توسعه پایداری شهری

در پی برجسته شدن محله به عنوان هسته زندگی شهری رسیدن به توسعه پایدار نیز تنها در قالب توسعه محله ای و در مقیاس محلی و در ادامه تفکر جهانی بیاندیش و محلی عمل کن در حال پیگیری است. به دلیل آن که بیش از 60 درصد مردم جهان در شهرها زندگی می کنند کیفیت توسعه محلات و در مقیاس کلان پیشرفت و پایداری توسعه شهرها است که می تواند موفقیت یا شکست جامعه را در مسیر حل مشکلات اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و کالبدی و غیره مشخص نماید. به منظور بررسی وضعیت پایداری شهرها، از دیدگاه های مختلفی نظیر توسعه پایدار محله ای و برنامه های توسعه ای محله- محوربر پایه استفاده از ظرفیت های درونی محلات استفاده می شود. هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه بین مؤلفه های پایداری و میزان تأثیرگذاری این مؤلفه ها بر پایداری محلات در جغرافیای شهر تهران به ویژه قدمت محلات با تأکید بر محلات سنگلج و هفت حوض است. روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله توصیفی - پیمایشی است. در مقاله حاضر از روش نمونه گیری احتمالی و مرحله ای استفاده شده است. در مرحله اول، محلات سنگلج و هفت حوض بر اساس نمونه گیری طبقه ای احتمالی از بین محلات تهران انتخاب سپس در مرحله بعد انتخاب پاسخگویان در این محلات، به صورت تصادفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه محلات قدیم و جدید تهران است. به منظور تحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار اسمارت پی آل اس استفاده شده است. حداقل تعداد نمونه مورد نیاز در این پژوهش برای استفاده از روش حداقل مربعات جزئی 200 نفر بوده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که با در نظر گرفتن قدمت متفاوت محلات، میانگین مؤلفه های تبیین کننده پایداری همچنین سهم هر یک از این مؤلفه ها در تبیین پایداری محلات سنگلج و هفت حوض متفاوت است.

تبیین موضوع: برخورداری فضاهای شهری از شاخص های و مؤلفه های شهر دوستدار کودک، یکی از شاخص های کلیدی توسعه پایدار شهری است و سطح  و وضعیت آن نشانگر میزان توجه سیاست گذاران و متولیان امور شهری به علایق، نیازها و خواسته های قشرهای مختلف جامعه به ویژه کودکان، به عنوان سرمایه انسانی آینده شهرها است. هدف مقاله حاضر بررسی وضعیت شهر دوستدار کودک، شناسایی چالش ها و راهکارهای بهبود آن و همچنین بررسی و تحلیل ارتباط آن با شاخص های کیفیت، ایمنی و امنیت کاربری های مورد نیاز کودکان در شهر جهرم است. روش: پژوهش کاربردی حاضر با استفاده از ترکیبی از روش های توصیفی تحلیلی، همبستگی و علی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کودکان دارای سن 6 تا 12سال ساکن در شهر جهرم تشکیل می دهد که با استفاده از روش های برآورد حجم نمونه 372 نفر از آن ها به عنوان نمونه برآورد گردید. ابزار اصلی پژوهش جهت گردآوری داده های مورد نیاز، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی و پایایی آن با رعایت اصول روش های تحقیق میدانی تأیید شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد وضعیت شهر دوستدار کودک با میانگین 2/1، به صورت معناداری پایین تر از سطح متوسط قرار دارد. نتایج بررسی همبستگی دو متغیر کیفیت و ایمنی و امنیت کاربری های مورد نیاز کودکان با شهر دوستدار کودک نشان داد میزان همبستگی محاسبه شده با مقدار 0/665 و 0/535، به لحاظ آماری معنادار بوده و از نوع مثبت می باشد. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد در مدل برازش شده، 59/9 درصد از واریانس شهر دوستدار کودک به واسطه متغیرهای مستقل تبیین شده است. میزان ضریب رگرسیونی استانداردشده شاخص های ایمنی و امنیت و کیفیت کاربری مورد نیاز کودکان به ترتیب با میزان 0/571 و 0/421، به لحاظ آماری معنادار بوده است. نتایج: نتایج پژوهش نشان داد کمبود و ضعف کمی و کیفی فضاهای آموزشی، ورزشی، تفریحی، بهداشتی و امنیتی مورد نیاز کودکان و همچنین عدم توجه به نظرات و خواسته های کودکان در طراحی فضاهای مختلف مورد نیاز آن ها، مانع تحقق پذیری شهر دوستدار کودک در محدوده مطالعاتی هستند و لازم است این مسائل و مشکلات با اتخاذ تدابیر لازم تا حد قابل توجهی مرتفع شوند، چراکه کودکان سرمایه های اصلی آینده شهرها هستند و لازم است نیازها و خواسته های آن ها تا حد قابل توجهی برآورده شود.

