تحلیل تاکسونومی

در فرآیند برنامه ریزی و توسعه روستایی، شناخت و تبیین سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی و آگاهی از نقاط قوت و ضعف آنها اهمیت زیادی دارد. در این نوشتار با استفاده از31 شاخص و متغیر در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و خدماتی وبا بهره گیری از تحلیل تاکسونومی و مدل موریس ،سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان سنندج تعیین و تحلیل شده است . نتایج مطالعات نشان میدهد تفاوتها و نابرابریهایزیادی در سطح توسعه یافتگی وجود دارد ،که این وضع ضرورت تعدیل نابرابریها را از طریق اجرای برنامه های هدفمند ضروری میسازد. تفاوت در سطوح توسعه دهستانهای این شهرستان را میتوان با در نظر گرفتن عواملی چون فاصله دهستانها از مرکزشهرستان ، کیفیت محیطی و توان جمعیتی روستاها توجیه و تبیین نمود. همچنین بررسیها نشان داد که سطح توسعه نواحی روستایی در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و خدماتی با یکدیگر برابر نیست و با هم تفاوت زیادی دارند. در واقع در زمینه اقتصادی، نواحی روستایی شهرستان بسیار محرومتر از زمینه های خدماتی و اجتماعی هستند. این موضوع اولویتهای توسعه و ضرورت توجه بیشتر به ابعاد اقتصادی را در برنامه های آینده توسعه روستایی در راستای توسعه یکپارچه و پایدار این نواحی مشخص میسازد.

شناخت و تجزیه و تحلیل وضع مناطق در زمینه های محیطی ‘ اقتصادی ‘ اجتماعی و فرهنگی نخستین گام در فرایند برنامه ریزی توسعه منطقه ای است . با این کار تنگناها و محدودیت های مناطق مشخص شده و می توان برای رفع آنها اقدام کرد .در این راستا شاخص ها و معرفها می توانند وضع مناطق را در زمینه های نشان دهند . روشها و تکنیکهای مختلفی برای استفاده از شاخص ها و متغیرها در جهت شناخت وضع موجود مناطق وجود دارد که یکی از روشها تحلیل تاکسونومی است . با این روش می توان به درجه بندی و تعیین سطح توسعه اقدام کرد . در این پژوهش با استفاده از 24 شاخص در زمینه های آموزش ‘ ساختمان ‘ بهداشت و درمان و ارتباطات وضعیت استانهای کشور از لحاظ میزان و درجه توسعه یافتگی مشخص نشده است . نتایج این پژوهش نشان می دهد تفاوتهای زیادی بین مناطق از لحاظ درجه توسعه یافتگی وجود دارد . در بخش های چهارگانه فوق استانهای گیلان ‘ تهران ‘ سمنان و یزد به ترتیب بالاترین و استانهای سیستان و بلوچستان ( آموزش مسکن ) ‘ اردبیل (بهداشت و درمان ) و آذربایجان غربی ( ارتباطات ) کمترین میزان توسعه یافتگی را داشته اند .

توسعه هدفی است که بیشتر مردم آن را ضروری می دانند. شناخت تفاوت های موجود بین مناطق مختلف در استان از نظر میزان برخورداری از شاخص های گوناگون، به منظور تنظیم برنامه های متناسب با هر منطقه، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. این پژوهش با بهره گیری از روش تاکسونومی عددی، به سنجش توزیع فضایی شهرستان های استان اصفهان در زمینه مکان ها و فضاهای ورزشی با استفاده از هجده شاخص پرداخته است. هدف اصلی تحقیق یافتن میزان شکاف بین شهرستان ها از لحاظ برخورداری از امکانات و فضاهای ورزشی بود. جامعه آماری شامل کلیه شهرستان های استان اصفهان می شد. نتایج، گویای آن است که بیشترین بهره مندی شهرستان ها در بخش فضاها و مکان های ورزشی مربوط به شهرستان های اصفهان، کاشان، مبارکه و شاهین شهر است و شهرستان های خور و بیابانک، فلاورجان، نطنز، فریدون شهر، لنجان، نائین، خوانسار، برخوار و میمه و اردستان از محروم ترین شهرستان ها از نظر شاخص های مورد بررسی بودند. نتایج حکایت از نوعی نابرابری و عدم تعادل در زمینه توسعه مکان های ورزشی در شهرستان های استان اصفهان دارد. در این زمینه شهرستان اصفهان به دلیل داشتن مرکزیت سیاسی در استان، برتری خود را در شاخص های مورد بررسی حفظ کرده است.

هدف:  هدف این پژوهش واکاوی مقاله های مالی اسلامی منتشرشده در نشریه های علمی- پژوهشی حسابداری و مالی با رویکرد تحلیل محتوا و تحلیل تاکسونومی است. روش شناسی پژوهش:  در این پژوهش، پس از بررسی کمّی و دسته بندی مقاله های منتشرشده در نشریه های علمی پژوهشی حسابداری و مالی به روش آرشیوی، از رویکرد تحلیلی- توصیفی و علم سنجی استفاده شد. علم سنجی، بررسی جنبه های کمی علوم و تحقیقات و سیاست های علمی است. اصلی ترین فلسفه وجودی علم سنجی، کمک به سیاست گذاری علمی است. یافته ها :  در ابتدا با شناسایی 124 مقاله (15 مقاله در نشریه های علمی پژوهشی حسابداری و 109 مقاله در نشریه های علمی پژوهشی مالی) با استفاده از فن تحلیل محتوا، محورهای پژوهش های منتشرشده در قالب 14 محور بررسی شد. این بخش از یافته ها نشان داد که «ابزارهای تأمین مالی اسلامی» بیشترین توجه را به خود جلب کرده و پس ازآن «بازار سرمایه مالی اسلامی» قرار دارد. همچنین، مواردی مانند «تئوری مالی اسلامی» و «نهادهای مالی اسلامی» نیز در انتها قرار دارد و نیازمند توجه بیشتر است. افزون بر آن، بررسی پژوهشگران حوزه مالی اسلامی نشان داد که «دکتر سید عباس موسویان» با 19 مقاله در صدر فهرست پژوهشگران مالی اسلامی قرار دارد. بررسی توسعه یافتگی نشریه های علمی پژوهشی حسابداری و مالی با استفاده از تحلیل تاکسونومی نیز نشان داد که نشریه «تحقیقات مالی اسلامی» توسعه یافته ترین نشریه در میان نشریه های علمی پژوهشی حسابداری و مالی در حوزه مالی اسلامی است. اصالت/ارزش افزوده علمی:  یافته های این پژوهش می تواند برای پژوهشگران و برنامه ریزان در راستای هدایت پژوهش های آتی و مدیریت بهتر نشریه های حسابداری و مالی مفید باشد.