پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

هدف این مطالعه تعیین اثربخشی نوروفیدبک در اصلاح دامنه امواج مغزی و میزان توجه دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی می باشد. نمونه این مطالعه 31 نفر دانش آموز پسر نارساخوان مراجعه کننده به مرکز ویژه ناتوانی هاییادگیری اردبیل بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. روش مطالعه آزمایشی و طرح آن پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بوده است. برای جمع آوری داده ها از دستگاه نوروفیدبک (NFT)، آزمون عملکرد پیوسته (CPT)، آزمون اختلال خواندن و مقیاس تجدیدنظر شده هوش وکسلر کودکان استفاده شد. تحلیل واریانس دو عاملی با اندازه گیری های مکرر بهبودی معناداری را در آزمون عملکرد پیوسته یعنی (پاسخ های صحیح، خطای حذف و خطای ارائه) و امواج مغزی مورد اندازه گیری (دامنه فرکانس دلتا و تتا) در طی جلسات آموزش نوروفیدبک و پیگیری بعد از دو ماه، نشان داد. همچنین معناداری تعامل بین زمان و گروه نیز برای هر سه مقیاس (پاسخ های صحیح، خطای حذف و خطای ارائه) و برای دو دامنه امواج دلتا و تتا نشاندهندةبهبودی معنادار در گروه نوروفیدبک بود. یافته های این پژوهش حاکی از کارایی نوروفیدبک و پایداری آن به عنوان یک شیوه درمانی در درمان مشکلات توجه و اصلاح امواج مغزی دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی با رویکرد هیجان - محور بر افزایش صمیمیت زناشویی زوج ها صورت گرفته است. روش تحقیق شبه آزمایشی بود و از طرح آزمایشی آمیخته 2*3 (متغیر بین گروهی با دو سطح و متغیر درون گروهی با سه سطح)استفاده شده است. جامعه ی آماری شامل زوج هایی بود که به دلیل مشکلات مربوط به صمیمیت و تعارضات زناشویی به یکی از مراکز مشاوره مراجعه کرده بودند. نمونه آماری شامل 32زن و شوهر(16 زوج) بود که با روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند.ابزار اندازه گیری پرسشنامه صمیمیت زناشویی بود. گروههای آزمایش در 12 جلسه مبتنی بر رویکرد زوج درمانی هیجان- محور شرکت کردند. به منظور آزمون فرضیات تحقیق ، از آزمون آماری تجزیه و تحلیل واریانس با تکرار سنجش استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که کاربرد فنون رویکرد زوج درمانی هیجان- محور میزان صمیمیت (هیجانی، عقلانی، جنسی، جسمانی، ارتباطی، اجتماعی – تفریحی، روانشناختی، معنوی و صمیمیت کلی) زوج ها را افزایش داده است.

هدف ازپژوهش حاضر بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی-رفتاری برعزت نفس، افسردگی و سبک اسناد دانشجویان میباشد. این پژوهش از نوع تجربی با گروه آزمایش و کنترل میباشد. آزمودنیها از بین افرادیکه در آزمون عزت نفس کوپراسمیت نمره زیر نقطه برش گرفته بودند، انتخاب شده و بصورت تصادفی در گروهها قرار گرفتند. آزمودنیهای گروه آزمایش ده جلسه دو ساعته را گذراندند و جلسات گروه کنترل نیز پس از اتمام این جلسات تشکیل گردید. ابزارهای مورد استفاده، آزمون عزت نفس کوپراسمیت، آزمون افسردگی بک و آزمون سبک اسناد( ASQ) بودند که آزمودنیها در مراحل پیش آزمون و پس آزمون آنها راتکمیل نمودند. برای تحلیل آماری نمرات پرسشنامه های پس آرمون دو گروه آزمایش و کنترل از آزمون T مستقل و برای مقایسه نمرات پیش آرمون و پس آرمون گروه آرمایش از آزمون T همبسته استفاده شد. تمام فرضیات این پژوهش مورد تایید قرار گرفتند به این ترتیب که بین اعضای گروه آزمایش و کنترل در هر سه آزمون تفاوت معنا داری بدست آمد و همچنین تفاوت معناداری بین مراحل پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش نیز مشاهده گردید.

