سرمایه های تحولی

هدف این پژوهش تعیین پیشایندها و پیامدهای سرمایه های تحولی برپایه الگویابی معادلات ساختاری بود. به این منظور ۵۱۱ دانش آموز سال سوم از دبیرستان های شهر همدان (۲۵۶ پسر و ۲۵۵ دختر) به روش مرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت، دالم، زیمت و فارلی (۱۹۸۸)، پروفایل سرمایه های تحولی (مؤسسه پژوهشی مینه سوتا، 2005) و مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف (1989) پاسخ دادند. داده ها به روش معادلات ساختاری تحلیل شد. مدل مفروض در جامعه پژوهش برازنده بود. نتایج تحلیل ها نشان داد که نقش میانجی گر سرمایه های تحولی، در پیوند بین حمایت های اجتماعی ادراک شده و بهزیستی روان شناختی، مثبت و معنادار است و الگوی پیشنهادی 57 درصد واریانس بهزیستی روان شناختی دانش آموزان را تبیین می کند. برپایه یافته های این پژوهش مشخص شد تأثیر حمایت اجتماعی ادراک شده بر بهزیستی روان شناختی بیش از آن که مستقیم باشد غیرمستقیم و از طریق سرمایه های تحولی است. در نتیجه می توان با افزایش حمایت های اجتماعی ادراک شده میزان سرمایه های تحولی و بهزیستی روان شناختی دانش آموزان را بهبود بخشید.

هدف پژوهش حاضر، طراحی و ارزیابی الگویی ساختاری از متغیرهای اجتماعی و فردی مؤثر بر درگیری تحصیلی بود. به این منظور 511 دانش آموز سال سوم دبیرستانهای شهر همدان (256 پسر و 255 دختر) در سال تحصیلی96- 1395 به روش نمونه برداری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. آنها به پرسشنامه های حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت، دالم، زیمت و فارلی، 1988)، پروفایل سرمایه های تحولی (بنیاد پژوهشی مینه سوتا، 2005)، سرمایه روان شناختی (لوتانز، آوولیو، آوی و نورمن، 2007)، بهزیستی روان شناختی (ریف، 1989) و درگیری تحصیلی سالملا- آرو و آپادایا (2012) پاسخ دادند. برای آزمودن الگوی پیشنهادی پژوهش، از روش الگویابی معادلات ساختاری، با تبعیت از رویکرد دومرحله ای اندرسون و گربینگ استفاده شد. الگوی پیشنهادی درگیری تحصیلی در جامعه پژوهش برازنده بود ( 1/87 = X2/DF=0/004 ،MSEA). تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که اثر حمایت اجتماعی ادراک شده بر درگیری تحصیلی بیش از آنکه مستقیم باشد، غیرمستقیم است. بنابراین، سرمایه های تحولی، سرمایه روان شناختی و بهزیستی روان شناختی میانجیگرهای کامل و تقویت کننده میان حمایت اجتماعی ادراک شده و درگیری تحصیلی اند. در این میان، نقش میانجیگر بهزیستی روان شناختی به عنوان متغیر سطح دوم، از طریق سرمایه های تحولی و سرمایه روان شناختی بر درگیری تحصیلی تأیید نشده است. درنهایت مقادیر مجذور همبستگیهای چندگانه(R2) برای توابع ساختاری نشان داد که این الگو 37 درصد از واریانس درگیری تحصیلی را تبیین می کند. نتیجه اینکه، با افزایش حمایتهای اجتماعی ادراک شده می توان میزان سرمایه های تحولی، سرمایه روان شناختی و بهزیستی روان شناختی دانش آموزان را بهبود بخشید تا این عوامل در کنار یکدیگر شرایط ایجاد درگیری تحصیلی را برای آنان فراهم سازند.

این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین خودارزشیابی مرکزی و سرمایه های تحولی با مشارکت تحصیلی و نقش میانجی کمک طلبی تحصیلی انجام شد. جامعه آماری آن شامل کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در سال تحصیلی 1400-1401 در دانشگاه بوعلی سینا همدان بود. گروه نمونه که شامل 387 نفر بود با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. و به پرسشنامه سرمایه های تحولی (موسسه پژوهشی مینه-سوتا، 2005) ، پرسشنامه خودارزشیابی مرکزی(جاج و همکاران، 2003)، پرسشنامه کمک خواهی تحصیلی(قدم پوروسرمد، 1385) و پرسشنامه مشارکت تحصیلی (شافلی و همکاران، 2002) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد، خودارزشیابی مرکزی و سرمایه های تحولی با بعد پذیرش کمک طلبی و مشارکت تحصیلی رابطه مثبت و معنادار و با بعد اجتنابی کمک طلبی رابطه منفی و معناداری دارند. بین بعد پذیرش کمک طلبی و مشارکت تحصیلی رابطه مثبت و معنادار و بین بعد اجتنابی کمک طلبی و مشارکت تحصیلی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. بعد پذیرش کمک-طلبی تحصیلی و بعد اجتنابی کمک طلبی تحصیلی در ارتباط بین خودارزشیابی و مشارکت تحصیلی و سرمایه های تحولی و مشارکت تحصیلی نقش واسطه ای معناداری دارند. بر اساس این یافته می توان اینگونه استنتاج کرد که با تقویت سرمایه های تحولی درونی و بیرونی و خود ارزشیابی مرکزی فرد، بعد پذیرش کمک طلبی افزایش و بعد اجتنابی آن کاهش می یابد. این عوامل می توانند در تعامل با یکدیگر مشارکت و درگیری تحصیلی افراد را نیز افزایش دهند.