ارتباطات بین سازمانی

در حال حاضر، سازمانها با تعدد و تنوع ذینفعان و به تبع آن، خواسته‌ها و انتظارات روبه‌رو بوده، به علت عقلانیت اقتصادی و یا عدم توانمندی در تأمین امکانات و تجهیزات لازم، قادر به پاسخگویی مطلوب نیستند. برقراری و توسعه ارتباطات بین سازمانی به عنوان راهکاری برای این امر مطرح است که در حال حاضر، بیش از پیش مصداق یافته‌‌‌است. در واقع، سازمانها، خواسته یا ناخواسته مجموعه‌ای از ارتباطات را با سایر سازمانها انجام می‌دهند که علی‌القاعده بخشی از مشکلات و چالشها و در نقطه مقابل بخشی از مزیتهای رقابتی و کارامدی آنها در این حوزه قابل‌‌طرح و بررسی است. با عنایت به این موضوع، مقاله حاضر به ارائه مدلی مبتنی بر شبیه‌سازی جهت بررسی و تحلیل ارتباطات بین سازمانی پرداخته‌‌‌است. در این مدل، ارتباطات بین سازمانی با نگرش فرایندی، شناسایی و مستندسازی شده و از لحاظ حجم، زمان، نیروی انسانی درگیر، شبکه وابستگی متقابل و تصمیم‌گیریها مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرند و بر اساس نتایج حاصل، اقدام به طراحی مجدد یا بهبود فرایندهای مربوط می‌‌شود. مطلوبیت این تغییرات بار دیگر به کمک شبیه‌سازی بررسی و در صورت تأیید، اقدام به پیاده‌سازی‌ آنها می‌شود. این مدل در دفتر امور صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی اجرا شده‌‌‌است.

هدف این تحقیق بررسی وضعیت موجود، ترسیم وضعیت مطلوب تعامل علمی دافوس دانشگاه علوم انتظامی با مراکز علمی پِژوهشی و هم چنین شناسایی فرآیند چگونگی تعامل مورد نیاز به منظور ارایه راهکارهای بهینه ارتقا و بهبود فعالیت های تعاملی علمی پژوهشی دافوس دانشگاه علوم انتظامی است. این تحقیق از لحاظ ماهیت کاربردی است و به روش توصیفی - پیمایشی انجام شده است. در این تحقیق سعی شده است ضمن ارایه سبک های مختلف همکاری، ارتباطات و تعامل علمی به خصوص روابط بین سازمانی و ارزیابی وضعیت موجود دافوس، از طریق توزیع پرسشنامه محقق ساخته و استفاده از نظرات تخصصی کارشناسان و مدیران آموزشی و پژوهشی رده های مختلف دافوس، دانشگاه و ناجا روش های مختلف تعاملی علمی دانشگاه ها، موسسات و مراکز علمی پژوهشی ارزیابی و راهکارهای بهینه ای برای ارتقا و بهبود (نیل به وضع مطلوب) تعامل علمی دافوس دانشگاه علوم انتظامی، با مراکز علمی پژوهشی در قلمروهای موصوف ارایه گردد. راهکار محوری این تحقیق این است که باید با ایجاد فضای مساعد؛ فرهنگ سازی مناسب جهت ارتقا سطح تعامل به خصوص در زمینه های علمی آموزشی و پژوهشی و استفاده از تئوری های مختلف مدیریتی و سایر سازوکار تعاملی به سمت رشد و تعالی سازمانی و فردی حرکت نماییم و دافوس دانشگاه علوم انتظامی را به وضعیت مطلوب خود که یک سازمان یادگیرنده می باشد رهنمون سازیم.

نحوه تعامل سازمان ها با یکدیگر مسئله ای است که در حوزه سازمان دهی و ارتباطات بین سازمانی تعریف می شود. در این میان دو رویکرد اساسی وجود دارد: رقابت و همکاری. در دیدگاه مبتنی بر رقابت سازمان ها رقبایی در نظر گرفته می شوند که به منظور رسیدن به اهداف خود در مقابل یکدیگر قرار می گیرند. در دیدگاه مبتنی بر همکاری رابطه میان سازمان ها بر اساس تحقق منافع مشترک تعریف شده و برای رسیدن به آن بجای ضدیّت، با یکدیگر همکاری می کنند. شبکه های همکاری راهکاری عملیاتی به منظور توسعه روابط همکارانه مبتنی بر اعتماد است. در یک شبکه همکاری کلیه سازمان های همکار به صورت یک کل دیده می شوند که در آن از ظرفیت ها، شایستگی ها و نقاط قوت فکری هریک از اعضاء برای به دست آوردن مزیت رقابتی و به حداکثر رساندن عملکرد کل شبکه استفاده می شود. در این تحقیق با به کارگیری راهبرد نظریه پردازی داده بنیاد مدل مفهومی رشد شبکه همکاران با مطالعه موردی سازمان هوافضا ارائه گردیده است. این مدل از سه بخش اصلی طراحی نظام مند شبکه پایدار، همکاری های راهبردی و همکاری های قانون مند و متعهدانه تشکیل شده است.