در پژوهش حاضر ارتباط کمال گرایی، سبک های دفاعی و نشانه های افسردگی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 426 دانشجوی دانشگاه گیلان(264 دختر، 162 پسر) در مقطع تحصیلی کارشناسی به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و با تکمیل مقیاس چند بعدی کمال گرایی هویت و فلت (1991) و پرسشنامه سبک های دفاعی اندروز و همکاران(1993) و پرسشنامه افسردگی بک(1996) در این پژوهش شرکت کردند. نتایج پژوهش نشان داد که بین هر سه بعدکمال گرایی(خودمدار، دیگرمدار، جامعه مدار) با نشانه های افسردگی و سبک های دفاعی سازش نایافته(روان آزرده وار و رشدنایافته) همبستگی مثبت معنادار وجود دارد. به علاوه، از بین دو سبک دفاعی سازش نایافته، سبک دفاعی رشدنایافته نیز با نشانه های افسردگی همبستگی مثبت معنادار نشان داد. تحلیل آماری داده ها مشخص کرد که از میان شش متغیر پیش بین، چهار متغیر کمال گرایی جامعه مدار و خودمدار و سبک دفاعی رشدیافته و رشدنایافته ضرایب معناداری برای پیش بینی نشانه های افسردگی دانشجویان دارند. همچنین تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی برای بررسی اثرات تعدیل کنندگی سبک های دفاعی نشان داد که سبک دفاعی رشدنایافته برای هر یک از دو بعد کمال گرایی جامعه مدار و دیگرمدار در ارتباط با نشانه های افسردگی، اثرتعدیل کنندگی دارد و سبک دفاعی رشدیافته نیز تعدیل کننده رابطه کمال گرایی جامعه مدار با نشانه های افسردگی می باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش و تمرینات تن آرامی بر میزان اضطراب و پیشرفت تحصیلی در نوجوانان بود. بدین منظور تعدا 40 نفر از دانش آموزان دختر سال دوم راهنمایی شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، و غربالگری از نظر اضطراب با استفاده از آزمون خودسنجی اضطراب زونگ (1970)، انتخاب شده و به طور کاملا تصادفی در دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. سپس، گروه آزمایش طی 12 جلسه آموزشی (جلسات یک ساعته و هر هفته 3 جلسه)، تحت آموزش و تمرینات تن آرامی قرار گرفت و به گروه کنترل هیچگونه آموزشی ارائه نشد. پس از پایان جلسات آموزشی، آزمون خودسنجی اضطراب زونگ مجددا توسط هر دو گروه تکمیل شد. برای بررسی متغیر پیشرفت تحصیلی، نمره معدل ترم اول به عنوان پیش آزمون و نمره معدل ترم دوم به عنوان پس آزمون مورد استفاده قرار گرفت.. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که آموزش و تمرینات تن آرامی موجب کاهش اضطراب و افزایش پیشرفت تحصیلی نوجوانان شد (01/0P<).

همراه شدن اختلالات روانی با سوء مصرف مواد در درمان افراد وابسته به مواد تاثیر بسزایی دارد. هدف پژوهش حاضر تعیین فراوانی اختلالات روانی در افراد وابسته به مواد می باشد. در یک طرح توصیفی مقطعی، 643 نفر با روش نمونه گیری در دسترس از میان افراد وابسته به مواد که برای درمان در مراکز ترک اعتیاد استان سمنان در سال 1389 بستری بودند، انتخاب شدند و به پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی و فرم کوتاه 71 سوالی MMPI پاسخ دادند. اطلاعات حاصله با استفاده از آزمون خی دو و آزمون Q کوکران تحلیل گردید. طبق یافته ها 89% افراد وابسته به مواد حداقل دارای یک نوع مقیاس بالینی برافراشته بودند. بر اساس بالاترین برافراشتگی، اسکیزوفرنیا (47%) و پس از آن خودبیمارانگاری (19%) و ضعف روانی (10%) شایع ترین مقیاسهای بالینی برافراشته بودند. بر اساس نمرات T بالاتر از 65 نیز شایع ترین مقیاسهای بالینی برافراشته به ترتیب اسکیزوفرنیا (74%)، ضعف روانی (56%) و خودبیمارانگاری (41 %) بودند. بر اساس کدهای 2 یا 3 نقطه ای نیز شایع ترین مقیاسهای بالینی برافراشته مربوط به کد 167 و مشتقات آن (18%) و کد 467 و مشتقات آن (16%) بود. نتیجه گرفته می شود که اختلالات روانی نقش مهمی در شروع، ادامه و عود سوء مصرف مواد دارند و توجه دقیق به الگوهای بالینی همراه با سوء مصرف مواد در پیشگیری و مداخله درمانی مؤثر و متناسب شده ضروری است.