امروزه زیست پذیری گفتمانی نیرومند را در توسعه شهری و طراحی شهری ایجاد می کند که در پیشینه برنامه ریزی شهری رواج پیدا کرده است. زیست پذیری شهری از یک طرف گواه تاثیر و جذابیت قوی شهر است و از سوی دیگر ارتباطات و آثار شهری را از طریق جذب سرمایه گذاری بیشتر و منابع انسانی و فرهنگی شدت می بخشد. از این رو، زیست پذیری شهر با شهر سالم، شهر اکولوژیک و توسعه پایدار شهری ارتباط تنگاتنگی دارد. این پژوهش به دلیل ایجاد درک و دانش کاربردی برای مسئولان، مدیران برنامه ریزی  شهری کلان شهر مشهد در زمینه شناسایی و سطح بندی عوامل کلیدی و اثرگذار بر زیست پذیری شهری، از حیث هدف گذاری کاربردی، از حیث روش، توصیفی تحلیلی و از منظر روش جمع آوری داده ، ترکیبی از روش اسنادی- پیمایشی است. برای انجام دادن این پژوهش با بررسی جامع پژوهش و همچنین با استفاده از نظر متخصصان، 22 عوامل موثر بر زیست پذیری در سه ابعاد شناسایی شدند؛ سپس با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری و با استفاده از ابزار پرسشنامه، عوامل موثر در هشت گروه سطح بندی شدند. درادامه، پس از تشخیص سطوح هریک از عوامل و همچنین با در نظرگرفتن ماتریس در دسترس پذیری نهایی، مدل نهایی ساختار تفسیری ترسیم می شود .براساس نتایج، عواملی مانند توزیع عادلانه امکانات و خدمات زیرساختی، ایجاد حمل و نقل مطلوب و متنوع، تامین نیازهای روزمره، ایجاد اشتغال و درآمد پایدار، توسعه کاربری های مختلط و تنوع و خلاقیت شهری، در ارتباط با موضوع زیست پذیری در کلان شهر مشهد، جزو متغیر های کلیدی و تاثیرگذار هستند.

با گسترش روند شهرنشینی، سلامت شهری به عنوان یکی از چالش های کشورهای در حال توسعه مطرح شده است. شاخص سلامتی شهروندان یکی از شاخص های اصلی برای نشان دادن میزان موفقیت سیاست های توسعه پایدار شهری است. با توجه به اینکه ورزش همگانی بخش مهمی از زندگی افراد جامعه را جهت ارتقای سلامت آنها در دنیای امروزی تشکیل می دهد و می تواند بسیاری از معضلات سلامت شهرهای امروزی را برطرف نماید. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر ورزش همگانی در توسعه سلامت شهری می باشد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق کلیه خانوار های ایران است و حجم نمونه بر اساس جدول کوکران 384 خانوار به روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی تعیین گردید. برای اندازه گیری تحقیق از سه پرسشنامه ورزش همگانی، هزینه های درمانی و عوامل اجتماعی- اقتصادی استفاده گردید. داده های حاصل از طریق تی تک گروهی، رگرسیون، معادلات ساختاری و آزمون فریدمن تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد که میزان فعالیت ورزش همگانی ضمن بهبود تندرستی و سلامت خانوارها، باعث توسعه سلامت شهروندان می-گردد. پس به منظور توسعه سلامت شهروندان، مدیران و مسئولین شهری باید توجه بیشتری به فعالیت های ورزشی و همگانی داشته باشند. کلید واژه ها: ورزش همگانی، سلامت شهری، توسعه پایداری شهری، سلامت.

شهر به عنوان یک منبع توسعه مطرح است و جایگاه مدیریت شهری در روند توسعه شهروبهبودسکونتگاههای شهری نفش بسیارمهم وتعیین کننده دارد مدیریت شهری به زبان ساده تمام مراحل پیاده سازی در کالبد واجتماع شهر است .شهر به عنوان پیجیده ترین مصنوع دست بشر نیازمند مدیریت بادارا بودن طیفی ازادراک و پیچیدگی است .امروزه مدیریت شهرها تحول یافته است .شهرها برای رفاه و آسایش بیشتر شهروندان مدیریت می شوند.مدیریت شهری نقش مهمی در موفقیت و برنامه ها و طرح های توسعه شهری بر عهده دارند این موضوع بخصوص در ارتباط با توسعه شهری اهمیت می یابد.توسعه پایدارارائه راه حل هایی در مقابل الگو سنتی و کالبدی و اجتماعی،اقتصادی توسعه را شامل میگردد، که بتواند از بروز مسائلی همچون نابودی منابع طبیعی،تخریب اکوسیتمها،رواج بی عدالتی ها،آلودگی،افزایش بی رویه جمعیت و پایین آمدن کیفیت زندگی انسانها جلوگیری کند.این پژوهش مفهوم مدیریت شهری،ارتباط میان توسعه پایدار و مدیریت شهری رامورد بررسی قرار می دهد.روش تحقیق در این پژوهش توصیفی –تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و میدانی انجام شده است .