امروزه ترافیک به معنی عبور و مرور وسایل نقلیه و عابرین پیاده، به بحران و معضلی تبدیل شده است که همه ابعاد جامعه را تحت تاثیر خود قرار داده است. میزان تلفات ناشی از تصادفات رانندگی در دنیا و بطور اخص در ایران حاکی از آن است که مدیریت ایمنی ترافیک مبحث و معضلی ملی است و عزمی ملی را می طلبد. هدف تحقیق پیش رو، بررسی دقیق میزان تاثیرگذاری نهاد های مختلف حکومتی، در ایمنی ترافیک است؛ بگونه ای که سهم هر نهاد در هرم تصمیم گیری مشخص شود، تا با ارتباط بین سازمانیِ دقیق ، ایمنی ترافیک در سطح کلان تضمین شود. بنابرابن سازمان های تاثیرگذار در ایمنی ترافیک شناسایی و علاوه بر تبیین الگوی ارتباط بین سازمانیِ اعضای شورای هماهنگی ترافیک ، از طریق پرسشنامه ای که در اختیار 12 تن از مسئولین عالی رتبه راهنمایی و رانندگی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ قرار گرفت میزان و نحوه تاثیرگذاری 20 نهادی  که در ایمنی ترافیک تاثیرگذارند(علاوه بر اعضای فعلی شورا) مشخص، و با استفاده از روش دلفی به تعیین امتیاز و الگوی ِ کمّیِ نقش هر نهاد پرداخته شده است. در ادامه با تفکیک تاثیر گذاریِ هر نهاد در زمان های مختلف(نسبت به وقوع حادثه)رتبه و میزان تاثیرگذاریِ هر نهاد در زمان مربوطه مشخص و نمودار مربوطه ترسیم شده است. نتیجه نشان داد که از نظر بسیاری از کارشناسان عالی رتبه راهنمایی و رانندگی، بحث پیش گیری در حفظ ایمنی بسیار مهم و تمامیِ مسئولیت های ایمنی ترافیک صرفا متوجه پلیس راهنمایی و رانندگی نیست.

در ایران بیشترین اقدامات حمایتی دولت برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی و حمایت از اقشار آسیب پذیر و معلولان از طریق سازمان بهزیستی صورت می گیرد. این سازمان با وجود جذب همکاری نهادهای مدنی در حوزه حمایت از آسیب دیدگان و گستره وسیعی از تفاهم نامه هایی که با سایر سازمانها منعقد نموده و تعدد خدماتی که به جامعه هدف ارائه می کند کماکان با نارسایی ها عمده ای در تحقق اهدافش روبرو است. این چالش ها در مواجهه با رشد فزاینده آسیبهای اجتماعی حادتر می شود. از این رو ارزیابی الگوی مدیریت عملکرد سازمان بهزیستی جهت رفع نارسایی ها و فائق آمدن بر چالشها ضروری است. این مطالعه با روش کیفی و ابزار مصاحبه و مطالعه اسناد و مدارک به گردآوری داده ها پرداخته، سپس یافته های گردآوری شده با روش تحلیل تماتیک مورد توصیف، سازماندهی و تنظیم و تحلیل قرار گرفت. در خلال تحلیل یافته ها، 8 مقوله برگرفته از عملکرد سازمان بهزیستی شناسایی شد. مقوله های استخراج شده در بخش برآیند در قالب یک مدل پارادایمی با عنوان چالشهای الگوی مدیریتی سازمان بهزیستی ارائه شده اند. در پایان نیز راهکارها در قالب سه مفهوم گسترده ضرورت تغییر رویکرد، تمرکز بر دیدبانی و نظارت و تقویت نهادهای مدنی و برون سپاری ارائه گردید.

