام شده است. جامعه آماری، مجموعه کارکنان بیش از 1000 واحد خوشه صنعتی سفال و سرامیک لالجین واقع در شهرستان بهار در استان همدان (800 نفر شاغل) بودند که 260 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان به روش طبقه ای نسبی، به عنوان نمونه انتخاب شدند. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی؛ از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه استاندارد 36 پرسشی بود که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ و روایی از طریق تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. نتایج مدل تحلیل مسیر نشان داد که روابط خوشه صنعتی می تواند بر عملکرد شرکت های تشکیل دهنده خوشه صنعتی به طور مستقیم و غیرمستقیم از طریق منابع انسانی حرفه ای (منابع انسانی با کیفیّت بالا) تأثیری مثبت و معنادار بگذارد. برای بررسی نقش متغیر میانجی از روش آزمون سبل استفاده که نتایج، بیانگر آن است که منابع انسانی حرفه ای نقش متغیر میانجی را در ارتباط میان دو متغیر دیگر ایفا می کند. همچنین، نتایج نشان داد منابع انسانی حرفه ای هم به طور غیرمستقیم بر عملکرد شرکت ها تأثیر می گذارد.
موانع اجرای موفق خوشه صنعتی با رويکرد پديدارنگاری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
چشم انداز مدیریت بازرگانی بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۳
121-150
حوزه های تخصصی:
مطابق با ادبیات موضوع، فرایند توسعه و بهبود خوشه های صنعتی وابسته به مطالعات شناختی کامل پیش از پیاده سازی خوشه است که منجر به شناسایی و رفع مشکلات و تسهیل محدودیت هایی که مانع از تحقق بهره وری در خوشه می گردد، می شود. این مطالعه، یک تحقیق میدانی را با استفاده از رویکرد پدیدارنگاری برای شناسایی موانع و محدودیت های خوشه صنعت فرش استان سیستان و بلوچستان انجام می دهد. خوشه تحت مطالعه شامل تعداد بسیاری شرکت های خصوصی و دولتی درگیر در این حوزه می باشد که تحت عنوان ذینفعان شناخته می شوند و بیش از 6000 نیروی کار و بافنده را دربر میگیرد. تجزیه و تحلیل پدیدارنگاری به دو سطح طبقه توصیفی منتج شد که نشان می دهد که از نظر ذینفعان، مشکلات ساختاری و رفتاری اجتماعی در سطح خوشه، فعالیت های خوشه را برای تحقق دستاوردهای مناسب دچار مشکل ساخته است. ضمن اینکه محدودیت هایی زمینه ای در سطح استان نیز در پیاده سازی موفق خوشه، زمینه دشواری هایی را به طور کلی بر صنعت مربوطه در استان و همچنین خوشه باعث گردیده است.
نقش خوشه صنعتیِ رقابت پذیر بر سازمان دهی فضایی منطقه ای (مورد پژوهی: شهرستان ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در دهه های گذشته، برنامه ریزی در سطوح متفاوت خود، مخصوصاً در سطح منطقه ای، مفهومی متفاوت با سازمان شکل دهنده ی فعالیت های همسو در تولید یک محصول را تجربه کرده است. خوشه ی صنعتی مفهومی برپایه ی همکاری میان بنگاه های تولیدی در هم جواری با یکدیگر است. اگرچه ردپایی از این مفهوم در نظریات برنامه ریزی صنعتی یافت می شود، آنچه امروزه آن را از مفاهیم گذشته متمایز می کند، از یک سو اثرگذاری خوشه ی صنعتی بر بخش های مختلف اقتصادی (برنامه ریزی اقتصادی) و از سوی دیگر اثرگذاری آن بر/ اثرپذیری آن از توسعه ی فضایی منطقه (برنامه ریزی فضایی) است. در این مقاله، تلاش می شود با هدف تعیین نقش خوشه ی صنعتی در توسعه ی فضایی منطقه و نقش توسعه ی فضایی منطقه در بهینه کردن تولید محصول خوشه ی صنعتی، رابطه ی معناداری میان عرصه های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی خوشه ی صنعتی و توسعه ی فضایی منطقه برقرار شود. در این راستا، باتوجه به محتوای مسئله، این پژوهش بر مباحث کیفی ازنوع نظری- کاربردی متمرکز است و بر دو محور اساسی روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای یا اسنادی استوار است. ازاین رو، در چارچوب برنامه ریزی راهبردی، طراحی سازمان فضایی توسعه ی منطقه ای مبتنی بر گسترش فعالیت بنگاه های کوچک و متوسط، با استفاده از نتایج بیانیه ی راهبردی ناشی از ماتریس سوات توسعه ی فضایی خوشه ی صنعتی، طی مراحل سازماندهی کانون ها، محورهای فضایی و پهنه های فضایی صورت می گیرد. درنهایت، از تلفیق نتایج حاصل از مراحل سه گانه ی مذکور، سازمان فضایی پیشنهادی توسعه ی فضایی منطقه ی مبتنی بر توسعه ی خوشه ی صنعتی به عنوان دستاورد مهم این پژوهش شکل می گیرد.
