همنوایی اجتماعی

کشتار جمعی نه تنها به شکلی سازمان یافته، گسترده و در قالب خشونت جمعی ارتکاب می یابد، بلکه قربانیان زیادی را در بر داشته و صلح و امنیت جهانی را نیز تهدید می کند. به همین دلیل، بررسی علل مشارکت خیل عظیمی از شهروندان عادی در ارتکاب اعمال وحشیانه و گسترده، یکی از چالش های بسیار جالب برای رشته جرم شناسی بین المللی است. با توجه به اینکه عوامل متعددی در سطوح مختلف و در شرایط خاص زمانی و مکانی، سبب تسهیل ارتکاب جنایت کشتار جمعی می گردند، لازم است با استفاده از نگرشی جامع، کنش عوامل و مؤلفه های مهم نیز در سطوح مختلف شناسایی گردد. در این راستا، در این مقاله از نظریه همنوایی اجتماعی به عنوان نگرشی چندبعدی و چندسطحی برای تحلیل جرم شناختی کشتار جمعی در رواندا در سال 1994 استفاده شده است. شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور رواندا در سال های پیش از جنایت با توجه به 6 گزاره طرح شده در این نظریه، مورد تحلیل، و عوامل تأثیرگذار در ارتکاب این جنایت مورد تدقیق و تبیین قرار گرفتند.

همنوایی اجتماعی بیانگر این واقعیت است که رفتار اعضای جامعه منبعث از برخی قواعد و الزامات اجتماعی است، اما صِرف تبعیت اکثریت افراد جامعه یا گروه از یک قاعده یا هنجار، نمى تواند دلیل مطلوبیت آن باشد. در این نوشتار که به موضوع عوامل شکل گیری همنوایی اجتماعی از منظر قرآن کریم ، به عنوان اصلی ترین منبع تعیین ارزش های مطلوب در جامعه بشری پرداخته است، با مراجعه به آیات الهی، همنوایی های قابل تحقق بین اعضای جامعه را شامل دو نوع مطلوب و نامطلوب دانسته و با تأکید بر اهمیت همنوایی های مطلوب، عوامل و پیامدهای شکل گیری همنوایی های نامطلوب را ترسیم و آسیب های وقوع آنها برای اعضای جامعه را یادآور شده است. هم چنین راه کارها و اسباب شکل گیری همنوایی مطلوب نشان داده شده و داشتن عقیده و آرمان برجسته، صلابت رأی و استحکام اندیشه، انعطاف معقول، نیکویی اخلاق، نیازشناسی و مشکل گشابودن، تواضع در برابر مردم و متفاوت بودن منش و رفتار از ستمکاران را سبب رسیدن به مقصود دانسته است. روش جمع آوری داده ها در این پژوهش، توصیفی تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای بوده و قرآن و تفاسیر آن به عنوان منبع اساسی و محوری مورد استفاده قرار گرفته اند. نتیجه مهم پژوهش پیشنهاد راه کارهای ایجاد همنوایی بر اساس تعالیم قرآن است.  

داشتن راهبرد برای ایجاد همنوایی اجتماعی بسیار مهم است. از قرآن استفاده می شود که بهترین همنوایی از طریق روابط خویشاوندی و ارحامی شکل می گیرد. رَحِم که مبدأ نسل بشر است، پیوندی ایجاد می کند که وابستگان به آن، به طور فطری به هم تمایل و احساس محبت دارند که زمینه مناسبی برای همنوایی است. همنوایی بیرونی و غیر منطبق بر فطرت، نمی تواند سنگ بنای جامعه فلاح مند انسانی باشد، زیرا انگیزه درونی پشتیبان آن نیست. براساس آیات و تبیین روایات، روابط خویشاوندی در ایجاد و تقویت ارکان همنوایی، یعنی بینش، عواطف و رفتار، تأثیر تجربه شده دارد و در صورت تقویت می تواند همه اعضای جامعه را چنان به هم نزدیک و پیوندهایشان را قوی کند که مانند جسد واحد شوند و هنجارشدن ارزش های عمومی و همنوایی اعضای جامعه بر ارزش ها سهل شود و مشارکت عمومی، تشریک مساعی و همکاری بر خیر و صلاح و احساس مسئولیت در برابر اعضای جامعه فراگیر گردد. در این پژوهش توصیفی تحلیلی، روش جمع آوری داده ها استفاده از منابع کتابخانه ای بوده و قرآن و تفاسیر آن و روایات همسو، منبع اساسی و محوری هستند. نتیجه مهم پژوهش نمایاندن درستی نظریه «نیاز جامعه به تقویت روابط خویشاوندی برای همنوایی مطلوب» است.

هدف پژوهش حاضر تدوین مدل علّی ارزیابی فراشناختی بدشکلی بدن بر اساس سرمایه روان شناختی و بهزیستی معنوی در زنان متقاضی جراحی بینی: نقش میانجی همنوایی اجتماعی است. روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی زنان متقاضی جراحی بینی مراجعه کننده به پزشکان متخصص جراحی زیبایی و بینی مراجعه کننده به کلینیک های تاپ کلینیک، کلینیک دکتر نجف بیگی، کلینیک تهران بیوتی و کلینیک طراح طب واقع در مناطق 1 و 2 تهران، در پاییز و زمستان سال 1401 تشکیل دادند. برای نمونه پژوهش، سیصد نفر به روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه های ارزیابی فراشناختی بدشکلی بدن، سرمایه روان شناختی لوتانز، بهزیستی معنوی و پرسشنامه همنوایی ال-72 است. برای تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار SPSS و Amos 24 استفاده شد. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان داد مدل علّی ارزیابی فراشناختی بدشکلی بدن بر اساس سرمایه روان شناختی و بهزیستی معنوی در زنان متقاضی جراحی بینی با میانجی گری همنوایی اجتماعی با داده ها نیکویی برازش مطلوبی دارد؛ همچنین نتایج نشان داد همنوایی اجتماعی به صورت منفی و معنی داری اثر سرمایه روان شناختی و بهزیستی معنوی بر ارزیابی فراشناختی بدشکلی بدن در زنان متقاضی جراحی بینی را میانجی گری می کند.