رشد فزاینده جمعیت جهان و گرایش عمده به سوی شهر نشینی، آثار فاجعه آمیزی بر محیط و فضاهای شهری داشته است. این پژوهش با هدف صرفه جویی در منابع، زمان و انرژی در شهرها، به تبیین مفهوم حسابداری سبز در سازمان و تاثیر آن برهوشمند سازی و توسعه پایدار شهری و حفاظت از محیط زیست انجام می گیرد. جامعه آماری این پژوهش کارکنان شهرداری شهر جدید صدرا می باشد که تعداد 340 تن برآورد شد که نمونه مورد استفاده تعداد 181 نفر مشخص گردید ولی به دلیل اینکه تمامی پرسشنامه ها ممکن است کامل و درست پر نشود تعداد 230 پرسشنامه توزیع و در نهایت تعداد 208 پرسشنامه قابل استفاده برای تجزیه و تحلیل فرضیات مورد استفاده قرار گرفت؛ و نتایج تجزیه تحلیل با استفاده از نرم افزار لیزرل مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این تحقیق نشان میدهد نیاز و هزینه اصلی شهرهای هوشمند، ایجاد زیرساخت های شهری گسترده ای است که نه تنها از منظر اقتصادی سودآوری و بهینه سازی را به همراه دارند، بلکه کیفیت زندگی شهروندان را به طور مطلوب ارتقاء می دهند که این موارد باعث استفاده و بهره بیشتر سازمان ها از حسابداری سبز می شود از بررسی جدول نهایی که نتایج تحقیق در آن منعکس شده است مشاهده می شود که حسابداری سبز بر هوشمندسازی شهر جدید صدرا تاثیر مثبت و معنی دار دارد همچنین حسابداری سبز بر توسعه پایدار شهری تاثیر معنی دار و مثبت دارد و از سوی دیگر هوشمندسازی شهری بر توسعه پایدار شهری رابطه معنی دار و مثبت دارد.

در سال های اخیر بازآفرینی شهری به عنوان رویکردی برای نوسازی محیط شهری مطرح شده است. با توجه به این امر بازآفرینی پایدار شهری رویکردی جامع جهت بازگرداندن توسعه اجتماعی، کالبدی، اقتصادی و زیست محیطی به مناطق شهری است. با توجه به اثرات مهم بهینه-سازی فضای شهری بر کیفیت زندگی شهروندان به ویژه کم توان و ناتوان حرکتی در اماکن عمومی،روابط اجتماعی و فعالیت های اقتصادی از ضرورت های توسعه پایدار شهری است. دراین پژوهش سعی شده است با توجه به محدودیت های فیزیکی افراد ناتوان شرایط مناسب سازی محیط شهری تحلیل گردد. در این راستا به منظور گ ردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و پیمایشی بهره گرفته شده است. جامعه آماری این تحقیق افراد ناتوان حرکتی و آکوندروپلازی در منطقه 12تهران است. بدین منظور پرسشنامه ای توسط مبتلایان به کوتولگی و کم توان تکمیل شد. با استفاده از آزمون T تک نمونه ای کیفیت محیط شهری منطقه مورد سنجش قرار گرفت و در مرحله بعد با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی رگرسیون چندگانه، شاخص های تاثیرگذار بر کیفیت محیط شهری منطقه مورد شناسایی قرارگرفت. بنابر این مراحل نتایج آزمون T تک نمونه ای نشان داد که از نظر ساکنان ناتوان حرکتی،کیفیت و رضایت از محیط شهری منطقه 12در سطح بالای قرار ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که در سطح ویژگی های کالبدی– فضایی، در منطقه زیر شاخص سازمان دسترسی و راه ها دارای بیشترین تاثیر518/0= B را بر میزان رضایت شهروندان دارا می باشد. در سطح ویژگی های کارکردی– خدماتی، زیر شاخص خدمات رفاه اجتماعی 531/0B= دارای بیشترین تاثیر می باشند. در سطح ویژگی های محتوایی، زیر شاخص سلامت محیطی680/0B= و 627/0B= بیشترین تاثیر را دارند.