جریان فرهنگی

نویسنده پدیده فوتبال را به عنوان جریان فرهنگی مورد مطلعه قرار می ‌دهد. در همین چارچوب به کارکردهای اجتماعی- فرهنگی ورزشی فوتبال در ایران می پردازد. مقاله حاضر با طرح مفهوم بین رشته ای بودن پدیده فوتبال (پیامدها و آثار جنبی آنها ) و ارتباط آن با سطوح زبان شناختی، انسان شناختی و … در ایران معاصر سعی می‌ کند تبیینی از چگونگی تعامل رفتاری (فردی و اجتماعی) در میان طرفداران فوتبال ارایه کند

نقد ادبی شاید یکی از مهم ترین مباحث مدنظر رشته های ادبیات و زبان های خارجی باشد و همواره از جایگاه خاصی درمیان محققان و متخصصان فن برخوردار باشد، چراکه درک و شناخت جریان های ادبی و فکری، که در بستر تاریخی و در پس زمان به عرصة ادبیات جهانی ارائه شده اند، بدون یاری این شاخه از علوم انسانی چه بسا سخت و گاه ناممکن آید. تاریخچة نقد متون ادبی در ایران نیز به وفور مطالعه شده است. آثار بسیاری در این زمینه در داخل کشور به تألیف یا ترجمه رسیده اند که در سطح دانشگاهی مورداستفادة استادان و دانشجویان رشته های زبان های خارجی قرار می گیرند. این کتاب، که از بعد شکل و محتوا مورد نقد و بررسی قرار گرفته است، به خوبی توانسته است خواننده را با چهارچوب های کلی و اولیة علم نقد آشنا کند. شاید مهم ترین کاستی اثر مذکور را بتوان در فقدان انسجام منطقی و تاریخی لازم میان خاستگاه فرهنگی و بستر اجتماعی، که باعث تولید نوعی جریان فکری می شود، ازیک طرف و ازطرفی دیگر جریان های ادبی ای دانست که آن نوع خاص نقد را در خود جای می دهند.

مدارس دخترانه غربی که توسط مبلغان مسیحیِ آمریکایی و اروپایی از سال1217ش/ 1834م، در ایران ایجاد شد، با هدف کادر سازی برای نهادینه سازی الگوی «زن غربی» در جامعه زنان ایران، به تربیت دختران و زنان ایرانی با فرهنگ و آداب و رسوم غربی پرداخت. در قدم بعد، فارغ التحصیلان این مدارس، دست به اقدامات نظری و عملی از جمله تأسیس انجمن ها و نشریات زنانه و ایجاد مدارس دخترانه بومی زدند که منجر به متشکل شدن آنان در جریان های موجود و ایجاد جریان های جدید شد. هر چهار جریانِ فرهنگی روشنفکری، دفاع از حقوق زن، چپ و ملی گرا، که به تأثیر از فعالیت های فارغ التحصیلان مدارس دخترانه غربی شکل گرفتند، معتقد بودند یکی از ارکان مدرنیسم که نسخه اصلی پیشرفت غرب محسوب می شد، پیاده سازی الگوی «زن غربی» است و برای اجرای این الگو ابتدا باید مانع حجاب از سر راه برداشته می شد. در این راستا همه این جریان ها بعد از سال ها مبارزه با حجاب، با پیوستن به کانون بانوان که توسط حکومت رضاشاه برای کمک به کشف حجاب ایجاد شده بود، توانستند زمینه را برای اعلام رسمی کشف حجاب در ایران 17 دی 1314ش، مهیا نمایند.

این مقاله با رویکردی جدید، به آزمون ارتباط جریان شناسی فرهنگی در ایران با هویت فرهنگی پرداخته است. از این رو، هدف مقاله، طراحی یک مدل با رویکرد هویت فرهنگی، جهت تبیین و شناخت جریان های فرهنگی در جمهوری اسلامی است. روش تحقیق اسنادی پیمایشی بوده که پس از مطالعه اسنادی، و نیز تجزیه و تحلیل منابع کتابخانه ای، با نقد یافته های ارائه شده براساس تکنیک مصاحبه هدفمند با یکصد نفر از صاحب نظران و خبرگان به ارائه مدل جامع جریان شناسی فرهنگی در ایران می پردازد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین «هویت فرهنگی» و جریان شناسی فرهنگی رابطه معناداری با میانگین 33/87 درصد وجود دارد. هم چنین مجموعه ای از مؤلفه ها و شاخص های هدفمند در هویت فرهنگی است که به ادراک جریان شناسی فرهنگی در کشور منجر می شود.

واضع، خالق، مبدع و القابی از این دست، در ناخودآگاه هر انسانی یادآور ذات اقدس ایزدی و فطرت پاک الهی است. در این میان، و در گذر ایام و اعصار، انسان هایی آمده اند که با اندیشیدن و خلق یک ایده ، به اصل و ماهیت آسمانی خالق یکتا ، جلوه ای زمینی و ملموس بخشیده اند. دین مبین اسلام نیز برای هنرمندان خوشنویس ، این بستر را فراهم نمود تا به تدبر در صور ظاهری انواع خطوط پرداخته و در جهت مجسم و مصور ساختن کلام الهی بخت آزمایی نمایند. خط نستعلیق نیز به عنوان زیباترین خطوط اسلامی که ملقب به عروس خطوط اسلامی است ، گویا در پی سال ها تحول و تطور، سعی در نشان دادن آن جلوه های زیبای الهی و همچنین سایر مضامین والای انسانی دارد؛ این پژوهش تلاش دارد تا با پرداختن به این موضوع که آیا ابداع این شیوه از خوشنویسی تا چه میزان بر معرفی و گسترش هنر ایرانی و اسلامی موثر بوده است ؟ به پاسخی روشن در نقش تبیین گری خط نستعلیق در فرهنگ و حکما هنر اسلامی بپردازد. در تحقیق پیش رو که به روش توصیفی – تحلیلی و انجام مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به صورت ترکیبی انجام شده است، با مشاهدات صورت گرفته از تصاویر اسناد مکتوب موجود و استناد به برخی نظریه های مورخان و صاحب نظران حوزه هنرهای اسلامی و همچنین مرور احوالات و زندگی میرعلی تبریزی به عنوان مبدع خط نستعلیق ، به بدیع بودن دستاورد میرعلی در قاعده مند کردن خط نستعلیق پرداخته شده است . همچنین با توجه به اینکه این خط در طول سالیان طولانی ، تاثیر شگرفی بر زیبایی شناسی هنرهای اسلامی داشته است به عنوان یک جریان سازی فرهنگی در حکمت و هنر اسلامی مورد بررسی قرار می گیرد.