مطالعات علوم مدیریت دریایی

هدف: تحقیق حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که ابزار مثلث آینده پژوهی چه کمکی می تواند به نگاشت آینده نداجا نماید. روش شناسی: مثلث آینده پژوهی یکی از ابزارهای مؤثر برای درک چگونگی شکل گیری آینده است. سه گوشه این مثلث (کشش آینده، فشار حال و وزن گذشته)، سه دسته نیرو را بر می سازند که به آینده شکل می بخشد. این تحقیق بر مبنای هدف از نوع «کاربردی- توسعه ای» و از نظر ماهیت از نوع «توصیفی- تفسیری» و روش تحقیق نیز «روش اسنادی» بوده و به منظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز از «مطالعات کتابخانه ای» با استفاده از ابزار «فیش برداری» استفاده شده و نمونه گیری اسناد به صورت هدفمند انجام پذیرفته و تا اشباع نظری ادامه یافته است. یافته ها: در این مقاله «وزن گذشته» با بررسی تاریخچه فعالیت نیروی دریایی از دیرباز تا پایان جنگ تحمیلی و «فشار حال» از زمان ابلاغ نیروی دریایی راهبردی (سال 1388) تا پایان مأموریت ناوگروه 86 نداجا مورد کنگاش قرار گرفته و در خصوص «کشش آینده» نیز به روندها و تصاویر خلق شده از برنامه های آتی اشاره شده است. نتیجه گیری: نداجا اگر می خواهد به عنوان یک کنشگر بیش فعال، در آینده سازی خود نقش مؤثری ایفاء نماید، می بایست مرعوب وزن گذشته نگردیده و از سویی به دستاوردها و موفقیت های حاصل از مأموریت ناوگروه 86 قناعت ننموده و با اتخاذ یک رویکرد آینده نگرانه، به شیوه ای آگاهانه، عاملانه و پیش دستانه از غافلگیری در برابر تغییرات و تهدیدات آینده اجتناب ورزیده و برنامه های راهبردی خود را با جدیت تمام دنبال و بر «کشش آینده» به گونه ای بیفزاید تا نیروی دریایی در خور شأن مردم ایران بسازد.

هدف: هدف از این پژوهش، شبیه سازی فرآیندهای خارجی و داخلی انبار پوشاک یک سازمان دفاعی و ارائه سناریوهای بهبود می باشد. روش: در این تحقیق، ابتدا فرایندهای مختلف در سیستم انبارداری شرکت پوشاک ساتر سبز (وابسته به سازمان دفاعی)، شناسایی شد و سپس ورودی ها، پردازش ها و خروجی های سیستم، مورد بررسی قرار گرفت و این سیستم برای مدت یک سال کاری، شبیه سازی شد. به منظور پیاده سازی مدل، از نرم افزار شبیه سازی ارنا استفاده شد. برای شبیه سازی سیستم واقعی فرایند های انبار، گام های زیر طی شده است: تعریف مساله، مدل سازی، جمع آوری و تحلیل اطلاعات مورد نیاز (تعیین توابع توزیع از طریق آزمون های زیبندگی)، طرح آزمایش مدل، احراز اعتبارمدل. یافته ها: در این تحقیق، دو سناریوی بهبود شامل «تشکیل روزانه جلسات کمیسیون» و «ارسال مستقیم مواد اولیه به تولیدی ها» احصا شد که اجرای سناریوی اول، باعث حذف فرایند در یکی از انبار موقت ها شده است و اجرای سناریوی دوم، باعث کاهش زمان حضور سه نهاد «محصول نهائی»، «مواد اولیه» و «صدور حواله توزیع» در مدل شبیه سازی شده است. نتایج: نتایج پژوهش نشان می دهد که از بین فرآیندهای خارجی انبار، فرایند «برآورد و تامین محصول نهایی» بیشترین زمان را به خود اختصاص می دهد و از بین فرآیندهای داخلی انبار، بیشترین زمان انجام فرایند مربوط به فرایند «انبار موقت شماره 2 و 1»، می باشد. از این رو، اتخاذ تصمیمات کاهش زمان هر یک از این فرآیندها موجب بهبود عملکرد مدیریت انبار می گردد که در این تحقیق، دو سناریوی کاربردی در مدل شبیه سازی اجرا شد و نتایج آن در متن تحقیق و بخش یافته ها تشریح شد. 