بررسی سطوح بلوغ و توسعه یافتگی نوآوری و همکاری دولت با خوشه های صنعتی (مورد کاوی خوشه کاشی استان یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)
این مقاله سعی دارد با هدف سنجش بلوغ نوآوری و همکاری دولت با خوشه های صنعتی، مدلی ارائه دهد. پیادهسازی الگوهای توسعه خوشه ای، به سنجش این مراحل بلوغ نیاز دارد. به همین دلیل ضرورت انجام پژوهش های لازم سیاست گذاران و برنامه ریزان برای دستیابی به مراحل بالاتر این فرایند، بیش از هر زمانی احساس می شود. پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی و استراتژی مطالعه موردی با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 16 نفر از خبرگان خوشه و صنعت کاشی، صورت پذیرفته است. یافته های تحقیق، بلوغ نوآوری و همکاری دولت با خوشه کاشی یزد را به صورت کیفی مورد سنجش قرار داده و نشان می دهند که خوشه کاشی استان یزد در مرحله دوم بلوغ (تعریف شده) قرار دارد.
بررسی اهمیت عوامل پیش برنده و بازدارنده ی تأثیرگذار در رشد و توسعه خوشه نساجی یزد با استفاده از نقشه شناختی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کسب و کارهای کوچک مستقر در یک منطقه جغرافیایی، در صورتی که بتوانند بر محدودیت های طبیعی شان فائق آیند، نقش مکمل و اساسی در رشد اقتصادی یک کشور ایفا خواهند کرد. بر این اساس، روش توسعه خوشه ای، در بازارهای پویا و رقابتی، رهیافتی برای رشد و توسعه صنایع کوچک معرفی شده و شناخت جنبه های مختلف این رویکرد مورد توجه پژوهش گران و سیاست گذاران کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه قرار گرفته است. هدف این پژوهش، شناخت عمیق تر و اهمیت عوامل بازدارنده و پیش ران در مسیر رشد و بالندگی"خوشه نساجی یزد"، است. از این رو، با نگاهی گذرا به شکل گیری و تحولات این صنعت در منطقه، ابتدا مهم ترین موانع و عوامل مؤثر بر توسعه این خوشه با برگزاری جلسات مصاحبه به روش گروه کانونی استخراج شدند و به عنوان مبنای مطالعاتی مورد استفاده قرار گرفتند. از آن جا که اهمیت عوامل تاثیرگذار بر توسعه خوشه را نمی توان به راحتی تبدیل به مقادیر کمی نمود و مورد سنجش قرار داد، باید به دنبال مکانیزمی بود تا بتوان نوع و تاثیر عوامل مختلف روی یکدیگر و بر توسعه خوشه را فرموله نمود. بنابراین، در این مرحله، میزان تاثیرگذاری و اهمیت این عوامل، با کمک پرسش نامه ای بسته با مقیاس لیکرت، با استفاده از نظر خبرگان صنعت و فعالان این خوشه مورد سنجش قرار گرفت و نقشه شناختی فازی عوامل به روش نیمه اتومات، ترسیم شد و شبکه روابط میان آنها، تحلیل و تبیین گردید که یافته های قابل توجهی برای سیاست گذاری در سطح خوشه، به همراه داشت.
