خدمات بهداشتی و درمانی

نظام سلامت ایران در محیط بسرعت در حال تغییر؛ و با چالش هاى متعددى در زمینه عدالت، مناسبت و اثربخشى مواجه است. در پاسخ به این فشارهاى فزاینده، برای کاهش هزینه ها و افزایش کارآیى، کوچک سازى واحدهای ستادی بهداشت در تبریز طراحى و اجرا گردید.این پژوهش با هدف یافتن شواهد و پاسخهایی مستند به چالشهای موجود در کلان شهرهای کشور در خصوص تعدد و وحدت مدیریتی بهداشت مراکز استانهای مربوطه طراحی و اجرا شده است. و طی آن مدیریتهای ستادی جداگانه بهداشت تبدیل به مرکز واحد شدند. روش بررسی :این مطالعه از نوع کاربردى است. جامعه و نمونه پژوهش ستادهای بهداشت دوگانه قبل و مرکز واحد بعد از کوچک سازى به همراه واحدهاى تابعه ( از نظر تعداد پرسنل ستادى، هزینه ها، کمیت و کیفیَت خدمات ارائه شده و رضایت شغلى کارکنان) بود. نتیجه گیری: گرچه تعداد پرسنل ستادی با کوچک سازى از 248 نفر به 148 نفر کاهش یافت و هزینه هاى جارى نیز از 47/67 درصد سال 82 به 93/69 درصد در سال 83 رسید. با اینحال کمیت و کیفیَت خدمات بهداشتى ارائه شده ( مهمترین وظیفه مرکز) نه تنها دچار نقصان نشد، بلکه در مواردى بهبود هم یافت. و رضایت از کارپرسنل شاغل قبل و بعد از کوچک سازى تغییر معنى دارى پیدا نکرد. بنابراین کوچک سازى را مى توان به عنوان استراتژى اصلاحات مدیریَتى در سایر کلان شهرهای کشور و بخش هاى دانشگاه نیز اجرا نمود.

:امروزه کشور ایران، به پیشرفتهای قابل توجهی در عرصه بهداشت و درمان دست یافته و درصد چشمگیری از تولید ناخالص داخلی خود را (نسبت به دوره های قبل)، به این بخش اختصاص داده است. با این وجود به نظر می رسد که نمی توان به آسانی در ارتباط با توازن متناسب خدمات مراقبتهای بهداشتی و درمانی در استانهای مختلف این کشور نظر داد. بنابراین، مقالهحاضر بر آن است تا با بررسی تحلیلیمیزان تناسب  توزیع خدمات بهداشتی و درمانی در این استانها نسبت به تعداد جمعیت آن ها و با استفاده از نرم افزار DeaMasterبه بررسی کارایی این توزیع در استانهای مختلف کشور بپردازد و در این راستا متغیرهای معکوس نرخ مرگ و میر مادران و معکوس نرخ مرگ و میر کودکان زیر 5 سال را به عنوان ستاده و متغیرهای جمعیت / تخت، جمعیت / ارزش افزوده، تعداد پزشک و تعداد مراکز بهداشتی را به عنوان نهاده های مربوط به بخش سلامت در نظر  گیرد. یافته ها نشان می دهد که در دوره زمانی 91-1383 استانهای اردبیل، تهران، خراسان رضوی، خوزستان، سمنان، کهگلویه و بویر احمد، کرمان، گلستان و یزد از کارایی کامل برخوردار می باشند و سایر استانها زیر مرز کارا قرار دارند؛ این در حالی است که،کمترین میزان کارایی مربوط به استانهای کرمانشاه، خراسان جنوبی، آذربایجان غربی، زنجان و سیستان و بلوچستان می باشد و این نتیجه به خوبی نشان دهنده این عامل است که در میان استانهای کشور، توزیع خدمات بهداشتی و درمانی در 9 استانکارا پاسخگوی نیازهای جمعیتی این استانها می باشد و این خدمات در سایر استانها کفاف جمعیت آنها را نمی دهد.

مقدمه: با توجه به سانحه خیز بودن و تعدد سوانح در ایران، همچنین نیاز به ارائه پاسخ مناسب و اثربخش در ساعات اولیه پس از حادثه به منظور کاهش تلفات انسانی و مادی، لزوم تشکیل تیم های واکنش سریع و ارائه فرایند عملیاتی استاندارد برای این تیم ها، اجتناب ناپذیر و از ضروریات کشور است. هدف اصلی مطالعه حاضر ارائه فرایند عملیاتی استاندارد برای تیم های واکنش سریع بهداشتی و درمانی در ایران است. روش ها: پژوهش به صورت کاربردی و با روش توصیفی- تطبیقی انجام پذیرفت و در آن کشورهای منتخب از نظرفرایند فعال سازی، آموزش، ساختار، تجهیزات و وظایف آنها در هنگام بحران با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند. یافته ها: کشورهای مورد مطالعه در فاز پاسخ به سوانح، تیم های واکنش سریع خود را بر اساس یک فرایند استاندارد از پیش تعیین شده فعال می کنند. این تیم ها زیرنظر یک مرجع فرماندهی واحد قرار دارند، اعضا از قبل مشخص شده و ساختاری قابل تغییر بر حسب نوع حادثه دارند، آموزش های استاندارد را به صورت مداوم پشت سر گذاشته اند و با تجهیزات کامل و متناسب با نوع سانحه بر اساس شرح وظایف روشن و مشخص به ارائه پاسخ مناسب می پردازند. نتیجه گیری :تشکیل تیم های واکنش سریع بهداشتی و درمانی در قطب ها و سطوح مختلف تقسیمات کشوری، ایجاد سامانه فرماندهی واحد در وزارت بهداشت برای هدایت این تیم ها، استفاده از امکانات محلی همراه با تجهیزات مورد نیاز، شرح وظایف روشن همراه با ارائه آموزش های مناسب به افراد منتخب در این تیم ها به منظور پاسخ به موقع به حوادث و کاهش مرگ و میر ضروری به نظر می رسد.

Introduction: An important aspect of society’s development is health development and in the other words the quantity and the quality of people’s access to the health services. Considering that any planning to deliver services to poor regions needs the analysis of the current situation, this research classifies health development index in the country. Method: Using multivariate statistical method of factor analysis in SPSS software, we classified iran’s provinces from the32 health development index view point. Findings: using Factor analysis, five factors were extracted and named: expert human resources, rural health services, medicinal facilities, governmental health services and private sector services. These factors explain 61% of the changes of development level. Conclusion: Resuit showed obvious diffrentiation among provinces considering health services. Tehran is the most developed and Ilam is the most deprived provinces in iran.