هدف : این مقاله با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر اجرای نوآوری باز در  یک مرکز آموزشی - پژوهشی  اجرا شده است روش: پژوهش حاضر از منظر هدف، کاربردی و از حیث روش گردآوری داده ها ترکیبی می باشد، در بخش کیفی از روش مصاحبه خبرگی و در بخش کمی از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش دربرگیرنده ی تعداد 8 نفر از اعضای هیئت علمی یک مرکز آموزشی - پژوهشی  مطلع به مبانی مدیریت دانش و نوآوری بوده که به روش گلوله برفی و هدفمند انتخاب شده است. یافته ها : پس از تشکیل جلسات هم اندیشی با خبرگان دانشگاهی و مطالعه ادبیات پژوهش های مرتبط، عوامل موثر بر اجرای نوآوری باز در  دانشگاه  استخراج و پس از پالایش، الگوی نهایی نوآوری باز در دانشگاه ارائه شد. نتیجه گیری : براساس نتایج، عوامل کارتیمی، فرآیند سازمانی و فناوری سازمانی جزو عوامل اثرگذار بر نوآوری باز در دانشگاه و همچنین عوامل اقتصادی، شبکه سازمانی، روابط سازمانی، فرهنگ سازمانی و چابکی سازمانی در دسته عوامل تاثیرپذیر قرار گرفتند. و ضمناً شدت اثر عوامل به ترتیب عبارتند از  1- شبکه سازمانی، 2- کار تیمی، 3- فرهنگ سازمانی، 4- فرآیند سازمانی، 5- فناوری سازمانی، 6- اقتصادی، 7- روابط سازمانی، 8- چابکی سازمان

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین ساختار سازمانی و یادگیری سازمانی با نقش میانجی هوش سازمانی کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی بوده است. روش: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری و از نوع هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی منطقه ویژه اقتصادی بندر امیرآباد به تعداد 426 نفر  در سال 1403بوده است. نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، به تعداد 202 نفر و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر حسب جنسیت انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از سه پرسش نامه استاندارد ساختار سازمانی رابینز (1996)، یادگیری سازمانی پیتر سنگه (2001) و هوش سازمانی آلبرخت (2003) استفاده شده است. پایایی ابزارها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ برای هر یک به ترتیب برابر 86/0، 83/0 و 89/0 به دست آمد. به منظور تحلیل داده های حاصله، از مدل یابی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار ایموس استفاده شد. یافته ها: جهت بررسی و تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی، آمار استنباطی و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که بین ساختار سازمانی و یادگیری سازمانی با نقش میانجی هوش سازمانی کارکنان رابطه  وجود دارد. نتیجه گیری: هوش سازمانی بین ساختار سازمانی و یادگیری سازمانی کارکنان نقش میانجی دارد.