بررسی چالش های پیاده سازی موفق خوشه صنعتی فرش استان سیستان و بلوچستان در سطح استانی: رویکردی کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بهبود مدیریت سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۴)
130 - 154
حوزه های تخصصی:
فرایند توسعه و بهبود خوشه های صنعتی وابسته به مطالعات پیش از پیاده سازی خوشه است به منظور شناسایی و رفع مشکلات و تسهیل محدودیت هایی که مانع از تحقق بهره وری در خوشه می گردد، این مطالعه، یک تحقیق میدانی است که با استفاده از رویکرد پدیدارنگاری به شناسایی موانع و محدودیت های خوشه صنعت فرش استان سیستان و بلوچستان می پردازد. خوشه تحت مطالعه شامل بسیاری شرکت های خصوصی و دولتی درگیر در این حوزه است که تحت عنوان ذینفعان شناخته می شوند و بیش از 6000 نیروی کار و بافنده را دربر میگیرد. تجزیه و تحلیل پدیدارنگاری نشان می دهد که از نظر ذینفعان، مشکلات ساختاری و رفتاری- اجتماعی، فعالیت های خوشه را برای تحقق دستاوردهای مناسب محدود می سازد. ضمن اینکه محدودیت هایی زمینه ای در استان نیز در پیاده سازی موفق خوشه، دشواری هایی را در سطوح بالاتر باعث گردیده است.
فرآیند قیمت گذاری محصول در خوشه های صنعتی با استفاده از الگوریتم ژنتیک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بیش از یک دهه است که توسعه صنعتی مبتنی بر ساختار خوشه های صنعتی، به عنوان یک استراتژی نوین مورد برنامه ریزی و سیاستگذاری کشورهای صنعتی در حال توسعه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت نقش خوشه های صنعتی در برنامه های توسعه اقتصادی، ارائه راهکارهایی به منظور بهبود، پیشرفت و توسعه خوشه ها همواره مسئله مورد توجه محققان و متخصصان این موضوع بوده است. هدف از پژوهش حاضر نیز ارائه راهکاری برای فرآیند قیمت گذاری محصول در این پدیده صنعتی-اقتصادی می باشد به گونه ای که ساختار مدل پیشنهادی بر پایه سازوکارها و فعالیت های اجزای تشکیل دهنده ی خوشه های صنعتی تعریف گردیده است.فرآیند قیمت گذاری پیشنهادی بر اساس مفهوم بازی استکلبرگ و استراتژی قیمت گذاری تعرفه ای ارائه گردیده و به منظور حل مدل در سطوح تولیدی خوشه، از الگوریتم فراابتکاری ژنتیک استفاده شده است. در پایان، عملکرد و کارایی مدل ارائه شده در قالب یک مثال عددی مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از روش تنظیم پارامتر تاگوچی مقادیر بهینه متغیرهای مدل ارائه گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از حل مدل پیشنهادی، قیمت بهینه عمده فروشی محصولات خوشه تعیین گردیده و هر بنگاه بر اساس مقدار بهینه تقاضای خود تعرفه مناسب خوشه را انتخاب می نماید.
طراحی مدل قیمت گذاری محصول در خوشه های صنعتی با استفاده از مفهوم نظریه بازی ها (مطالعه موردی: خوشه سنگ استان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت صنعتی دوره ۸ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲
263 - 286
حوزه های تخصصی:
در دنیای رقابتی امروز حفظ توان رقابتی صنایع، از الزامات باقی ماندن در صحنه رقابتی است. از این رو باید راهکارهایی به منظور رقابتی تر شدن صنایع کوچک اندیشیده شود تا بتوانند ضمن حفظ موجودیت خود، در عرصه رقابت نیز موفق عمل کنند. از جمله راهکارهای تقویت قدرت رقابتی صنایع کوچک، تجمیع این صنایع در کنار یکدیگر و ایجاد ساختاری با عنوان «خوشه صنعتی» است. با توجه به اهمیت خوشه های صنعتی در برنامه های توسعه اقتصادی منطقه، ارائه راهکارهایی به منظور بهبود عملکرد خوشه ها همواره در کانون توجه محققان و متخصصان این حوزه بوده است. در پژوهش حاضر فرایند قیمت گذاری محصولات که یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر سودآوری خوشه های صنعتی است با استفاده از رویکرد نظریه بازی ها بررسی شده است. مدل پیشنهادی این پژوهش با تمرکز بر تفاوت ساختاری بین زنجیره های تأمین و خوشه های صنعتی معرفی شده است و در آن از مفهوم بازی استکلبرگ و مدل برنامه ریزی دوسطحی برای تعیین قیمت محصولات درون خوشه استفاده می شود. به منظور آزمون اعتبار ساختاری مدل پیشنهادی نیز اطلاعات مربوط به خوشه سنگ استان تهران با استفاده از نرم افزار متلب در بازی قیمت گذاری طراحی شده به اجرا درآمد و نتایج به دست آمده از بازی سطوح ذی نفعان و رهبر استکلبرگ خوشه، تجزیه و تحلیل شدند.
