مطالب

استخوان های کعب و قدم، بر پایه متون روایی و فقهی، دارای احکام ویژه ای هستند. این تحقیق به بررسی دامنه شمول استخوان های کعب و قدم می پردازد تا مصادیق احکام دیه صدمات استخوانی وارد بر این عناوین در متون روایی و فقهی تشخیص داده شود. قدم، در تعریفی موسع، شامل استخوان های بعد از مفصل مچ پا است که مجموعاً 26 استخوان را دربرمی گیرد. در میان استخوان های کف پا، یا به عبارتی استخوان های بعد از مفصل مچ پا، تنها دامنه شمول استخوان های انگشتان پا به طور قطعی مشخص است و سایر استخوان های کف پا در دامنه واژگان کعب یا قدم قرار می گیرند. با توجه به اینکه حقیقت شرعیه و متشرعه در معنای کعب و قدم وجود ندارد، این نتیجه حاصل شده که بر اساس متون لغت و فقه، کعب همان قوزک پا بوده و تمامی 26 استخوان های بعد از مفصل پا به استثنای 14 استخوان انگشتان پا، در دامنه شمول واژه قدم و احکام مربوط به آن، از جمله میزان دیه تعیین شده برای صدمات وارده بر هر یک از استخوان های کعب و قدم، قرار می گیرند. هرچند دیه مخصوص برخی استخوان ها از جمله ترقوه مورد توجه مقنن بوده، لکن موضوع این نوشتار علیرغم وجود متون روایی، مسکوت مانده است. این تحقیق به روش کتابخانه ای به بررسی متون روایی، فقهی، حقوقی و رویه پزشکی قانونی پرداخته و پیشنهادهای تقنینی را بر اساس نتایج حاصله ارائه نموده است.

هدف این تحقیق بررسی مطالعه تأثیر شبیه سازی آموزشی مبتنی بر تکنولوژی آموزشی و هدف گرایی تحصیلی با توجه به نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی بر عملکرد تحصیلی می باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی همبستگی با رویکرد تحلیل مسیر می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل دانشجویان رشته جغرافیا دانشگاه بابلبه تعداد 575 نفر می باشد که با استفاده از جدول مورگان تعداد 234 نفر از آنان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها ی پژوهش، از چهار پرسشنامه محقق ساخته شبیه سازی آموشی مبتنی بر تکنولوژی آموزشی، پرسشنامه استاندارد هدف گرایی میدلتون و میدگلی (1998)، خودکارآمدی تحصیلی موریس (2001) و عملکرد تحصیلی فام و تیلور (1999) استفاده شد. روایی صوریی و محتوایی پرسشنامه ها از طرق روایی قضاوتی و سازه به تأیید رسید و پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در یک بررسی مقدماتی برای پرسشنامه شبیه سازی آموشی مبتنی بر تکنولوژی آموزشی 79/0، هدف گرایی 91/0، خودکارآمدی تحصیلی 83/0 و عملکرد تحصیلی 90/0 مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده با استفاده از تحلیل ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر در نرم افزارهای آماری SPSS و Lisrel صورت گرفت. نتایج نشان داد که تأثیر شبیه سازی آموزشی مبتنی بر تکنولوژی و هدف گرایی تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان تأثیر مثبت و معنی داری دارد، همچنین مشخص شد که نقش واسطه خودکارآمد تحصیلی در تأثیر گذاری شبیه سازی آموزشی مبتنی بر تکنولوژی و هدف گرایی بر عملکرد تحصیلی مثبت و معنی دار می باشد.

تجدد (مدرنیته) به عنوان یکی از جهش های شکوفایی تاریخ زندگی بشر مطرح است. تجدد، عصر حاکمیتِ مکاتب فکری فلسفی است. ویژگی هایی ازجمله شناخت استقلال فردی، جهانی شدن و عرفی نگری (سکولاریته) در این عصر، موجب شده است که نهادهای سنتی، ازجمله دین که به عنوان نظام های ارزشی در جامعه حاکم بودند، دست کم بخش زیادی از حاکمیت خود را از دست بدهند و به حاشیه کشیده شوند. نتیجه کناره گیری نظام های ارزشی، مواجه شدن انسان با بحران معنا و پرسش های اساسی شد. خوی نسبی گرایی، کالازدگی، حساب گری و مانند آن که انسان را در این عصر درگیر کرده است، موجب می شد دستگاه ها و جریان های معنوی که جزم گرا نبودند و با خوی انسان امروزی خود را سازگار می کنند، مجال حضور در جامعه را بیابند و بدین سان، جنبش های معنوی بسیاری در این عصر سر برآوردند. «اُشو» یکی از همین جنبش هاست که در جذب پیرو در زمان خود تا حدی موفق عمل کرده و در این نوشتار بررسی گردیده و هماهنگی آموزه های او با ویژگی ها و مؤلفه های تجدد تبیین شده است. ازجمله این آموزه ها اهمیت دادن به فرد به مثابه یکان مهم در نظام آفرینش است. اُشو نجات را از راه خودآگاهی و خودشناسی تعریف کرده و آموزه های نسبی گرایانه و فردگرایانه خود را در این فضا بیان نموده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به رابطه تجدد با پیدایش و گسترش جنبش های معنوی پرداخته و در نهایت، آموزه های جنبش اُشو را با این رابطه، تطبیق داده است.