هدف: بیش از 60 سال است که نظام معاهده جنوبگان به عنوان یک «نظام حقوقی سخت و چندلایه»، به طرزی کارآمد با انجماد ادعاهای حاکمیتی پیشین برخی از دولت ها و مهار ادعاهای حاکمیتی جدید و نیز با ممنوع ساختن هرگونه فعالیت نظامی، توانسته است از نظامی سازی جنوبگان به عنوان «قاره صلح» جلوگیری کند. اما به دلیل پویا بودن نظام جهانی و عدم ایستایی محیط مادی و معنایی بین المللی، بدیهی است که به مرور زمان مجموعه های حقوقی، کارآمدی اولیه خود را از دست داده و نیاز به بازنگری و روزآمدسازی پیدا کنند. پژوهش پیش رو با طرح این سئوال که «آیا بازآرایی ساختاری نظام بین الملل، امکان نظامی سازی جنوبگان را افزایش داده است؟»، به بررسی این انگاره پرداخته است:«بازآرایی ساختاری نظام بین الملل به ویژه از نظر ساختار قدرت و ساختار فناوری با افزایش رقابت های ژئواستراتژیکی قدرت های بزرگ، احتمال نظامی سازی جنوبگان را افزایش داده است».    روش شناسی: این پژوهش با استفاده از روش «روندپژوهی» انجام شده است. روندپژوهی امکان بررسی تحولات بلندمدت در محیط های پیچیده را فراهم کرده و بر شناخت رفتارهای تکراری و تغییرهای ساختاری تمرکز دارد. از جمله ویژگی های این روش، پیش بینی آینده بر اساس تحلیل داده ها و شناسایی الگوهای پنهان است. داده های مورد نیاز پژوهش نیز، از منابع اسنادی، کتابخانه ای و الکترونیکی جمع آوری شده است. یافته ها: پژوهش نشان داد که برای آینده منطقه جنوبگان پنج روند و چهار سناریو قابل پیش بینی است. روندها عبارتند از: ۱. افزایش رقابت های ژئواستراتژیکی برای کنترل منابع؛ ۲. احتمال نقض معاهده جنوبگان؛ ۳. گسترش حضور علمی با کاربردهای دوگانه؛ ۴. فشارهای بین المللی برای بازنگری معاهده جنوبگان و ۵. آثار زیست محیطی و افزایش همکاری های بین المللی. سناریوهای احتمالی نیز به این ترتیب شناسایی شدند: ۱. سناریوی رقابت شدید ژئواستراتژیکی؛ ۲. سناریوی همکاری بین المللی؛ ۳. سناریوی حضور نظامی پنهان و ۴. سناریوی تداوم وضعیت موجود. پژوهش حاضر از میان این روندها و سناریوها، وقوع گونه های همآوردجویانه آنها را در آینده جنوبگان محتمل تر می داند. نتایج: برابر پژوهش، نظامی سازی جنوبگان غیرممکن یا غیرقابل قبول نیست، بلکه هم ممکن به نظر می رسد و هم قابل قبول. هرچند در حال حاضر نمی توان معمای امنیت را در تعریف کامل خود، به منطقه جنوبگان تسری داد، با این حال در شرایط به سرعت متغیر بین المللی، تضمینی برای تداوم گریز از نظامی سازی آن وجود ندارد. برای حفظ صلح و امنیت در منطقه، بایستی از یک سو ابهامات حقوقی موجود در نظام معاهده جنوبگان در خصوص تعریف نظامی سازی و فعالیت های نظامی برطرف شود. از سوی دیگر، مفهوم نظامی سازی با توجه به بازآرایی ساختاری نظام بین الملل مورد بازبینی و بازتعریف قرار گیرد.

هدف: دیجیتالی شدن روزافزون، دنیای سازمان های امروزی را با چالش های جدیدی مواجه نموده است. هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه الگوی رهبری متناسب با عصر دیجیتال در سازمان های دولتی با رویکرد آینده پژوهی بود.روش شناسی: برای نیل به این مقصود پژوهشگران از رویکرد آمیخته متوالی اکتشافی استفاده کردند، بدین صورت که در مرحله کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا، عوامل مؤثر بر رهبری متناسب با عصر دیجیتال و پیامدهای آنها را از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان شامل شش مقوله اصلی و نوزده مقوله فرعی احصا شد. در مرحله کمی نیز برای اعتبارسنجی عوامل احصاء شده، از روش دلفی کلاسیک استفاده شد، در این مرحله پرسشنامه ای بر اساس عوامل احصاء شده در مرحله کیفی، طراحی و بین 12 نفر خبره دانشگاهی، توزیع شد، داده های مرحله کمی نیز با استفاده از روش های آماری مانند ضریب هماهنگی کندال و اندازه های گرایش به مرکز و دور از مرکز مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: یافته ها نشان داد که خبرگان بر روی الگوی رهبری متناسب با عصر دیجیتال در سازمان های دولتی با رویکرد آینده پژوهی شامل روندهای آینده(کلان روندها و روندهای سازمانی)، چالشهای رهبری در عصر دیجیتال(چالشهای سیاسی قانونی،  محیطی،  اجتماعی و  اقتصادی)، عوامل برون سازمانی(محیط فناورانه، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و قانونی) شایستگی های رهبری متناسب با عصر دیجیتال(دانش و آگاهی، مهارت و توانایی و نگرش و بینش)، کارکردهای رهبری متناسب با عصر دیجیتال(راهبری فرهنگ سازمانی، استراتژی سازمان، هدایت فرایندهای سازمانی و منابع انسانی) و پیامدهای سازمانی و اجتماعی به اجماع رسیدند.