بررسی مهارت آموزی و اشتغال در خوشه های صنعتی از دیدگاه پویایی شناسی سیستم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مهارت آموزی دوره ۴ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)
134-125
حوزه های تخصصی:
خوشه سازی بنگاه های تولیدی یکی از راهبردهای توسعه صنعتی است که به تازگی از سوی مراکز آکادمیک و سیاستگذاران مورد اقبال زیادی واقع شده است. طبق تحقیقات علمی، خوشه های صنعتی باعث افزایش اشتغال و ثروت آفرینی در مناطق می شوند و در تربیت نیروهای مورد نیاز کسب و کارهای محلی اثرگذارند. ولی مکانیزم های مؤثر در این امر چندان شناخته شده نیست و تحقیقات گذشته در این مورد جمع بندی نشده است. هدف این تحقیق، ارائه دیدی جامع و کلان نگر نسبت به چگونگی توسعه اشتغال و مهارت آموزی در خوشه های صنعتی است. در این تحقیق با رویکرد پویایی شناسی سیستم، به بررسی عوامل اثرگذار بر اشتغال و مهارت آموزی در خوشه های صنعتی پرداخته شده و با استخراج متغیرهای اثرگذار و اثرپذیر این حوزه از ادبیات نظری و تحقیقات پیشین، چرخه های علّی مربوط به دو متغیر یاد شده استخراج و روابط بین آنها ترسیم شده است. روش تحقیق به کارگرفته شده، کتابخانه ای و روش تحلیل داده ها، توصیفی با منطق سیستم داینامیک است. نتایج این تحقیق نشان داد که چرخه های علّی توسعه اشتغال و مهارت آموزی در خوشه های صنعتی به هم پیوسته و دارای متغیرهای اثرگذار مشترک است. روابط علَی به گونه ای است که اثر متغیرها بر سطح اشتغال و مهارت خوشه یکسان است، به جز تکنولوژی که دارای اثر متفاوت بر این دو متغیر است. بر اساس یافته های تحقیق، دولت بایستی در راستای افزایش تقاضای محصول خوشه گام بردارد تا در نتیجه چرخه های علّی، سطح اشتغال به طور طبیعی افزایش یابد.
بررسی وضعیت نوآوری در خوشه صنعتی نساجی یزد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت نوآوری سال دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۵)
1 - 25
حوزه های تخصصی:
در دهه اخیر توسعه خوشه های صنعتی به عنوان یکی از رویکردهای نسبتا جدید در توسعه اقتصادی منطقه ای و ملی ایران، مورد توجه سیاستگذاران و پژوهشگران قرار گرفته است. توسعه خوشه های صنعتی را می توان از جنبه های مختلف دانش و فناوری، مالی و سرمایه گذاری، نوآوری و کارآفرینی و همچنین زیرساختی مورد ارزیابی قرار داد. در این مطالعه، با بررسی وضعیت نوآوری در بخش تولیدی خوشه صنعتی نساجی یزد، انواع نوآوری، اهداف، شرایط و محدویت های موجود در فعالیت های نوآورانه شناسایی می شود. این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که به روش میدانی اجرا گردیده و در آن برای ارزیابی شاخص های نوآوری، از رویکرد «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش عبارت بودند از بنگاه های تولیدی نساجی یزد با تعداد کارکنان حداقل 10 نفر. اطلاعات مورد نیاز با انجام مطالعات میدانی و جمع آوری داده های 51 بنگاه صنعت نساجی یزد در طی سال های 88 الی 90 در زمینه فعالیت های نوآورانه بدست آمد. بر اساس نتایج این پژوهش مشخص شد که وضعیت کلی فعالیت های مربوط به نوآوری و همچنین همکاری در نوآوری در خوشه صنعتی نساجی یزد نامطلوب می باشد. شرایط بازار و نبود تقاضا و عدم وجود فرهنگ همکاری برای نوآوری، دلیل اصلی این وضعیت شناخته شد؛ به عبارت دیگر مشخص گردید که نوآوری، شاخص بارزی در توسعه و رقابت بنگاه های نساجی یزد نیست و در مقابل، عوامل هزینه ای و درآمدی مهمترین هدف در خلق نوآوری ها بوده اند.