آموزش قرآن کریم بخش مهمی از برنامه های درسی فراگیران دوره ابتدایی را تشکیل می دهد این مهم علاوه بر نقشی که در تثبیت هویت دینی فراگیران دارد موجب تحقق سایر اهداف تربیتی در نظام آموزشی می شود. شناخت مولفه ها و شاخص های برنامه درسی آموزش روخوانی و زمینه طراحی الگویی جامع در زمینه تربیت دینی را فراهم می آورد. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های الگوی برنامه درسی آموزش روخوانی و روان خوانی قرآن کریم است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش آن سنتزپژوهی است. جامعه پژوهش کلیه مقالاتی می باشند (134 مقاله) که از سال 2012 میلادی و 1389 شمسی تاکنون در مورد مؤلفه های برنامه درسی آموزش روخوانی و روان خوانی قرآن کریم در پایگاه های تخصصی و علمی ارائه شده اند. نمونه پژوهش 30 مقاله است که این تعداد بر اساس پایش موضوعی، اشباع نظری داده ها و به صورت هدفمند انتخاب شدند. داده های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد مورد مطالعه، گردآوری شده اند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل محتوا به شیوه مقوله بندی برمبنای الگوی سنتزپژوهی روبرتس استفاده شده است. جهت بررسی اعتبار یافته ها از کدگذاری مجدد یافته ها بر مبنای روش اسکات (2012) استفاده شده و ضریب توافق بین ارزشیابان 74 درصد محاسبه گردید. مؤلفه های الگوی برنامه درسی آموزش روخوانی و روان خوانی قرآن کریم در 5 بُعد، 18 محور و 76 مقوله شامل مؤلفه های رویکردی آموزش، مؤلفه های روشی در آموزش، مؤلفه های مرتبط با معلم، الزامات محیطی و ارزشیابی شناسایی شدند.

هدف این پژوهش، بررسی رابطه میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر گونه های دینداری جوانان شهر یزد، بر مبنای نظریه تکثر زیست جهان ها و استعاره بازار برگر به کمک پرسش نامه محقق ساخته ای است که اعتبار آن از طریق اعتبار محتوا و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ تأیید شده است. جامعه آماری 384 نفر از جوانان 15 تا 34 ساله شهر یزد است که با نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای . داده ها با کمک نرم افزار spss و تحلیل عاملی و آزمون های t، f، ضریب همبستگی و تحلیل مسیر تحلیل شدند و نتایج پس از شناسایی دو گونه دینداری عامه و بریکولاژ نشان می دهد زنان، دینداری عامه و مردان، دینداری بریکولاژ قوی تری دارند. همبستگی پایگاه اقتصادی− اجتماعی با دینداری عامه منفی، امّا با دینداری بریکولاژ مثبت و معنادار است. همچنین، بین میزان استفاده از شبکه اجتماعی مجازی و گونه های دینداری رابطه معنادار وجود دارد. تحلیل رگرسیونی، نشان می دهد متغیرهای مستقل (پایگاه اقتصادی− اجتماعی، میزان استفاده غیرتفریحی از شبکه اجتماعی مجازی و پایگاه اجتماعی اقتصادی) 9 درصد از تغییرات دینداری عامه و متغیرهای (میزان استفاده از شبکه اجتماعی مجازی، پایگاه اقتصادی−اجتماعی و میزان استفاده تفریحی از شبکه اجتماعی مجازی) 20 درصد از تغییرات دینداری بریکولاژ را تبیین می کنند.

گستردگی و پراکندگی مطالعات با موضوع پایگاه اقتصادی−اجتماعی و دینداری، ضرورت استفاده از روش فراتحلیل را دوچندان کرده است. هدف مقاله حاضر، ترکیب نتایج پژوهش های انجام شده در رابطه با پایگاه اقتصادی−اجتماعی و دینداری و استخراج نتایج جدید به منظور تفسیر معتبرتر یافته هاست. جامعه آماری این پژوهش را تمامی تحقیقات علمی پژوهشی ایران پیرامون رابطه بین پایگاه اقتصادی−اجتماعی و دینداری طی سال های 1383 تا 1399 تشکیل داده است که در یکی از پایگاه های اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه مجلات تخصصی نور، پایگاه اطلاعات نشریات کشور، پایگاه مرکز اسناد و مدارک علمی ایران نمایه شده اند. در کل تعداد 26 سند پژوهشی یافت شد که از میان آنها 16 پژوهش، شرایط و ملاک های انتخاب را داشتند و وارد نرم افزار جامع فرا تحلیل (CMA) شدند. در گام نخست، سوگیری انتشار و همگنی مطالعات بررسی شد و آزمون های آماری استفاده شده در این بخش، حکایت از عدم سو گیری انتشار و ناهمگنی مطالعات دارند. در گام بعدی، اندازه اثر و همچنین، نقش متغیرهای تعدیل گر ارزیابی شدند که نتایج بیان کننده آن است که اندازه اثر پایگاه اقتصادی−اجتماعی بر دینداری معادل (168/0-) است که بر حسب نظام تفسیری کوهن، در حد «کوچک» ارزیابی می شود. به سخن دیگر، متغیر مستقل «پایگاه اقتصادی−اجتماعی» تأثیر اندک، امّا معناداری بر متغیر وابسته «دینداری» دارد. همچنین، یافته ها نشان می دهد که متغیر «محل سکونت» می تواند در رابطه بین پایگاه اقتصادی−اجتماعی و دینداری نقش تعدیل کنندگی را ایفا کند؛ به نحوی که پایگاه اقتصادی−اجتماعی شهرستان نشین ها در مقایسه با تهران نشین ها تأثیر بیشتری بر دینداری آنها دارد.