مسئله اصلی تحقیق حاضر نیز آسیب شناسی ارتباطات بین این سازمان ها در زمینه حفظ و ترویج فرهنگ حجاف و عفاف می باشد. تحقیق حاضر با روش توصیفی و تحلیلی از نوع کیفی انجام پذیرفته است. جامعه ی آماری تحقیق شامل افراد دخیل در مصوبه 427 شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد که شامل پلیس، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و کارکنان و اعضای مرتبط به موضوع در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشد که جمعاً برابر 158 نفر می باشند. حجم نمونه به روش هدف مند برابر 30 نفر در حد اشباع نظری در نظر گرفته شد. روش جمع آوری اطلاعات میدانی و ابزار آن مصاحبه نیمه ساختار یافته بوده است. برای تجزیه و تحلیل مصاحبه از روش تحلیل گراوندد تئوری به کمک نرم افزار مکس کیودا استفاده شده است. نتایج تحلیل مصاحبه ها نشان داد تعاملات بین سازمانی در حوزه حجاب و عفاف تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. انتخاب مدیران متولی و دخالت دادن منافع شخصی مدیران، برداشت و نوع نگاه کارمندان به حجاب و عفاف، دیدگاه های متضاد و متفاوت سازمان های متولی و سرگشتگی و ابهام در درک صحیح مصوبه 427 و عدم مشورت گیری از نهاد نظارتی مسئول برای ارزیابی فعالیت هر یک از سازمان های متولی از جمله مهم ترین آسیب-های مربوط به ارتباطات بین سازمانی در این زمینه می باشد.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش ارتباطات بین سازمانی فرماندهان و مدیران انتظامی استان گلستان باهدف تأثیر ارتباطات در افزایش اثربخشی نظارت بر صنوف و اماکن عمومی استان انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری دو گروه فرماندهان و مدیران (40 نفر) و اصناف (45 نفر) هستند که ازطریق نمونه گیری احتمالی نظام مند انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته است که قبل از اجرا اعتبار و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفته است. همچنین جهت تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف)، آزمون تی و آزمون فریدمن با نرم افزار اس.پی.اس.اس استفاده شد. یافته ها: یافته ها بیانگر آن است که فرماندهان و مدیران استان گلستان برای نظارت بیشتر بر اماکن عمومی در ارتباطات رسمی خود باید با اصناف و شهرداری؛ در ارتباطات غیررسمی خود باید بیشتر با نهاد های فرهنگی؛ در نوع تعاملات با سایر سازمان های استانی بیشتر از شیوه تعامل دوسویه در نظارت بر اماکن عمومی بر مبنای ایجاد شیوه های ارتباطی (مانند اینترنت، تلفن، بی سیم و تبادل نماینده) استفاده کنند. نتیجه گیری: به طورکلی ارتباطات بین سازمانی فرماندهان و مدیران بر اثربخشی نظارت بر صنوف استان گلستان تأثیر می گذارد. زیرا این گونه ارتباطات با فراهم کردن منابع و امکانات، موفقیت در اجرای برنامه ها، تصمیم گیری های مشترک، کاهش هزینه های اقتصادی، پاسخ دهی سریع، افزایش توان خدمات، فراهم کردن فرصت یادگیری، نوآوری و تبادل اندیشه، موجب افزایش ظرفیت های برون سازمانی فرماندهان و مدیران در نظارت بر صنوف می شود. پیشنهادها: در حوزه ارتباطات رسمی پیشنهاد می شود فرماندهان و مدیران با برگزاری نشست های رسمی، تنظیم تفاهم نامه با سازمان های رسمی و غیررسمی (با اولویت نهاد های فرهنگی) و استفاده از منابع و اطلاعات خبری و فناوری های روز مانند اینترنت، از بانک های اطلاعاتی این سازمان ها بهره برداری و بدین نحو دایره نظارت خود را در سطح حوزه بازار گسترش دهند. همچنین پیشنهاد می شود که مدیران و فرماندهان انتظامی استان در راهکارهای مدیریتی خود تعامل دوسویه با سایر سازمان ها (با حفظ استقلال دو طرف) را مدنظر قرار دهند.

زمینه و هدف: رویکرد ارتباطات بین سازمانی با تأکید بر ارتقاء امنیت، به این معناست که همه نهادهای اجتماعی و سازمان های رسمی و غیررسمی در تأمین و حفظ امنیت عمومی، همراه با پلیس، سهیم هستند. بنابراین هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تبیین نقش سازمان های رسمی و غیررسمی بیرون از نیروی انتظامی با تأکید بر نقش «هریک از سازمان های مردم نهاد» و «روش ها و ابعاد برقراری ارتباط پلیس با سازمان های یادشده» در ایجاد بسترهای امنیت عمومی شهر بندرعباس است. روش: روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش، همه مدیران، فرماندهان و کارشناسان درون و برون سازمانی نیروی انتظامی، نخبگان و مسئولان قوه قضائیه استان هرمزگان هستند که به نوعی در موضوع پژوهش صاحب نظر بوده یا مسئول هستند. نمونه آماری انتخاب شده همان جامعه آماری است. باتوجه به محدود و مشخص بودن جامعه آماری (تعداد 200 نفر) نمونه به روش تمام شمار انتخاب شد. سنجش روایی پرسش نامه از اعتبار سازه و سنجش پایایی پرسش نامه نیز با محاسبه آلفای کرونباخ، 929/0 به دست آمد. یافته ها: یافته ها نشان از متوسط بودن سطح امنیت عمومی برای خانواده های بندرعباسی، به ترتیب 65 و 64 درصد از کارشناسان موافق حضور سازمان های مردم نهاد و شورای اسلامی در امنیت شهر بندرعباس هستند؛ ارتباط در سطوح فرهنگی و اطلاع رسانی باید در اولویت نیروی انتظامی باشد؛ ارتباط دوسویه نیروی انتظامی با سازمان های مردم نهاد با 80 درصد بالاتر از ارتباطات خطی و یک سویه نیروی انتظامی مؤثر است؛ شیوه های بین شخصی بیشتر برای تقویت و قوام ارتباط با سمن ها و شیوه های رسانه ای بیشتر برای اطلاع دهی و آگاهی رسانی عمومی کاربرد دارد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که از بین سازمان ها، سازمان های مردم نهاد، بسیج و شوراهای اسلامی شهر، سهم بیشتری در هدایت امنیت سواحل به همراه تعامل با نیروی انتظامی دارند.