بررسی عوامل موثر بر شکل گیری و توسعه خوشه بالگرد کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت نوآوری سال سوم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۷)
23 - 45
حوزه های تخصصی:
صنعت بالگردی کشور با سابقه ای چندین ده ساله به دلیل وجود بازار مناسب داخلی و تأثیر بر اشتغال و توسعه سایر بخش های صنعتی، از جذاب ترین بخش های صنعتی جهت سرمایه گذاری محسوب می شود. هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر شکل گیری و توسعه خوشه صنعتی بالگرد کشور است. در این مطالعه، با مرور ادبیات مربوط به خوشه های صنعتی و نظام بخشی نوآوری، عوامل مؤثر در قالب مدل اولیه ای دسته بندی و سپس از طریق مصاحبه با 20 نفر از خبرگان حوزه سیاست گذاری علم و فناوری و صنعت بالگردی کشور، بومی سازی و اصلاح شده است. این مدل نیز به روش تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل مسیر و با جمع آوری پرسشنامه از نمونه 404 نفری جامعه آماری پژوهش مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که عوامل اقتصادی و مرتبط با بازار، عوامل علمی و فناورانه، عوامل صنعتی، عوامل سیاسی و عوامل انسانی در شکل گیری و توسعه خوشه صنعتی بالگردی کشور تأثیر داشته اند.
بررسی میزان تأثیر مشارکت یا عدم مشارکت شرکتها در ایجاد خوشه صنعتی بر عملکرد نوآوری آنها با نقش میانجی مدیریت دانش(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت نوآوری سال پنجم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۵)
1 - 28
حوزه های تخصصی:
در دنیای رقابتی امروز، خوشه‌بندی صنعتی یکی از رویکردهایی است که در کنار رقابت واحدهای کوچک و متوسط، افزایش همکاری و استفاده از دانش و نوآوری را مورد تأکید و توجه بسیاری قرار می‌دهد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی عملکرد نوآوری با نقش میانجی‌گری مدیریت دانش در شرکت‌های تشکیل‌دهنده خوشه صنعتی در مقایسه با شرکت‌هایی است که تشکیل خوشه نداده‌اند. شرکت‌های انتخاب شده، تولید کننده قطعات لاستیکی در استان همدان بودند. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی است. برای جمع‌آوری اطلاعات میدانی از پرسشنامه استاندارد مطابق با طیف لیکرت استفاده شد. پایایی پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تأییدی مورد سنجش قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش، کارکنان خوشه صنعتی قطعات لاستیکی رزن (430 نفر) و کارکنان 16 شرکت تولیدی قطعات لاستیکی استان که تشکیل خوشه نداده‌اند(287 نفر)، بودند. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان، در گروه اول شرکتها 205 نفر و در گروه دوم 165 نفر تعیین شد. در تحلیل یافته‌ها از آزمون‌های معادلات ساختاری و دو نمونه‌ای و لوین استفاده شد. نتایج نشان داد که شرکت‌های تشکیل‌دهنده خوشه نسبت به شرکت‌هایی که تشکیل خوشه نداده‌اند از لحاظ عملکرد نوآوری و مدیریت دانش از وضعیت بهتری برخوردارند. در شرکت‌های تشکیل‌دهنده خوشه، میزان تأثیر خوشه صنعتی بر مدیریت دانش 0/83، خوشه صنعتی بر عملکرد نوآوری 0/49 و مدیریت دانش بر عملکرد نوآوری 0/28 بوده است که معنادار است. در شرکت‌هایی که تشکیل خوشه نداده‌اند، میزان تأثیر خوشه صنعتی بر مدیریت دانش 0/32 و معنادار و دو مورد دیگر غیرمعنادار بود. سطح معناداری 0/000 در آزمون تی دو نمونه‌ای نیز نشان از تفاوت معنادار بین این دو گروه بود.