مطالعات پیشین درباره اینکه آیا بیماران OCD بالینی یا شبه بالینی، مانند افراد مبتلا به دیگر اختلالات اضطرابی، نسبت به محرک های مرتبط با نگرانی هایشان، سوگیری توجه نشان می دهند یا نه، یافته های مختلفی را بیان کرده اند. لذا این پژوهش به بررسی سوگیری توجه نسبت به محرک های وسواسی در یک نمونه ایرانی مبتلا به و فاقد وسواس پرداخته است. جامعه پژوهش کلیه افراد دارای نشانه های وسواس اجبار شهر مشهد بوده که با استفاده از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، افرادی که نمره (بالاتر از 16) متوسط و بالا در پرسش نامه ییل براون بدست آوردند، به عنوان افراد وسواسی (تعدا = 30؛ میانگین سن= 24 و انحراف استاندارد= 45/4) و افراد گروه کنترل (تعداد = 30؛ میانگین سن= 66/24 و انحراف استاندارد= 24/2) به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. در این مطالعه، افراد دارای نشانه-های OCD با آزمودنی های گروه کنترل در آزمون استروپ هیجانی برای محرک های وسواسی مقایسه شدند. نتایج بدست آمده از تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که افراد وسواسی در مقایسه با گروه کنترل سوگیری توجه بیشتری به محرک های مربوط به وسواس دارند. شاید به این دلیل که افراد وسواسی، دشواری هایی در نادیده گرفتن محرک های مربوط به آسیب شناسی شان دارند. این مسئله ممکن است در سبب شناسی و تداوم OCD دخالت داشته باشد.

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر روان درمانگری کوتاه مدت همدلانه در کاهش اضطراب و افسردگی دانشجویان با توجه به سبک دلبستگی آنها بود. آزمودنی های این پژوهش 20 نفر از دانشجویان مضطرب و افسرده از بین دانشجویان دانشگاه صنعتی بابل بودند که به دلیل اضطراب و افسردگی به مرکز مشاوره دانشگاه مراجعه نمودند.10 نفر از این دانشجویان تشخیص سبک دلبستگی دوسو گرا و 10 نفر سبک دلبستگی اجتنابی ، دریافت کرده بودند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه سبک دلبستگی هازن و شیور و پرسشنامه اضطراب و افسردگی DASS 21 سؤالی استفاده شد. دانشجویان نمونه پژوهش قبل و بعد از مداخله آزمایشی (روان درمانگری کوتاه مدت همدلانه)، این پرسشنامه ها را تکمیل نمودند. داده های بدست آمده با آزمون آماری تحلیل کواریانس چند متغیری با اندازه گیریهای مکرر، نشان داد که روش درمانگری کوتاه مدت همدلانه در کاهش اضطراب و افسردگی دانشجویان به صورت معنادار( (P < 0/01مؤثر بوده است ولی تأثیر سبک دلبستگی بعنوان متغیر تعدیل کننده تأیید نشد، به این ترتیب که هم دانشجویان با سبک دلبستگی اجتنابی و هم دانشجویان با سبک دلبستگی دوسوگرا، کاهش اضطراب و افسردگی را در حد معنادار نشان دادند.

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش خودمتمایزسازی بر افزایش میزان سازگاری دانش آموزان دختر خانواده های طلاق است. در این تحقیق از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد.جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان دختر خانواده های طلاق در مقطع دبیرستان و در منطقه 7 آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی 89-88 تشکیل می دادند. به این ترتیب که از بین مدارس دبیرستان منطقه 7 استان تهران، یک مدرسه به تصادف انتخاب کرده و سپس فهرستی از اسامی دانش آموزان دختر خانواده های طلاق را لیست کردیم و از بین آنان 16 نفر که از پایه اول 6 نفر و در پایه های دوم و سوم در هر پایه 5 نفر به طور تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه سازگاری سینگ و سینا (94/0= α) پاسخ دادند. 10 جلسه آموزشی 45 دقیقه ای (دو جلسه در هفته) در گروه آزمایشی اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون تحلیل کوواریانس صورت گرفته است. نتیجه پژوهش نشان داد که آموزش خودمتمایزسازی بر افزایش میزان سازگاری فرزندان خانواده های طلاق با ضریب اطمینان 99/ . موثر بوده است. براساس یافته های پژوهش حاضر به مشاوران و روان شناسان پیشنهاد می شود از آموزش خودمتمایزسازی به شیوه گروهی به عنوان یک روش کارآمد جهت افزایش میزان سازگاری نوجوانان استفاده کنند.

