اندازه گیری تربیتی

این پژوهش با هدف تحلیل ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس تاب آوری نوجوان (Oshio et al., 2002) در بین گروهی از نوجوانان دختر انجام شد. در مطالعه همبستگی حاضر، 486 نوجوان دختر که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، به مقیاس تاب آوری نوجوان (Oshio et al., 2002)، مقیاس ذهن آگاهی نوجوان و بزرگ سال (Droutman et al., 2018)، مقیاس باز ارزیابی شناختی (Gross & John, 2003) و فهرست مقابله فعال (Greenglass et al., 1999) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی مقیاس تاب-آوری نوجوان از روش آماری تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش اوبلیمین و به منظور تعیین روایی ملاکی مقیاس از همبستگی بین زیرمقیاس های تاب آوری با ذهن آگاهی، باز ارزیابی شناختی و مقابله فعال، استفاده شد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی نشان داد که مقیاس تاب آوری نوجوان از چهار عامل جهت گیری مثبت نسبت به آینده، نظم بخشی هیجانی، نوجویی و بردباری، تشکیل شد. ضرایب همبستگی بین ابعاد تاب آوری با ذهن آگاهی، باز ارزیابی شناختی و مقابله فعال، از روایی ملاکی مقیاس تاب-آوری نوجوان، به طور تجربی، حمایت کرد. مقادیر ضرایب همسانی درونی عامل های جهت گیری مثبت نسبت به آینده، نظم بخشی هیجانی، نوجویی و بردباری به ترتیب برابر با 90/0، 75/0، 77/0 و 65/0 به دست آمد. درمجموع، نتایج مطالعه حاضر نشان داد که نسخه فارسی مقیاس تاب آوری نوجوان برای سنجش سازه تاب آوری روان شناختی ابزاری روا و پایا است.

هدف پژوهش حاضر رواسازی مقیاس درگیری در بحث کلاسی در دانشجویان دانشگاه تهران بود. مقیاس درگیری در بحث کلاسی، بحث را در قالب یک پرسش و پاسخ گروهی مفهوم سازی می کند که مستلزم ادراک از جو کلی یک کلاس و مشارکت افرادی است که درگیری دیگران را ارتقا می بخشند. این مقیاس، رفتار و تجارب افراد کلاس را در قالب چهار بعد اندازه گیری مهارت ها، اعتماد به خود، گشودگی در بحث و ادراک از جو کلی کلاس، اندازه گیری می کند. شرکت کنندگان 403 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران در مقاطع مختلف بودند که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه های درگیری در بحث کلاسی، درگیری تحصیلی، خودکارآمدی عمومی (GSES) و محیط یادگیری کلاس (CLC) که به صورت آنلاین در اختیار آن ها قرار گرفت، پاسخ دادند. داده ها در چند گام شامل تحلیل گویه، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی، محاسبه روایی همگرا، واگرا و پایایی موردبررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل گویه نشان داد تمام گویه ها کفایت لازم را ازنظر ملاک های توصیفی در نظر گرفته شده دارند. در تحلیل عاملی اکتشافی، حذف دو گویه و تحلیل مجدد بر روی گویه های باقیمانده منجر به شناسایی چهار عامل شد. تحلیل عاملی تأییدی نیز ساختار عاملی شناسایی شده در تحلیل عاملی اکتشافی را تأیید کرد. شواهد نشان داد مقیاس درگیری در بحث کلاسی از روایی همگرا، واگرا و پایایی مناسبی برخوردار است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نحوه ساخت مفهوم متغیر و عبارت های جبری، در کتاب درسی ریاضی پایه هفتم، بر اساس نظریه های ساخت مفهوم Sfard (1991) و Tall and Gray (1994) است. این تحقیق، با رویکرد تفسیری از نوع کیفی است. روش مورداستفاده، روش تحلیل محتوا است. ازنظر هدف در گروه تحقیقات کاربردی و ازنظر جمع آوری و کنترل متغیرها در گروه تحقیقات غیرآزمایشی قرار دارد. فصل سوم کتاب ریاضی پایه هفتم، شامل 4 بخش الگوهای عددی، عبارت های جبری، مقدار عددی یک عبارت جبری و معادله است که این پژوهش به بررسی روند ساخت مفاهیم جبری در دو بخش متغیر و عبارت های جبری، می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که آموزش این دو مفهوم به گونه ای است که فرصت آموزشی لازم برای مرحله فشرده سازی (مرحله دوم ساخت مفهوم) پیش بینی نشده است و این مرحله، اغلب حذف شده است. همچنین در روند آموزشی، فرصت عبور از مرحله فشرده سازی به مرحله شی انگاری (مرحله سوم) فراهم نشده است. بنا بر نظریه گری و تال، ساخت مفهوم در مرحله رویه مانده و به مرحله آخر یعنی درک مفهوم نرسیده است؛ بنابراین با توجه به نظریه های ساخت مفهوم، مراحل درک ساختاری و مفهومی برای متغیر و عبارت های جبری در نگارش کتاب درسی پیش بینی نشده است.

