مطالب مرتبط با کلیدواژه

سُبکی


۱.

سبکی و منطق؛ مفارقت یا مرافقت(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: منطق غزالی سُبکی ابن‌الصلاح فخر رازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۷ تعداد دانلود : ۹۶۱
دانش منطق از همان آغاز ورود به عالم اسلام، در میان فقیهان شافعی مذهب روندی یکنواخت نداشته است؛ گاه با ورودِ تازیانه‌های اعتراض بر تارک منطق، این دانش در نشیب فررفته است و برهه‌ای دیگر، با پشتیبانی‌های همه‌جانبه شماری از اندیشمندان این مذهب فقهی که از وجوب عینی یا کفایی فراگیری این دانش سخن گفته‌اند، زمینه رشد آن فراهم آمده است. در این میان، یکی از فقیهان این مذهب به نام تقی‌الدین عبدالوهاب سُبکی با دیدگاهی میانه‌ـ به پندار خویش‌ـ در پی توافق میان این دو گروه برآمده است. در این نوشتار، تلاش می‌شود پس از گزارش کامل دیدگاه سُبکی و بررسی آن، نااستواری رأی او نمایان گردد.
۲.

بررسی فصاحت مولانا در کلیات شمس تبریزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فصاحت هنجارشکنی آوایی دستوری زمانی سُبکی گویشی واژگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۱۵۶۰
علمای علم بلاغت عربی و فارسی شرط عمده بلاغت را فصاحت دانسته اند. فصاحت به کلمه، کلام و متکلم تعلق دارد. فصاحت متکلم عادت و ملکه نفسانی او در برآوردن کلمات و کلام فصیح است و فصاحت کلام نیز در صورتی میسر است که فصاحت کلمه مهیا باشد. فصاحت کلمه مبرا بودن آن از چهار عیب است: تنافر حروف، غرابت استعمال، مخالفت قیاس و کراهت در سمع. از سوی دیگر طبق نظر فرمالیستهای روس، آشنایی زدایی از زبان معیار، موجب ادبی شدن کلام می گردد. یکی از شیوه های برجسته سازی کلام، هنجارشکنی است. اما نکته این است که هنجارشکنیهای آوایی، دستوری، زمانی، سبکی، گویشی و واژگانی، همان مصادیق تنافر حروف، غرابت استعمال، مخالفت قیاس و کراهت در سمع در بلاغت عربی و فارسی هستند! بیشتر این هنجارشکنیها در غزلیات شمس دارای ارزش موسیقایی هستند. این مقاله علاوه بر بررسی تقابل نظر فرمالیستهای روس با علمای بلاغت، در کلیات شمس، با ارایه تحلیل آماری مقادیر هرکدام از هنجارشکنیهای فوق و ارزش هنری آنها را روشن می سازد.
۳.

متکلمان اشعری و علم منطق(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اشاعره منطق غزالی فخرالدین رازی سیوطی سُبکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۹۳۱
منطق دانان علم منطق را معیار درستی اندیشه می دانند. متکلمان مواضع مختلفی نسبت به این ادعا اتخاذ کرده اند، تا آنجا که حتی گاهی رهبران یک جریان و مذهب فکریِ پرحضوری مانند اشاعره در برابر آن ادعا به رویارویی با یکدیگر نیز برخاسته اند. کاوش آثار این متکلمان بدان می انجامد که آنها نسبت به علم منطق یکسان سخن نگفته اند. نتیجه تحقیق حاضر آن است که متکلمان اشعری در مواجهه با علم منطق سه دوره را تشکیل داده اند: قبل از سده پنجم هجری، مخالفت فراوانی از سوی این متکلمان نسبت به منطق ابراز می گردید. با ظهور نوشته های غزالی، منطق به فراز می رسد. بعد از او، اشاعره سه طیف را تشکیل داده اند: بسیاری چون فخرالدین رازی، شمس الدین محمد سمرقندی، تفتازانی و شریف جرجانی از باب موافقت وارد شدند، شماری با شدت از تحریم اشتغال به منطق سخن گفته اند و کسانی چون تقی الدین سبکی کوشیدند به نحوی بین رویکرد موافقان و فتاوای تحریمی وفاقی برقرار کنند.