مطالب مرتبط با کلیدواژه

متکلمان شیعه


۱.

امامت در مقایسه دو رویکرد کلامی و فلسفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین دینی بهار ۱۳۸۹ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: رویکرد کلامی فلاسفه اسلامی رویکرد فلسفی امام و امامت متکلمان شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳۷ تعداد دانلود : ۷۲۳
موضوع امامت نزد متفکران اسلامی، اعم از متکلمان و فلاسفه، از دغدغه ها و مسایل اساسی و ذهنی آنها بوده است. نزد فلاسفه اسلامی از آن جهت محل توجه بوده که امام (ع)، هدایت کننده جامعه فاضله به سوی کمالات و سعادت بوده و از آن جهت مورد توجه اساسی متکلمان واقع شده که امام (ع) با پذیرش ریاست دینی و دنیایی جامعه، پس از رسول خدا (ص) حافظ هویت دینی می شد. در مقاله حاضر، این مساله از جهت روشی که متکلمان و فلاسفه در بررسی امامت به کار می گیرند و از حیث ماهیت و نقش و هدفی که برای امامت و وجود امام قایل اند، بررسی شده و ضمن اعتقاد نویسنده به وجود موارد افتراق و اشتراک، این موارد به اجمال مورد بحث واقع شده اند.
۳.

فلسفه امامت در نگاه ابن تیمیه و شیعه با تأکید بر دیدگاه آیت الله جوادی

نویسنده:
منبع: کلام حکمت سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳ 1 - 90

کلیدواژه‌ها: حقیقت امامت ابن تیمیه متکلمان شیعه متکلمان اهل سنت آیت الله جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۳۷۰
مسئله چیستی و فلسفه امامت، یکی از مباحث کلیدی جهان اسلام است که از صدر اسلام تا کنون، موافقان و مخالفان بسیاری داشته و چه بسا طرفین، یکدیگر را تکفیر کرده و در پی آن انسانهای متعددی کشته شدهاند. بنابراین، به دلیل اهمیت مسئله امامت و تأثیر آن در بعد نظری و عملی مسلمانان، ضروری است از سوی اندیشمندان فرق اسلامی، در ابعاد مختلف این مسئله، تأمل جدی صورت گیرد. در این پژوهش، دیدگاه ابن تیمیه در باب مسئله امامت بررسی شده و با اعتقاد شیعه مقایسه شده است. این پژوهش، بر دیدگاه آیتالله جوادی آملی نیز تکیه داشته و مسائلی مانند تعاریف شیعه و سنی از امامت، شرایط و ویژگیهای امام، تعیین امام و فضائل ائمه اطهار (ع) بررسی شده است.
۴.

جستاری در باب مواضعِ شیخ مفید نسبت به محدثان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال هفدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۷ «ویژه قرآن و حدیث: پیوند ناگسستنی» 119-138

کلیدواژه‌ها: شیخ مفید شیخ صدوق تاریخ تشیع – قرن 4 و 5 محدثان شیعه متکلمان شیعه فقیهان شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۴۲۸
تحلیل دیدگاه های شیخ مفید در باره آثار محدثان شیعه به ویژه شیخ صدوق، موضوع اصلی این مقاله است. نگارنده، با توجه به تفاوت شیوه کار و مخاطبان دو گروه از دانشمندان شیعی، پنج نکته برای شیوه محدثان بر می شمارد که آثار متکلمان و فقیهان با محدثان، از این جهات تفاوت داشته است. عمده ترین منابع مقاله، آثار شیخ مفید است.
۵.

استاد مرتضی به مثابه یک مورخ - متکلّم

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال سی ام آذر و دی ۱۳۹۸ شماره ۵ (پیاپی ۱۷۹) 9 - 18

کلیدواژه‌ها: جعفرمرتضی مورخ متکلم متکلمان شیعه علم کلام کلام شیعی باورهای کلامی باورهای شیعه باورهای کلامی شیعه کلام تاریخ تاریخ دان مباحث کلامی مدافعان مذهب مذهب شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۲۸۳
جعفر مرتضی در مقام یک متکلم و مدافع مذهب، روش ها و تلاش های خاص خود را دارند وار این جهت، در ادامه تاریخ طولانی علم کلام در شیعه قرار می گیرند. آنچه مدنظر نویسنده در نوشتار حاضر است، بررسی بروز و ظهور ایشان به مثابه یک متکلم شیعی در طرازی نوین و متناسب با شرایط جدید است. وی در راستای تحقق  این هدف، پس از بیان سنت کلامی تاریخی در شیعه، از نقش ایشان در این زمینه و ذکر چند نمونه از تلاشهای کلامی جعفر مرتضی و مدل استدلال ایشان درباره آنها، سخن به میان می آورد.
۶.

تحلیل مفهوم شناختی «رجعت» از نگاه لغت و اصطلاح

نویسنده:
منبع: مدیریت دانش اسلامی سال چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 78 - 103

کلیدواژه‌ها: رجعت رجعت کنندگان مهدویت متکلمان شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۱۵۵
شناخت معانی واژگان و اصطلاحات اعتقادی و تبیین میدان معنایی آنها از دیرباز توجه دانشمندان شیعه را به خود جلب کرده است. در میان این واژگان، واژه «رجعت» و مشتقات آن، در مکتب اهل بیت: بسامد نسبتاً بالایی دارد. این واژه که به یکی از اعتقادات ویژه و ضروری شیعه اشاره می کند، در مقاله حاضر از نگاه لغت و اصطلاح، مفهوم شناسی می شود. بنابراین نخست معنای لغوی رجعت با بهره از کتاب های لغت و سپس معنای اصطلاحی آن از نگاه بزرگان و علمای شیعه تحلیل می گردد. برآیند پژوهش که به روش توصیفی، تحلیلی انتقادی صورت گرفته، نشان می دهد آنچه عموم بزرگان و متکلمان شیعه از رجعت بیان می کنند، با بهره از برخی سخنان معصومان: است و به نظر می رسد ایشان در مقام تعریف اصطلاحی رجعت نبوده اند تا معنایی جامع ارائه کنند. از این رو دیدگاه بیشتر آنها بر بخشی از مفهوم رجعت تمرکز دارد و کمتر تعریف فراگیری ارائه شده است. این مقاله در پایان با در نظرداشت مجموع روایات رجعت، به بیان تعریفی جامع می پردازد.