نظر به اهمیت مسئله حجاب اسلامی و نقش سیاسی−اجتماعی آن در جوامع و سطوح مختلف کنش اجتماعی در عرصه بین الملل، این موضوع یکی از اولویت های مطالعاتی حوزه سیاست بین الملل می باشد و هرگونه بحث درباره آن با مسائل سیاسی و بین المللی پیوند خورده است. ازسوی دیگر، شناخت نقش جهانی گفتمان اسلامی به طور عمیقی به بررسی ماهیت و کارکرد حجاب اسلامی به عنوان یکی از مؤلفه های قدرت ساز گفتمان اسلامی در حوزه قدرت نرم بستگی دارد. حجاب به عنوان عنصری فرهنگی و جلوه یافته از اصول و گفتمان اسلامی با ماهیت نرم توانسته است نقش ویژه ای در قالب چهره های قدرت ایفا نماید و تهدیدی برای گفتمان لیبرال غرب باشد. ازاین رو این سؤال مطرح است که حجاب اسلامی چگونه موجب تقویت قدرت نرم گفتمان اسلامی در سیاست بین الملل شده است؟ این پژوهش با نگرش سازه انگار انه و با بهره گیری از روش کیفی و به شیوه اسنادی به تبیین این ایده می پردازد که حجاب اسلامی به مثابه رسانه ارتباطی از طریق هویت سازی و بسط نظام گفتمانی در برابر گفتمان های رقیب، موجب تقویت قدرت نرم گفتمان اسلامی شده است. مهم ترین دستاورد این پژوهش تبیین نقش حجاب با توجه به ماهیت رسانه ای آن در پیشبرد اهداف قدرت نرم گفتمان اسلامی است.

مقاله حاضر با عنوان؛ الگوی سیستمی ساختار اجتماعی از دیدگاه امام علی(ع) است، که به صورت توصیفی – تحلیلی با روش اسنادی- کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته و نوع تجزیه و تحلیل در آن بر مبنای تحلیل محتوا است. نظام قشربندی از مفاهیمی است که در توصیف ساختار اجتماعی بررسی و تحلیل میگردد. و جامعه اسلامی بسان ابرسیستمی است که از خرده سیستم ها تشکیل یافته است. از این رو، این اثر درصدد تبیین وجود سیستمها و تبدیل آن به الگوی صحیح اجتماعی است، همچنین به مشخصه ها و وظایف هر سیستم در قالب دروندادها و فرایندهای الگوی سیستمی به منظور دستیابی به این فرضیه که وجود این خرده سیستمها و ابرسیستمها در جامعه نیازمند یکدیگر است، میپردازد. از این رو، با توجه به بروندادهای الگوی سیستمی، هدفی که این اثر دنبال میکند آن است که امام علی(ع) در نهج البلاغه، احتیاج و وابستگی هر یک از طبقات به یکدیگر را متذکر شده و قوام و پایداری هر یک برای رسیدن به مرحله تکامل و تعالی منوط به دیگر طبقات می داند؛ افزون بر این نتایج نشان می دهد که الگوی سیستمی ساختار اجتماعی دارای عناصر دروندادی ،عناصر فرایندی و عناصر بروندادی است

اهویت دارای ابعاد مختلفی است و مهم ترین آن هویت فردی و اجتماعی است. دراین میان، هویت دختران و زنان به عنوان افرادی که تربیت نسل های آینده در دست دختران نوجوان است، اهمیت بیشتری دارد. این پژوهش در صدد احصاء نظام مسائل دختران نوجوان در موضوع هویت می باشد. درواقع ما در این پژوهش به تعریف هویت، تعارض هویتی و عوامل مؤثر آن و میزان رضایت از هویت جنسی از نگاه دختران نوجوان پرداخته ایم. این پژوهش با روش کیفی و با تکنیک تحلیل محتوای کیفی صورت گرفته است. جامعه هدف پژوهش حاضر دانش آموزان دختران مقطع متوسطه اول و دوم از استان های مختلف (برخی از استان های کشور) می باشد که در این پژوهش 18 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. بررسی مصاحبه ها و تحلیل داده ها نشان داد به طور کلی برخی از دختران نوجوان نسبت هویت خود در ابعاد مختلف شناخت داشته؛ اما برخی نه تنها شناخت ندارند بلکه از هویت خود ناراضی هستند. نارضایتی از هویت به خصوص در بُعد هویت جنسی بسیار مشهود است. از نگاه مصاحبه شوندگان عوامل مختلفی از جمله خانواده، ساختارهای اجتماعی، رسانه، گروه همسالان در عدم رضایت از هویت دختران نوجوان نقش دارند. در بررسی هویت دینی دختران نوجوان، در باب اصل دین در میان بسیاری از نوجوانان باور به توحید و یگانگی خداوند وجود دارد. برخی از نوجوانان به دلیل عدم شناخت جامع و کافی از اسلام و ناآگاهی در خصوص فلسفه برخی احکام مسئله تغییر دین را مطرح می نمایند. برخی دیگر از نوجوانان به مسئله ضعف و کوتاهی در انجام مناسک و احکام دینی دچار هستند. مهم ترین شبهه های نوجوانان دختر در این باره مربوط به موضوع قیامت، امام زمان (عج)، حجاب و گرایش به آرایش های نوپدید می باشد.

