بررسی تاریخچه ی آموزش زبان فرانسه در شهر مشهد: دوره ی قاجار و پهلوی اول(مقاله علمی وزارت علوم)
مشهد در دوره ی قاجار شاهد حضور مسافران و مهاجران غیر فارسی زبان بود. از این رو، آموزش زبان های فرانسه، روسی و انگلیسی متناسب با نیازهای ساکنان این شهر ارائه می شد. زبان فرانسه پس از زبان روسی، از اواخر دوره ی قاجار در مشهد رایج شد و سپس جای خود را به زبان انگلیسی داد. زبان فرانسه حدود نیم قرن مهم ترین زبان خارجی رایج در مشهد بود و هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر رواج آموزش این زبان و سیر تغییرات شیوه ی آموزش آن در مشهد است. با توجه به مؤلفه های متعدد دخیل در آموزش و اشاعه ی زبان فرانسه در مشهد، پژوهش حاضر به واکاوی این پرسش می پردازد که چه مؤلفه هایی بر آموزش زبان فرانسه در مشهد مؤثر بوده اند؟ و چگونه زبان فرانسه به مهم ترین زبان خارجی مشهد در دوره ی قاجار و پهلوی تبدیل شد؟ در این مقاله، با اتکا به روش کتابخانه ای، طیف متنوعی از منابع اولیه، شامل روزنامه های محلی مشهد در دوره ی قاجار و پهلوی مورد کاوش قرار گرفتند. متعاقباً، اسناد منتشر نشده و پرونده های تدریس معلمان فرانسوی و ایرانی جمع آوری و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد آموزش زبان فرانسه در مشهد ابتدا به صورت خصوصی و در میان اعیان رواج داشت. استخدام مستخدمان خارجی فرانسوی زبان، مانند بلژیکی ها، به گسترش این زبان کمک کرد. گسترش روابط فرهنگی ایران و فرانسه و توجه به این زبان در ساختار آموزشی، زبان فرانسه را به مهم ترین زبان خارجی در مدارس تبدیل کرد. در این میان، کلاس های خصوصی و آموزشگاه های زبان نیز نقش مهمی در آموزش این زبان ایفا کردند.