مکان یابی خوشه صنعتی فرش شهرستان اردبیل مبتنی بر رویکرد توسعه اقتصاد روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)
از گذشته تاکنون بافت فرش یکی از هنرهای با ارزش بوده و منبع درآمد بسیاری از روستاییان در سرتاسر ایران محسوب می شود، در این میان فرش های بافته شده در شهرستان اردبیل دارای کیفیت و اهمیت بسیار بالایی هستند، اما امروزه تولید فرش دستباف، به دلایلی مانند افزایش قیمت مواد اولیه ، زمان بر بودن پروسه ی بافت و نبود محیط مناسب برای بافت فرش رو به افول گذارده است. بر همین اساس پژوهش حاضر در صدد مکان یابی مناسب برای خوشه ی صنعتی فرش برای توسعه ی اقتصاد روستایی در شهرستان اردبیل می باشد. دستیابی به این هدف نیازمند مطالعه ی عوامل طبیعی و انسانی می باشد لذا در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، جمع آوری اطلاعات پیمایشی و فرآیند تحلیل شبکه ای پس از حصول معیارها و زیرمعیارهای تاثیرگذار، وزن دهی به زیرمعیارها انجام شد و بر اساس وزن این زیرمعیارها لایه های مطالعاتی در برنامه ی GIS (سیستم اطلاعات جغرافیایی) تشکیل شد؛ این معیارها شامل معیارهای طبیعی مانند آب و هوا و اقلیم، معیارهای کالبدی مانند شیب، فاصله از مناطق مختلف و شعاع پوششی و معیارهای انسان ساخت مانند مشاغل محلی، کاربری اراضی و غیره می شوند. در آخر با تجمیع نقشه های مطالعاتی مناسب ترین مکان ها برای استقرار خوشه ی صنعتی فرش در شهرستان اردبیل به دست آمد. بر اساس نقشه های حاصل شده در طول پژوهش مشاهده می شود که بخش های مرکزی شهر اردبیل دارای بهترین موقعیت برای استقرار این کاربری می باشد و نامناسب ترین مکان ها در ارتفاعات غربی شهرستان یعنی ارتفاعات سردابه و قسمت های جنوب شرقی شهرستان اردبیل می باشند که دارای دمای پایین ترو درصد شیب بیشتری هستند و از راه ها و مناطق مرکزی شهری و روستایی فاصله دارند.
راه ابریشم دیجیتال و نقش آن در توسعه پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
توسعه تکنولوژی صنعتی سال ۱۹ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۶
63 - 76
حوزه های تخصصی:
چین همواره به دنبال تغییر مرکز ثقل اقتصاد جهان از غرب به قاره ی آسیا با محوریت این کشور و گسترش حوزه ی تاثیرگذاری در عرصه های مختلف اقتصادی، اجتماعی سیاسی و جغرافیایی در مقیاس بین المللی بوده است. طرح راه ابریشم دیجیتال به عنوان پایه اقتصاد دیجیتال چین، در راستای چنین اهدافی طراحی شده است که می تواند تاثیرات زیادی را بر موقعیت و وضعیت ژئوپلتیک ایران نیز داشته باشد. در طرح راه ابریشم دیجیتال از فناوری هایی استفاده می شود که به عنوان پایه و اساس یک اقتصاد دیجیتال به شمار می رود. این فناوری ها شامل فناوری های زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی است. مشارکت یا عدم مشارکت کشورها در این طرح می تواند تاثیرات زیادی بر وضعیت توسعه آنها، کاهش شکاف دیجیتالی، و افزایش ظرفیت محلی بگذارد. هدف از این مقاله، بررسی تأثیرات راه ابریشم دیجیتال بر توسعه پایدار است. بنابراین طرح مزبور با استفاده از چارچوب روش PEST، از منظرهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، و فناوری تحلیل می شود و سپس نقش آن در توسعه پایدار تشریح می گردد. با توجه به حضور پررنگ کشور ایران در این طرح، می توان انتظار داشت که نقش آن در زمینه سیاستگذاری های بین المللی و حکمرانی دیجیتال، افزایش یافته و این کشور را به لحاظ جنبه های اقتصادی و فناورانه، به زنجیره ارزش جهانی متصل کند.