اهداف: امروزه از مهم ترین مسائل زیست انسانی، توجه به محیطی است که در آن زندگی می کند. هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و فرهنگی با مسؤولیت پذیری زیست محیطی بر مبنای مفهوم سرمایه در اندیشه بوردیو است. روش مطالعه: این پژوهش به روش پیمایشی با جامعه آماری شهروندان 15 ساله و بیشتر شهر یاسوج اجرا شده است. حجم نمونه مبتنی بر فرمول کوکران و بر اساس واریانس محاسبه شده از پیش آزمون و با 95 درصد اطمینان، 323 نفر تعیین شد. اعتبار پرسش نامه نیز از نوع صوری و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی تجسم یافته با مسؤولیت پذیری زیست محیطی رابطه معناداری وجود دارد. بین متغیرهای زمینه ای (جنسیت، تحصیلات، وضعیت اشتغال، وضعیت تأهل) با مسؤولیت پذیری زیست محیطی رابطه معناداری وجود ندارد. مدل یابی معادله ساختاری نشان داد که 44 درصد از واریانس متغیر مسؤولیت پذیری زیست محیطی توسط متغیرهای سرمایه اجتماعی (با تأثیر بیشتر) و سرمایه فرهنگی تبیین می شود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش و نظریه بوردیو، هرچه سرمایه اجتماعی و فرهنگی شهروندان بیشتر باشد مسؤولیت پذیری زیست محیطی مطلوب تری دارند. در شهر یاسوج به دلیل التزام به روابط و پیوندهای قومی و طایفه ای، برخورداری از سرمایه اجتماعی در قالب حمایت اجتماعی در شبکه های ارتباطی نقش بسیار مؤثری در ترغیب مردم به رفتارهای مسؤولانه زیست محیطی دارد. بنابراین، در راستای آموزش های نظری و عملی افراد در رفتارهای مسؤولانه زیست محیطی با استفاده از خود شهروندان، صدور مجوز فعالیت به سازمان های مردم نهاد در حیطه محیط زیست با حداقل دخالت دولت، برگزاری کارگاه ها و همایش ها و اجتماعات عمومی، تقویت پل های ارتباطی بین مردم و سازمان های مسؤول در حوزه محیط زیست به ویژه از طریق فضای مجازی، تقویت ارتباطات و اعتمادسازی بین مردم و سازمان های غیردولتی از جمله نهادهای مذهبی و آموزش خانواده ها از طریق مدارس پیشنهاد می شود.