هدف پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ای مناسب برای اندازه گیری رفتارهای کارآفرینانه است. جامعه آماری تحقیق کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته های علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران در سال 1390 بودند که مجموعا 1497 نفر می شدند. با توجه به فرمول کوکران و بر اساس نمونه گیری خوشه ای 500 نفر از این افراد انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق ساخته رفتار کارآفرینانه که روایی محتوایی ، روایی سازه ، و روایی ملاکی اش توسط متخصصان مناسب ارزیابی شد پاسخ دادند. ضریب آلفبای کرانباخ برای کل پرسشنامه 90/0 و برای هر خرده مقیاس آن بالای 70/0 بدست آمد که بیانگر همسانی درونی بالای پرسشنامه می باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی ادراک خدا در میان دانشجویان دانشگاه فردوسی بود. با استفاده از گروه نمونه ای به حجم 455 نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی که به شیوه تصادفی انتخاب شده بودند آزمون های ادراک خدا (لاورنس، 1997)، خودپنداره راجرز (1951) و خودکارآمدی عمومی (نظامی و همکاران، 1996) اجرا گردید. داده ها توسط ضریب همبستگی پیرسون، اسپیرمن و ایتا و آزمون خی دو تحلیل گردید. یافته ها ضمن تایید خصوصیات روانسنجی آزمون ادراک خدا، بین احساس خودکارآمدی و خرده مقیاس های حضور، پذیرش، خیرخواهی، تاثیر و کل نمره ادراک خدا ارتباط معنی دار یافته شد. بین خودپنداره و خرده مقیاس های حضور، چالش، پذیرش، خیرخواهی، تاثیر، مشیت و کل نمره ادراک خدا ارتباط معنی دار نشان داد. نتایج همچنین بیان کرد که بین ادراک خدا و وضعیت مذهبی خانواده ارتباط معنی داری وجود دارد. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد ادراک خدا با خودپنداره و احساس خودکارآمدی، دو متغیر مهم روانی، در ارتباط است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سبک های دلبستگی ایمن ناایمن با شناخت های ناکارآمد در دانشجویان بود. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، 403 دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه سبک های دلبستگی کولینز و رید (1990)، با آلفای 80/0 و پرسشنامه مثلث شناختی بکام، لبر، واتکینز، بویر و کوک (1986)، با آلفای 81/0 برای نگرش به خود، 91/0 به دنیا و 93/0 نسبت به آینده، را تکمیل نمودند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل همگنی نشان داد که بین سبک دلبستگی ناایمن اضطرابی و مثلث شناختی منفی همبستگی و همگنی یا رابطه مثبت و بین سبک دلبستگی ایمن (وابسته، نزدیک) و مثلث شناختی منفی همبستگی و همگنی یا رابطه منفی وجود دارد. به علاوه، بین سبک های دلبستگی دختران و پسران دانشجو و نگرش آنها در کل و نسبت به خود تفاوت معنی داری مشاهده نشد، اما در نگرش نسبت به دنیا/ دیگران و آینده این تفاوت معنی دار بود. سبک دلبستگی ناایمن اضطرابی با نگرش منفی نسبت به خود، دنیا/ دیگران و آینده، دارای همبستگی و همگنی مثبت و سبک دلبستگی ایمن با نگرش منفی نسبت به خود، دنیا/ و آینده دارای همبستگی و همگنی منفی است. از این رو، احتمال می رود سبک دلبستگی ایمن با شناخت های کارآمد و سبک دلبستگی ناایمن با شناخت های ناکارآمد رابطه داشته و به طبع آن بر روابط بین فردی، موفقیت تحصیلی، سلامت روان و کیفیت زندگی دانشجویان مؤثر باشد