زنجیره تامین حلقه بسته

این مقاله مسئله قیمت گذاری محصول در زنجیره تامین حلقه بسته چند دوره ای چند محصولی با تقاضای وابسته به قیمت را بررسی می کند. هدف، اختصاص مکان برای مرکز جمع آوری و دمونتاژ، مسیریابی وسایل نقلیه و سفارش دهی مواد به منظور به حداکثر رساندن سود است. در این مقاله یک مدل ریاضی غیرخطی برای حل مسائل در ابعاد کوچک ارائه شده است. از آنجا که مسئله حاضر دارای پیچیدگی سخت است، دو روش فراابتکاری الگوریتم ژنتیک و بهینه سازی تجمع ذرات برای حل مسائل با ابعاد متوسط و بزرگ استفاده شده است. برای اعتبارسنجی این دو الگوریتم، نتایج آنها با نتایج به دست آمده از مدل ریاضی مورد مقایسه قرار گرفته است. نهایتاً، مقایسه عملکرد دو الگوریتم فراابتکاری از طریق تحلیل های آماری  نشان داده است که الگوریتم بهینه سازی تجمع ذرات عملکرد بهتری نسبت به الگوریتم ژنتیک دارد.

مدیریت زنجیره تامین، فرآیند برنامه ریزی، اجرا و کنترل کارآمد جریان مواد اولیه، موجودی های در جریان ساخت، محصولات نهایی و همچنین جریان اطلاعات مرتبط با آن از تامین مواد اولیه تا تحویل به مصرف کننده نهایی می باشد. هدف این تحقیق طراحی یک مدل زنجیره تامین حلقه بسته در شرایط عدم اطمینان با در نظر گرفتن انبارهای واسطه ای در شرکت خودرنگ می باشد تا با تاثیرآن بر روندتولید و توزیع، برلزوم شناخت هرچه بیشتر این مفهوم و جایگاهی که می تواند در توسعه شرکت خودرنگ داشته باشد تاکیدکند. در این تحقیق پس ازجمع آوری اطلاعات ومشاوره با کارشناسان شرکت خودرنگ، تا حد امکان بدون لطمه زدن به اصل داده ها مدل ساده سازی گردید و با استفاده ازتکنیک های برنامه ریزی غیرخطی ، شبکه های عصبی و با نرم افزار های متلب و گمز کدگذاری گردید. نتایج این پژوهش در یک محیط بسته و بدون دخالت متغیرهای خارج از مدل، در شرکت خودرنگ نشان می دهد مدیران این شرکت توانسته اند با پیاده سازی معیارهای مربوط به زنجیره تامین حلقه بسته وپیش بینی میزان تقاضا و برگشت محصول، رضایت مشتریان و تامین کنندگان عمده خود را فراهم سازند.

با افزایش حجم گاز های گلخانه ای وآلاینده ها و توجه روز افزون به مسائل محیط زیست، مدیران سازمانها و محققان در پی طراحی و راه اندازی شبکه هایی بر آمدند که علاوه بر بهینه سازی اقتصادی بر عوامل محیط زیستی و کاهش آلاینده ها در همه بخش ها تمرکزی ویژه داشته باشند. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی پژوهشی است. در این مقاله یک مدل ریاضی دو هدفه به منظور طراحی زنجیره تامین حلقه بسته ارائه می شود. مدل ریاضی بر اساس معیار هایی از جمله تعداد محصول، تعداد محصول دوباره استفاده شده و تعداد قطعات تعریف شده است. همچنین یک روش حل پیشنهادی بر مبنای برنامه ریزی فازی مطرح شده و مدل فازی دو هدفه در نظر گرفته شده است. در گام بعد با استفاده از داده های موجود، مدل با استفاده از نرم افزار بهینه سازی GAMS آزمون می گردد. افزایش تقاضا منجر به افزایش شدید آلودگی های محیط زیستی می شود. لذا در این شرایط می توان ادعا نمود که افزایش و یا کاهش تقاضا تأثیر کاملاً شفافی روی کل هزینه های زنجیره دارد.