مقدمه شهرها با داشتن تنوع زیادی از جاذبه های اولیه و فرعی به عنوان مقصد گردشگری انتخاب می شوند و سازمان جهانی گردشگری ملل متحد این نوع از فعالیت گردشگری را که در فضای شهری انجام می شود، گردشگری شهری می نامد. گردشگری شهری نقش بسیار مهمی در توسعه شهرها نیز ایفا می کند، زیرا امروزه بسیاری از شهرها میزبان تعداد قابل توجهی از گردشگران هستند و در مبحث توسعه، صنعت گردشگری به عنوان ابزاری سودمند برای توسعه محلی تلقی می شود که به عنوان پاسخی مثبت به تغییرات منفی اقتصادی است. در سال های اخیر علاقه به پژوهش در حوزه گردشگری شهری به سرعت افزایش یافته و گردشگری شهری شروع به تبدیل شدن به بخشی جدایی ناپذیر از مطالعات گردشگری کرده است، تا جایی که برخی استدلال می کنند که به یک «پدیده و حوزه تحقیقاتی متمایز» تبدیل شده است؛ اما تعداد کمی از نشریات و نویسندگان به تعریف گردشگری شهری پرداخته اند. ارائه مروری کمی بر ادبیات گردشگری شهری می تواند علاوه بر ارائه تصویری جامع از این زمینه، روندهای پژوهشی را شناسایی و موضوعات پژوهشی برجسته را به پژوهشگران فعال حوزه معرفی کند تا در پژوهش های آتی خود مورد توجه قرار دهند. به بیانی دیگر، پژوهش حاضر با به کارگیری روش های کتاب سنجی و مصورسازی در پژوهش های انجام گرفته در حوزه گردشگری شهری، در پی کشف روند انتشار کمّی تولیدات علمی در حوزه پژوهش گردشگری شهری و استناددهی به آن ها، برترین مقالات، مجلات، پژوهشگران، کشورها و دانشگاه های فعال در این زمینه، شناسایی واژگان کلیدی پرتکرار و ساختار مفهومی در این زمینه و در نهایت معرفی موضوعات پژوهشی مورد توجه پژوهشگران این حوزه است. مواد و روش هاپژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بوده و با به کارگیری روش کتاب سنجی به بررسی پیشرفت و توسعه در زمینه گردشگری شهری پرداخته است. تحلیل های عینی و کشف دانش از مزیت های روش کتاب سنجی است که با استفاده از مصورسازی محقق می شود. پس از انتخاب پایگاه وب آو ساینس (Web of Science) و زیرمجموعه های آن برای بازیابی و بررسی مقالات حوزه مورد نظر، مواردی از جمله عنوان، چکیده و واژگان کلیدی مناسب بر اساس ادبیات پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. ابتدا 1155 مقاله از پایگاه داده بازیابی شد و سپس، معیارها و فیلترهای مناسب شامل محدود کردن نوع مقالات به انواع پژوهشی و مروری و همچنین، محدود کردن زبان مقالات به زبان انگلیسی برای غنی تر کردن خروجی عمال شدند. در نتیجه 706 مقاله در خروجی باقی ماند و وارد فرایند تحلیل شد. برای انجام مصورسازی نیز داده ها وارد نرم افزار وی.او.اس ویوئر (VOS viewer) شدند که الگوهای علمی موجود در حوزه مورد مطالعه را نمایش می دهد. همچنین با استفاده از این نرم افزار تحلیل هم تألیفی و هم آیندی واژگان نیز برای خوشه بندی دانش و شناسایی تم های اصلی انجام گرفته است. یافته هاطبق یافته ها سیر صعودی آمار انتشار مقالات از سال 2006 شکل گرفته و تا کنون ادامه پیدا کرده و در سال 2020 با 111 مقاله به اوج خود رسیده است. استناددهی به مقالات این حوزه نیز روند صعودی داشته و با 2727 استناد در سال 2021 به اوج خود رسیده است. براساس نتایج جست وجوی انجام شده مقاله «پژوهش های گردشگری شهری: پیشرفت های اخیر و پارادوکس های فعلی» که توسط اشوورث و پیج در سال 2011 در مجله مدیریت گردشگری منتشر شده است، با 490 استناد پراستنادترین مقاله این حوزه به شمار می رود. اشوورث و پیج نیز با انتشار این مقاله و قدرت کلی پیوند 427، پراستنادترین نویسندگان این حوزه به شمار می روند. همچنین مجله مدیریت گردشگری نیز با 2095 استناد که به مقالات آن انجام گرفته به عنوان پراستنادترین مجله حوزه گردشگری شهری مشخص می شود. یافته ها نشان می دهد کشور انگلستان با 2035 استناد که به مقالات آن صورت گرفته، پراستنادترین کشور در این حوزه است که بیشترین قدرت پیوند را نیز دارد. دانشگاه پلی تکنیک هنگ کنگ نیز با 625 استناد و قدرت کلی پیوند 169، برترین دانشگاه این حوزه به شمار می رود. در پی بررسی واژگان پرتکرار و در نتیجه کشف ساختار مفهومی و جریان های پژوهشی این حوزه نیز تحلیل هم آیندی واژگان انجام شد و واژگانی از جمله گردشگری شهری، گردشگری و گردشگری بیش از حد به عنوان پرتکرارترین واژگان مشخص شدند. همچنین مشخص شد موضوعاتی از جمله گردشگری شهری، شهرها، میراث و مکان ها از موضوعات ابتدایی و بنیادی این حوزه پژوهشی بوده اند و در سالیان اخیر مباحثی همچون گردشگری بیش از حد، پایداری، اعیان سازی، اقامتگاه های فرد به فرد و گردشگری هوشمند نیز در پژوهش های این حوزه مورد توجه قرار گرفته اند.  نتیجه گیرییافته های این پژوهش شناسایی جدیدترین روندها را تأیید می کند. یکی از روندهای پژوهشی کنونی در زمینه گردشگری شهری که مورد توجه پژوهشگران واقع شده است، گردشگری بیش از حد است که به عنوان یکی از معضلات شهری شناخته شده و به عنوان یک تهدید برای تجربه گردشگری و در نهایت برای حسن شهرت یک مقصد در نظر گرفته می شود. این پدیده به دلیل ورود بیش از حد گردشگران در کشورهای اروپایی اتفاق افتاده است که تا پیش از سال 2017 وارد جریان اصلی بحث و گفت وگو قرار نگرفته بود. با افزایش تراکم و تجمیع گردشگران، زندگی روزمره ساکنان به واسطه بروز مشکلات در زمینه هایی از جمله رفت و آمد، سطوح بالاتر قیمت ها و یافتن امکانات خدماتی و خرده فروشی، تحت تأثیر منفی قرار می گیرد. همچنین، حضور گردشگران در بعضی از مقاصد گردشگری باعث افزایش تقاضا برای مسکن و در نتیجه گران شدن مسکن می شود که در نهایت ساکنان فقیر اغلب قادر به پرداخت اجاره و زندگی در محله های گران قیمت نخواهند بود که در نتیجه به یکی دیگر از معایب گردشگری بیش از حد و توریستی کردن مناطق یعنی اعیان سازی (Gentrification) می انجامد. اعیان سازی تجاری و ناپدید شدن بازرگانان سنتی محلی، استعمار برندهای خارجی، تهدید بافت اجتماعی و اقتصادی محله به دلیل رشد اجاره دهی توریستی به عنوان کسب و کار از پیامدهای مهم آن هستند که عملکرد امکانات شهری برای جمعیت محلی را در معرض خطر قرار می دهد. یکی از اصلی ترین راه حل های معضلات شهری و گردشگری بیش از حد، گردشگری هوشمند است. تجزیه و تحلیل چرایی سفر به مقاصد خاص، زمان سفر، ترافیک و سایر جنبه ها می تواند ذی نفعان را قادر سازد تا تصمیمات مؤثرتری اتخاذ کنند و جذب گردشگران به مقاصد را بهینه سازند و بهبود دهند و مشتریان و گردشگران نیز می توانند تصمیمات هوشمندانه تری در ارتباط با گزینه های در دسترس بگیرند. گردشگری هوشمند با پایداری به عنوان یکی از موضوعات مهم در این زمینه نیز در ارتباط است و توسعه پایداری مقصدهای گردشگری شهری را موجب می شود. از دیگر روندهای موجود در گردشگری شهری نیز موضوع اقامتگاه های فرد به فرد و یا به عبارت دیگر اقامتگاه های اشتراکی است که مهم ترین شکل آن کاناپه گردی (couch surfing) است. این نوع از اقامت که بر پایه توسعه تکنولوژی به وجود آمده است پدیده ای جدید در گردشگری شهری است که روند رو به رشدی در توسعه آن دیده می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد از لحاظ ساختار اجتماعی گرچه چین و ایالات متحده از کشورهای پیشرو در این زمینه هستند اما کشورهای اروپایی بیشترین پژوهش ها را در این حوزه داشته اند. همچنین بررسی و مقایسه ادبیات گردشگری با پیشرفت های علمی گردشگری شهری نشان می دهد شکاف های پژوهشی بسیاری هنوز در این زمینه وجود دارد. گردشگری بیش از حد هم اکنون به مشکلی برای مقصدهای گردشگری تبدیل شده است و برای درک اینکه گردشگری بیش از حد چه تأثیری بر تجربه گردشگران می گذارد و در مرحله پیش از سفر به چه میزان بر تصمیم گیری گردشگران برای انتخاب مقصد تأثیرگذار است و اینکه آیا کشورهای دیگر به ویژه کشورهای در حال توسعه در زمینه گردشگری چگونه باید این معضل را پیش بینی کنند، پژوهش هایی مورد نیاز است. همچنین پژوهش هایی نیز لازم است که این تأثیرگذاری را در ارتباط با دیگر انواع گردشگران مانند گردشگران مذهبی در مناطق شهری مورد بررسی قرار دهد؛ زیرا برخی از این رویدادها در ذات خود جمعی هستند. با وجود پژوهش های انجام گرفته ادبیات موجود هنوز نیازمند پژوهش هایی دقیق و موردی در ارتباط با تجربه گردشگران شهری از تکنولوژی ها و ارائه خدمات شخصی سازی شده است. پژوهش در زمینه نقش گردشگری هوشمند در گردشگری شهری به ویژه مشارکت گردشگران و همچنین هم آفرینی آنان در ارزش ایجاد شده در گردشگری هوشمند در شهرها مورد نیاز است. همچنین بررسی ظرفیت تحمل شهرها و پایداری به ویژه در مقصدهای نوظهور نیز باید مورد توجه قرار گیرد. تحولات ایجادشده توسط اقامتگاه های فرد به فرد نیز شامل روابط گردشگر میزبان، انگیزه ها، ترجیحات، نیازها و تجربه این نوع گردشگران، نیز از جمله موضوعاتی است که در پژوهش های آینده باید مورد توجه قرار گیرد.