با توجه به اهمیت ارزیابی برنامه های توانمندسازی نوجوانان و خانواده ها با استفاده از ابزارهای مناسب، هدف پژوهش حاضر تعیین ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی ابزار خودگزارشی و گزارش والدین و معلمان برنامه تقویت خانواده (14-10) بود. پژوهش حاضر از حیث هدف پژوهش کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری داده ها از نوع پیمایشی-توصیفی بود. جامعه ی آماری، نوجوانان 14-10 سال ایرانی بود که در دوره دوم ابتدایی (پایه های چهارم، پنجم و ششم)، مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 691 دانش آموز (331 پسر، 360 دختر) و 691 والد (334 پدر، 357 مادر) بود که از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. جهت گرداوری داده ها از پرسشنامه نظرسنجی شخص نوجوان، پرسشنامه نظرسنجی والدین/ سرپرستان، پرسشنامه توانایی و مشکلات- نسخه والدین، معلم و نوجوان و مقیاس کیفیت زندگی مدرسه استفاده شد. تحلیل آیتم نشان داد که آیتم های هر یک از پرسشنامه ها از ویژگی های مطلوبی برخوردار هستند. نتایج تحلیل اکتشافی و تأییدی نیز نشان داد پرسشنامه والدین و نوجوانان ابزاری تک عاملی است. روایی هم زمان ابزارها نیز در حد قابل قبولی بودند؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که ابزارها از ویژگی های روان سنجی مناسبی جهت ارزیابی برنامه تقویت بنیان خانواده برخوردار است.

هدف از این پژوهش، ساخت و اعتباریابی و بررسی ساختار عاملی پرسشنامه ای برای اندازه گیری جهت گیری مثبت دانش آموزان نسبت به مدرسه، بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه اول دوره اول متوسطه شهر زنجان در سال تحصیلی 95- 1394 بود. روش پژوهش توصیفی- زمینه یابی است. پرسشنامه 60 سؤالی با استفاده ازنظر کارشناسان و متخصصان روانشناسی تربیتی تهیه شد. برای تعیین قابل فهم بودن و بررسی روایی و پایایی، پرسشنامه توسط 30 دانش آموز تکمیل شد و 3 سؤال، به دلیل مبهم بودن کنار گذاشته شد. سپس 303 دانش آموز، به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه 57 گویه ای را تکمیل کردند. به منظور استخراج مؤلفه های زیربنایی پرسشنامه 57 گویه ای جهت گیری مثبت نسبت به مدرسه، تحلیل مؤلفه های اصلی PCA)) به کار گرفته شد و داده ها به کمک نرم افزار SPSS تحلیل شد. شاخص کایسر- میر- اولیکن KMO)) برابر با 891/0 بود. این شاخص نشانگر مطلوب بودن حجم نمونه برای انجام تحلیل عاملی اکتشافی است. تحلیل مؤلفه های اصلی نشان داد که پرسشنامه جهت گیری مثبت نسبت به مدرسه از چهار عامل رضایت از مدرسه، احساس تعلق به مدرسه، تلاش تحصیلی و نگرش نسبت به همکلاسی ها تشکیل شده است. ضریب آلفای کرونباخ چهار مؤلفه استخراج شده، به ترتیب برابر با 892/0، 875/0، 646/0 و 523/0 بود. به استثنای مؤلفه چهارم که به دلیل تعداد کم گویه ها (4 گویه) از ضریب آلفای کرونباخ نسبتاً پایین برخوردار است. پرسشنامه جهت گیری مثبت نسبت به مدرسه یک ابزار قابل اعتماد برای ارزیابی احساسات و رفتارهای دانش آموزان نسبت به مدرسه است.

پژوهش حاضر با هدف طراحی چک لیست مفاهیم پیش از عدد در کودکان 5 تا 6 ساله و بررسی ویژگی های روان سنجی آن انجام شد؛ که برای ساخت این ابزار از منابع کتابخانه ای یا تحلیل اسنادی استفاده شد؛ و چک لیست شامل 66 سؤال که 5 مؤلفه ی (طبقه بندی، ردیف کردن، نگهداری ذهنی، هندسه، تشخیص شباهت ها و تفاوت ها) که مفاهیم پیش از عدد را در سطوح مختلف از قبیل حواس پنج گانه، حافظه و مشاهده، طبقه بندی، توالی تفکر، استدلال و حل مسئله، مفهوم رنگ، شکل، مفاهیم ریاضی پیش نیاز، مفاهیم محیطی مربوط به محیط طبیعی، فیزیکی، اجتماعی است؛ که این پرسشنامه به صورت اینترنتی در مهدها و پیش دبستانی ها اجرا شد و جامعه آماری والدین کودکان 5 تا 6 ساله بودند و نمونه ها شامل 100 نفر از والدین بودند. این چک لیست 4 هدف داشت اول چگونگی مفاهیم پیش از عدد در کودکان بود دوم تعیین روایی محتوایی و صوری بود سوم تعیین پایایی چک لیست و در آخر تعیین روایی سازه بود که داده ها را در نرم افزار SPSS22 انجام شد و شاخص توصیفی شامل میانگین، واریانس، نمودار، کجی و همچنین در آمار استنباطی از طریق تحلیل عامل اکتشافی تمام سؤالات مورد ارزیابی قرار گرفت و نتیجه این شد که چک لیست از 66 سؤال به 42 سؤال تقلیل پیدا کرد؛ و پرسشنامه از پایایی دقیق که از راه آلفای کرونباخ به دست آمد حدود 6/0 برخوردار بود و همچنین برای همسانی درونی پرسشنامه روایی سازه تائید شد. همچنین پرسشنامه را 10 متخصص بررسی کردند و روایی محتوایی و صوری پرسشنامه که بر اساس شخص CVR بود که حدود 2/2 بود به دست آمد؛ و در پژوهش بر روی کودکان حدود 86 /0 از کودکان مفاهیم پیش از عدد در آن ها وجود دارد.