با افزایش جمعیت و رشد گسترده مصرف در سرتاسر جهان، شبکههای زنجیره تامین به شبکههای بسیار بزرگی تغییر کردهاند و اجزای مربوط به این شبکه های عظیم سبب ایجاد مشکلات جدی زیستمحیطی شدهاند. مدیریت زنجیره تامین پایدار در زمره مفاهیم نوظهور در عرصه تولید و عملیات است. شرکتها باید با بکارگیری زنجیره تامین پایدار نسبت به بهبود عملکرد زیستمحیطی و اجتماعی در کنار عملکرد اقتصادی اهتمام ورزند. مکانیزمهای مختلفی نیاز است تا ضایعات را کاهش دهد یا بتواند از اقلام فاسد شده بهرهبرداری کند. در این میان توجه به لجستیک معکوس و زنجیره تامین حلقه بسته میتواند کمک کننده باشد. این موضوع در زنجیره تامین محصولات کشاورزی کمتر مطرح شدهاست. مقاله حاضر، یک مدل برنامهریزی خطی عدد صحیح چندهدفه و چند دورهای برای بهینهسازی یک شبکه لجستیک یکپارچه مستقیم و معکوس میوه سیب، شامل سه سطح (باغها، مراکز توزیع و مناطق مشتریان داخلی و خارجی) در جریان مستقیم و دو سطح (مراکز کمپوستینگ و بازار کمپوست) در جریان معکوس، توسعه میدهد و حل میکند. به طوری که تمام جنبههای انتشار کربن دی اکسید در کل شبکه زنجیره تامین پیشنهادی را در نظر میگیرد و یک تعادل منصفانه و معقول بین اهداف اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی برقرار مینماید.

هدف: هدف از این پژوهش ایجاد یک مدل مبتنی بر سناریو برای طراحی و برنامه ریزی شبکه زنجیره تامین حلقه بسته در حالتی است که در جریان برگشت شرایط عدم قطعیت در دو بعد کمی و کیفی محصولات به پایان عمر خود رسیده به آن اضافه شده است. روش: از یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط، با تابع هدف بیشینه کردن سود و یک سری سناریو بکارگیری شده، که به صورت یک مدل چند محصوله با چند دوره زمانی و با در نظر گرفتن جریان مواد خام بین موجودیت های شبکه بررسی و ارائه شده است. همچنین در مسیر برگشت در دو بعد از مرجوعی ها (مقدار یا تعداد برگشت و کیفیت کالای برگشت داده شده) عدم قطعیت لحاظ شده است. شروع جریان برگشت زنجیره، از مشتریان به مراکز دسته بندی بوده که در واقع منشا عدم قطعیت موجود در مدل نیز همین دو موجودیت هستند. یافته ها: از جمله یافته های اصلی این تحقیق، بررسی امکان پذیری بکارگیری این گونه از رویکردها در حل مدل های واقعی بوده، که با توجه به نتایج بدست آمده از مدل می توان نتیجه گیری نمود که رویکرد سناریو محور می تواند در خصوص مدل هایی که عدم قطعیت در آن ها بصورت توابع ریاضی قابل مدل شدن هستند در مدت زمان مناسب به جواب های قابل قبولی برسد. نتیجه گیری: در مدل حل شده با داده های واقعی از صنعت فولاد، بکارگیری یا عدم بکارگیری از نقاط بالقوه برای احداث موجودیت های زنجیره بررسی شده است. همانطوریکه انتظار می رود با افزایش سطح کیفی محصولات بازگشتی نیاز به مواد اولیه کاهش پیدا کرده و در نتیجه سود کلی زنجیره افزایش می یابد و با افزایش تعداد برگشتی ها بدلیل افزایش هزینه های عملیاتی (و نیاز به ایجاد تاسیسات جدید) میزان سود دهی با نرخ افزایشی، کاهش می یابد که این امر خود می تواند زنجیره را در سطوح بالای برگشتی ها غیر سودده نماید.