این مقاله ضمن اشاره به پاره ای از اصول و قواعد حفاظت و مرمت آثار سفالین فرآیند فناورانه بازسازی دو خمره ساسانی را طی گزارش مکتوب و مصور مورد بررسی قرار می دهد و تفاوت هایی که در انتخاب مواد و روش درمان به دلایل مختلف ایجاد شده است را شرح می دهد. خمره هایی مورد اشاره از کاوش سال ۱۳۹۶ دشت ورامین به سرپرستی آقای دکتر حصاری به دست آمده اند و در کارگاه حفاظت و مرمت سفال پژوهشکده با حضور تعدادی از دانشجویان رشته حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی مرمت و بازسازی شده اند.

بهبود کیفیت و شرایط زیستی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری، نیازمند ارائه راهبردهای متناسب با وضعیت و ویژگی های هر بافت است. در این پژوهش، وضعیت موجود بافت های ناکارآمد شهر نیشابور از بعد کالبدی، بررسی و مورد مقایسه قرار گرفته است. این بافت ها در دو دسته جداگانه شامل بافت میانی  (و تاریخی) و بافت حاشیه ای مطالعه شده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از تکنیک SWOT به تحلیل و ارزیابی وضعیت موجود پرداخته شده  و با اعمال نظرات خبرگان، راهبردهای اولویت دار مداخله در بافت، تعیین گردیده است. برای شناسایی راهبردهای اولویت دار بازآفرینی، از روش ACCEPT و نظرات متخصصان بهره گرفته شده است. براساس مراحل انجام شده، در بافت میانی  (و تاریخی) هفت راهبرد و در بافت حاشیه ای چهار راهبرد به عنوان اولویت ها تعیین گردیده اند. با توجه به امتیاز مطلوبیت، در بافت میانی (و تاریخی)، "فعال سازی توان ها و خدمات گردشگری، تاریخی و فرهنگی و مذهبی در بافت و پیرامون عناصر موجود" و در بافت حاشیه ای، "تشویق ساکنان به سنددار کردن املاک و واحدها و ارائه تسهیلاتی در این زمینه" به عنوان مهم ترین اولویت بعد کالبدی، تعیین شده است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که شرایط بافت های ناکارآمد نیشابور از نظر وضعیت موجود در دو بافت میانی  (و تاریخی) و حاشیه ای ، با یکدیگر تفاوت دارند و لذا لازم است راهبردهای بازآفرینی متناسب با شرایط موجود در هر بافت، اتخاذ شود.

مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) صنعت ساخت وساز را با بهبود کارایی و ساده سازی روش های پروژه ساختمان متحول ساخته است.ادغام BIM با سیستم های دیجیتالی همچون هوش مصنوعی (AI) ، موانع را از بین برده و چرخه عمر پروژه را سازنده تر و سودمندتر می سازد. مزایای BIM و AI فراتر از مدل سازی سه بعدی و طرح های ساختمانی است. آن ها کل چرخه عمر پروژه ساخت و ساز را از صفر به بعد مدیریت و کنترل می کنند. هدف این پژوهش ارائه درک جامع از روند ادغام AI-BIM است که توسط محققان مختلف در سراسر جهان انجام شده است. دستیابی به این هدف از طریق تحلیل نظام وار 380 مقاله انتشار یافته در سال های 2015-2021 از طریق پایگاه استنادی اسکوپوس است این پژوهش مروری نظام وار از تحقیقات کیفی را برای تشخیص ویژگی های BIM، AI، ادغام و پیاده سازی آن ها در ساخت و ساز ارائه می کند. همچنین روندها و بینش های تحقیقاتی آینده را ارائه داده و بر قابلیت همکاری در BIM تأکید می کند. در بخش دیگر، نیاز به تحقیقات آینده را برای تمرکز بر قابلیت همکاری هوش مصنوعی و سایر سیستم های هوشمند در BIM را برای تقویت علم یکپارچه بر اساس دیجیتالی شدن و فناوری اطلاعات و ارتباطات تقویت می سازد.در نهایت گسترش یافته ها را نیز در طول چرخه عمر پروژه ساخت وساز ساختمان برجسته می کند. نتایج تحلیل نظام وار دراین تحقیق نشان می دهد که ادغام هوش مصنوعی و BIM ظرفیت تغییر صنعت ساخت و ساز را در بر دارد. زیرا توانایی کاهش قابل توجهی از خطاها ،صرفه جویی در زمان و منابع (نیروی انسانی و مصالح ساختمانی) ، افزایش بهره وری و متناسب سازی نقشه را بر اساس نیاز کاربر با استفاده از سه ماژول کنترل کننده، پایگاه داده و یادگیری ماشین و با توجه به مقررات ساختمانی را دارد. این پژوهش همچنین برخی از چالش هایی مانع  از ادغام هوش مصنوعی و BIM را همچون فقدان استانداردهای قابلیت همکاری، نگرانی های مربوط به حریم خصوصی داده ها و آموزش ناکافی برای متخصصان را شناسایی می کند. 

لفظ و معنا در متن ادبی و خصوصا در شعر چنان با یکدیگر در می آمیرند که گویی تک تک واج ها و هجا های به کار رفته در این آثار با ظرافتی خاص و در راستای انتقال حس و مفهومی ویژه برگزیده شده اند. نظریه القای آوایی نخستین بار توسط موریس گرامون، زبان شناس فرانسوی مطرح شد. پژوهش حاضر با تکیه بر این نظریه و با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی آوا های القاگر موجود در شعر «بادبان» (Парус) لرمانتوف و دو ترجمه موجود از آن می پردازد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که شاعر به مدد تکرار همخوان های انسدادی، واکه های روشن، همخوان های خیشومی و واکه های درخشان به ترتیب احساس آشفتگی، تکاپو، نا خشنودی و خشم را به مخاطب القا می کند. از آنجاییکه تعداد واج های متن اصلی، ترجمه منظوم و منثور با یکدیگر برابر نیست، جهت نتیجه گیری دقیق و منصفانه تر درصد تکرار آوا ها نسبت به کل واج ها در هر متن و انحراف از معیار (لازم به یادآوری است که اصطلاح «انحراف از معیار» در معنای عام آن مد نظر است.) درصد هر تکرار نسبت به متن اصلی محاسبه شده است. در نهایت می توان گفت اولا ترجمه منظوم از اطناب کمتری برخوردار و از نظر تعداد واج های به کار رفته بسیار به شعر اصلی نزدیک است، ثانیا در هر دو ترجمه ترتیب مفاهیمی که با تکرار آوا ها القا می شوند یکسان ولیکن با متن اصلی متفاوت است و ثانیا انحراف از معیار درصد تکرار آوا های القاگر در ترجمه منظوم از ترجمه منثور کمتر و در نتیجه ترجمه منظوم از این حیث به متن اصلی نزدیک تر است.  

گردشگری شهری یکی از پویاترین مؤلفه های مهم توسعه کنونی شهرهاست که در حوزه برندسازی در سطوح (محلی، ملی و فراملی) اثرگذار است. ازاین رو، مسئله پژوهش حاضر این است که پیشران های مؤثر بر وضعیت آینده ژئوپلیتیک گردشگری کلان شهر تهران کدام می باشند و چه ارتباطی بین این متغیرها از نظر تأثیرگذاری و تأثیرپذیری وجود دارد؟ روش این پژوهش کمی – کیفی (آمیخته) است و از رویکرد آینده پژوهی در تحلیل آن استفاده شده است. یافته های پژوهش گویای آن است که در مرحله نخست، با روش دلفی 30 عامل شناسایی شد. آنچه از وضعیت پراکندگی متغیرهای مؤثر بر وضعیت ژئوپلیتیک گردشگری کلان شهر تهران می توان فهمید، وضعیت ناپایدار سیستم است؛ زیرا بیشتر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکنده هستند. بنابراین، 4 دسته (عوامل تأثیرگذار، عوامل دو وجهی، عوامل تأثیرپذیر و عوامل مستقل) قابل شناسایی هستند. نتایج تحقیق نشان داد 5 متغیر به عنوان تأثیرگذارترین عامل در ژئوپلیتیک گردشگری کلان شهر تهران شناسایی شده اند که شامل بر حسب ماتریس اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم می توان گفت که شاخص H1 (سرمایه گذاری های بخش خصوصی) در رتبه اول تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرارگرفته است. شاخص A5 (هتل ها و مال ها و مراکز تجاری بزرگ) در رتبه دوم تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرارگرفته است. شاخص H8 (برگزاری جشنواره ها، نمایشگاه ها، کنفرانس ها و سمینارها) در رتبه سوم تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرارگرفته است. شاخص C4 (مرکزیت اقتصادی) در رتبه چهارم تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرارگرفته است. شاخص A4 (متروی شهری) در رتبه پنجم تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرارگرفته است.

سازمان دادن و نظم بخشیدن به شهر و چگونگی رشد و تحول آن و آگاهی کامل از ابعاد مختلف رشد و توسعه آن و کنترل روند آینده آن نیاز به برنامه ریزی های دقیق دارد. در همین راستا، طرح های توسعه شهری به منظور هدایت بهتر روند آن ها به گونه ای پایدار تهیه شده اند و بنیادی ترین ابزار شکل دهی شهرها بر اساس نظم و برنامه از پیش اندیشیده شده محسوب می شوند. انجام مطالعات و تهیه طرح های توسعه شهری آغازی بر بهبود وضعیت فضایی کالبدی شهرها هستند. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل طرح های توسعه شهری ایران با استفاده از مفاهیم دیدگاه های برنامه ریزی و تبیین عوامل ناکارآمدی این طرح ها می پردازد. این پژوهش در زمره تحقیقات بنیادی-توسعه ای و روش توصیفی تحلیلی قرار می گیرد. روش تحقیق در این پژوهش شامل مطالعات کتابخانه ای است که در آن مفاهیم اساسی نظریه برنامه ریزی مرتبط با طرح های توسعه گرداوری شده و به صورت مرحله ای توسط کارشناسان ارزیابی شده است. بر اساس نتایج به دست آمده معیار مشارکت و اجتماع محوری وضعیت نامناسبی را نسبت به سایر معیارها دارد. در ارزیابی مرحله ای از طرح های توسعه شهری، مراحل تدوین اهداف و سنجش وضع موجود، وضعیت بهتری را نسبت به مراحل تصمیم گیری و اجرا و ارزیابی پس از اجرا دارند. بر اساس این آسیب شناسی صورت گرفته، لزوم کاربست این معیارها در تمامی مراحل تهیه و اجرای طرح ها ضرورت دارد. تهیه طرح های کنونی نه تنها پاسخگوی بسیاری از ابعاد شهرها نیست، بلکه ادامه آن ها به این شکل و نادیده گرفتن مفاهیم اساسی، هیچ مشکلی را حل نکرده و چه بسا به دلیل همگام نبودن با تحولات زمانی، خود مشکلات عدیده ای را ایجاد کنند