گاهی اوقات از SSC SUPPLY CHAIN MANAGEMEN SUSTAINABLE (به معنای در نظر گرفتن همزمان عملکرد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی)( یا مدیریت زنجیره تامین پایدار) به عنوان مدیریت زنجیره تامین حلقه-بسته یا مدیریت زنجیره تامین سبز تعبیر می شود. زنجیره تامین حلقه-بسته آن دسته از زنجیره های تامینی هستند که در آن از اقلام، زمانی که آن ها دیگر مطلوب نیستند یا دیگر نمی توانند مورد استفاده قرار گیرند مراقبت می شود. زنجیره تامین حلقه بسته متشکل از یک زنجیره رو به جلو و یک زنجیره تامین معکوس می باشد. در ساختار رو به جلو شبکه شامل سه سطح تامین کنندگان، کارخانه ها و مراکز توزیع و در برگشت شامل سه سطح مراکز جمع آوری، تعمیر و اسقاط است. در زنجیره رو به جلو مواد خام به محصولات جدید تبدیل و توزیع شده و به وسیله مشتریان استفاده می شود. در زنجیره تامین معکوس، محصولات مصرف شده بازیافت و مجدداً استفاده، تعمیر یا ساخته می شوند (سیمپسون و همکاران، 2007( هدف اصلی زنجیره تامین حلقه-بسته افزایش حداکثر سود آوری اقتصادی از محصولاتی است که دوره عمرشان به پایان رسیده است در حالی که SSCM نیازمند هماهنگی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می باشد. در این تحقیق (ارایه یک مدل ریاضی و برنامه ریزی ریاضیاتی قطعی زنجیره تامین مستقیم ومعکوس چند محصولی همراه با مراکز تامین کننده ) مدلی منسجم از شبکه لجستیکی مستقیم / معکوس )حلقه بسته( به صورت یکپارچه و به منظور جلوگیری از زیر بهینگی ناشی از طراحی های جداگانه فرایندهای رو به جلو و بازگشتی برای محصولات دارای کیفیت به همراه ویژگی های مختلف و با یک ساختار منظم ارائه می شود. رشد جمعیت و افزایش گسترده مصرف در دنیا ، شبکه های زنجیره تامین به شبکه های بسیار بزرگی تغییر شکل داده اند و تمام اجزای مربوط به این شبکه های عظیم سبب ایجاد مشکلات جدی زیست محیطی شده اند. مدیریت زنجیره تامین پایدار در زمره مباحث جدید و نوظهور در عرصه تولید و عملیات است. شرکت ها باید با بکارگیری زنجیره تامین پایدار نسبت به بهبود عملکرد زیست محیطی و اجتماعی در کنار عملکرد اقتصادی اهتمام ورزندزنجیره تامین، یکی از مهمترین دغدغه های بسیاری از دولت هاست چه بسا هر محصول حین استفاده و سپری نمودن دوره عمر باید بازیافت یا منهدم یا جهت استفاده مجدد به زنجیره تامین بازگردد ، در این تحقیق سعی ما بر آن است که یک مدل برنامه ریزی ریاضی زنجیره تامین مستقیم و معکوس شامل مراکز تامین کننده ، تولید، توزیع و جمع آوری ، مشتری ، بازیافت و انهدام بسط و توسعه داده و تابع هدف این مدل ریاضی به قسمی است که کل هزینه زنجیره تامین از تولید تا توزیع و بازیافت یا انهدام حد اقل گردد. در این مدلسازی ریاضی همچنین یک مقدار جریمه جهت براورده نشدن سفارشات مشتریان در نظر گرفتیم همچنین همراه با کاهش کل هزینه زنجیره تامین سبز به دنبال مکان یابی تسهیلات تولید و انهدام به قسمی که کل هزینه زنجیره تامین کمینه گردد می باشیم .