طبق آمارهای بین المللی، شیوع ویروس کرونا موجب کاهش 70درصدی گردشگری بین المللی شده است. لذا، مقاله حاضر در پی پاسخ گویی به این سؤال اساسی است که شیوع بیماری کرونا از کانال گردشگری ورودی چه تأثیری در تولید بخش های اقتصادی و توزیع درآمد نهادی در ایران داشته است. برای این منظور، با استفاده از رویکرد تحلیل مسیر ساختاری و ماتریس حسابداری اجتماعی 1395 کشور ایران در قالب 110 فعالیت اقتصادی و 22 نهاد (مشتمل بر 10 دهک درآمدی خانوارهای شهری و روستایی، شرکت ها و دولت)، اثر کاهش مخارج گردشگری ورودی خارجی در تولید و تغییر توزیع درآمد نهادی محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد، در پی بروز شوک کرونا، کاهش درآمد ناشی از افت گردشگری ورودی به کاهش تولید کل کشور منجر شده است و بخش های عمده فروشی و خرده فروشی، حمل ونقل، تأمین جا، فعالیت های خدماتی مربوط به غذا و آشامیدنی ها و ساخت محصولات غذایی، به ترتیب با سهم های 6/16، 6/11، 5/10، 3/9 و 1/6درصدی، بیشترین سهم را از کاهش تولید کل کشور به خود اختصاص داده اند. همچنین، نتایج حاصل از رویکرد تحلیل مسیر ساختاری نشان می دهد که بین عوامل تولید، درآمد مختلط مسیر اصلی و مهم اثرگذاری کاهش مخارج گردشگری در درآمد تمامی نهادها اعم از خانوارهای شهری، خانوارهای روستایی و شرکت ها است.

چکیدهامروزه تمامی مسئولان درگیر با چالش های پایداری شهر، ایده شهر هوشمندتر، استفاده از فناوری های بیشتر، ایجاد شرایط زندگی بهتر و حفاظت از محیط زیست برای کیفیت زندگی بهتر را پذیرفته اند. بخش مرکزی کلان شهر تبریز منطق بر منطقه ۸ و بخشی از منطقه 10، محدوده ای تاریخی فرهنگی با مساحت ۲۸۶ هکتار و جمعیتی حدود 40 هزار نفر در ۸ محله است. این پژوهش، با هدف ارزیابی و تبیین بازآفرینی بخش مرکزی شهر تبریز با رویکرد رشد هوشمند و در راستای توسعه پایدار محلات مسئله دار منطقه ۸ کلان شهر تبریز تدوین شده است. بررسی حاضر از نظر روش شناختی، کاربردی است که با هدف توصیف و تحلیل اهداف بازآفرینی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان و افراد ساکن در بافت مرکزی است. در بخش نخست با نظرخواهی از خبرگان از روش دلفی استفاده شده است. در بخش دوم از روش معادلات ساختاری از نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شده است. مطابق نتایج بهره گیری از مقیاس های طراحی، پیاده محوری، عدالت بین نسلی در وضعیت بالفعل و 3 شاخص مدیریت و بهره وری، مشاغل پایدار و ارزش آفرین در وضعیت بالقوه قرار دارند. همچنین دو شاخص زیست محیطی با بیشترین اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، و شاخص فرهنگی در بازآفرینی با رویکرد رشد هوشمند در بخش مرکزی شهر تبریز تعیین کننده بوده اند. لذا در بازآفرینی بخش مرکزی باید شاخص های موردمطالعه به طور هم زمان و یکپارچه در پروژهای بازسازی بافت مرکزی شهر بکار گرفته شوند تا منجر به پایداری هوشمند شوند

سرگرمی های مدرن از مفاهیم نوظهور در عصر حاضرند که اثرات و کارکردهای متعددی، ازجمله کارکردهای روان شناختی، دارند. شناخت این کارکردها خود از لحاظ علمی دارای اهمیت خاصی است؛ به طوری که گاه این کارکردها برای سازندگان خودِ این سرگرمی ها نیز مجهول و ناشناخته است. نکته دیگر، شرایط تأثیرگذار در مطلوب بودن یا نبودن این کارکردهاست. توجه به ملاحظات اسلامی می تواند در حل این مسائل راهگشا باشد. در همین راستا، پژوهش پیش رو با روش توصیفی تحلیلی در پی یافتن کارکردهای روان شناختی سرگرمی و شرایط مطلوبیت آنها از دیدگاه اسلامی است. در این پژوهش مشخص شد که برخی از کارکردهای روان شناختی سرگرمی عبارت اند از: شادی و تفریح؛ یادگیری و آموزش؛ خودشکوفایی و تعالی یابی؛ تخلیه هیجانات؛ هیجان خواهی و برانگیختگی؛ تجدید قوا و آرمیدگی؛ رهایی یابی از مشکلات؛ ارضای حس آرمان خواهی؛ غفلت زایی و سازگاری؛ روان درمانی؛ خودیابی و جانشین پذیری. در دنیای امروز، غالباً این کارکردها به صورت نامطلوب محقق می شوند. از منظر اسلامی برای اینکه این کارکردها مطلوب باشند، برخی ملاحظات لازم است؛ ازجمله اینکه: سرگرمی حلال باشد و به نتایجی چون غفلت از امور مطلوب و وظایف دیگر انسان، فخرفروشی، رفتار ناگهانی و فاقد دوراندیشی، اعتیاد به سرگرمی، ایجاد نیاز کاذب (مانند مدگرایی)، یکسان سازی فرهنگی، تهاجم به فرهنگ اسلامی و سلطه (اقتصادی، فرهنگی و سیاسی) طاغوتیان منجر نشود.