در اقتصاد رقابتی کنونی، مدیریت زنجیره تامین امری مهم تلقی می گردد. در سال های اخیر به دلیل کمبود منابع جهت پاسخگویی به تقاضای فزاینده غذا، توجه محققان به زنجیره تأمین مواد غذایی افزایش یافته است. از آنجاییکه ماهی یکی از اقلام مطلوب در سبد غذایی خانوار است، توسعه آبزی پروری و بازیافت محصولات برگشتی در لجستیک معکوس به حفظ منابع آبی و توسعه پایدار کمک قابل ملاحظه ای می نماید. از این رو نهادهای دولتی و همچنین ذینفعان صنعت آبزی پروری علاقه مند به لجستیک معکوس هستند. مطالعه حاضر بر روی بهینه سازی یک زنجیره تامین حلقه بسته ماهی متمرکز شده است. بدین منظور، در ابتدا یک مدل ریاضی دو هدفه ارائه شده است که علاوه بر به حداقل رساندن هزینه ها، به حداکثر رساندن پاسخگویی به تقاضای مشتریان در شرایط عدم قطعیت را نیز درنظر می گیرد. چندین الگوریتم فراابتکاری چند هدفه شناخته شده و یک الگوریتم فراابتکاری تلفیقی پیشنهادی برای یافتن راه حل های پارتو بکار گرفته شده اند و راه حل ها از نظر معیارهای عملکرد مقایسه گردیده اند. همچنین روش اپسیلون-محدودیت و تجزیه و تحلیل حساسیت جهت اعتبارسنجی الگوریتم ها و ارزیابی کارایی مدل بکارگرفته شده اند. سرانجام، از الگوریتم ویکور برای انتخاب روش حل برتر استفاده شده است. به منظور نشان دادن قابلیت مدل پیشنهادی، یک مطالعه موردی شامل زنجیره تامین حلقه بسته ماهی قزل آلا در شمال ایران بررسی گردیده است. نتایج حاصل از بررسی مسائل نشان می دهند که مدل توسعه یافته می تواند جهت صرفه جویی در هزینه ها و بالابردن سطح رضایت مشتریان موثر باشد.

امروزه رقابت از سطح شرکت ها به میان زنجیره تامین آنها کشیده شده است و مدیریت مناسب زنجیره تامین، یکی ازمسائل پیش روی بنگاه های اقتصادی است. در این بین مسئله انتخاب تامین کننده و میزان خرید از هریک به عنوان شروع کننده این زنجیره و همچنین عامل تاثیرگذار بر معیارهای متعدد همچون کیفیت محصول نهایی، میزان مرجوعی، قیمت تمام شده محصول و ... از اهمیت ویژه ای برخورداراست. از طرف دیگر دنیای واقعی با عدم قطعیت بسیار زیادی رو به رو است. در چنین محیطی به منظور در نظر گرفتن عدم قطعیت، استفاده از رویکرد فازی توصیه شده است. هدف پژوهش حاضر تعیین میزان بهینه سفارش محصولات پروتئنی فسادپذیر شرکت خرده فروش در شرایط عدم قطعیت از تامین-کنندگان خود با درنظرگرفتن معیارهای پایداری است. ازاین رو ابتدا یک مدل چندهدفه تمام فازی برای زنجیره تامین حلقه بسته شرکت خرده فروش به منظور حداقل کردن میزان ضایعات و همچنین حداکثر کردن سود، رضایت مشتری، مقبولیت برند، کیفیت و حایشه سود در شرایط عدم قطعیت طراحی شده، سپس این مدل تمام فازی چندهدفه با استفاده از روش شارما و آگاروال (2018)، به مدل قطعی تک هدفه تبدیل شده و میزان سفارش بهینه هر محصول از هر تامین کننده بدست می آید. مدل پیشنهادی در یکی از شرکت های خرده فروشی ایران برای محصولات پروتئنی (سوسیس، کالباس و...) اجرا شده و بررسی نتایج، عملکرد خوب مدل را نشان می دهد.