پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

هدف:در دهه های اخیر روان شناسی مثبت گرا به عنوان یک روش تأثیرگذار در حیطه روان شناسی قلمداد گردیده است. در این بین عفو و گذشت و سپاسگزاری که موجب افزایش سطح سلامت روانی، جسمی و سازگاری اجتماعی افراد می شود، مورد نظر روان شناسان بوده است. لذا پژوهش حاضر بر آن است که تا چه حد عفووگذشت و سپاسگزاری می تواند بهزیستی روان شناختی افراد را پیش بینی کند. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بوده است که از بین آن ها 211 نفر به روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردیده است. به منظور جمع آوری داده ها از مقیاس عفووگذشت هارتلند،  پرسشنامه سپاسگزاری و مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف استفاده گردید. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که عفووگذشت و سپاسگزاری با بهزیستی روان شناختی دانشجویان رابطه مثبت و معناداری دارد.  عفووگذشت و سپاسگزاری روی هم رفته توانسته اند 0.304 از تغییرات بهزیستی روان شناختی را پیش بینی کنند.با توجه به نتایج پژوهش متغیرهای سپاسگزاری (بتای برابر با 0.345) و عفووگذشت (بتای برابر با 0.306) به ترتیب نقش مؤثری در پیش بینی بهزیستی روان شناختی دانشجویان ایفا نموده اند.

هدف: هدف مطالعه حاضر مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و بازتاب درمانی در کاهش وزن و اضطراب افراد چاق بود. روش: روش این پژوهش از نوع شبه آزمایشی و از نوع تک آزمودنی A-B-A بود. چهار نفر از مراجعان درمان چاقی که به پلی کلینیک روان شناختی دانشگاه مراجعه کردند و چهار نفر از مراجعان کلینیک بازتاب درمانی جهت شرکت در این مطالعه انتخاب شدند. همه آزمودنی ها 30 ≤ BMI داشتند. مراجعان پلی کلینیک روان شناختی تحت درمان شناختی رفتاری و مراجعان کلینیک بازتاب درمانی تحت بازتاب درمانی به روش سوجوک قرار گرفتند. در خط پایه، پایان درمان و دو ماه بعد از درمان، میزان اضطراب آزمودنی ها به وسیله پرسشنامه اضطراب بک (BAI) و وزن آن ها به وسیله یک ترازوی دیجیتال اندازه گیری شد. سپس داده ها با استفاده از ضریب تغییر پایا و درصد بهبودی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که هر دو روش درمانی منجر به کاهش وزن می شوند و این کاهش در مورد بازتاب درمانی با سرعت بیشتری در مقایسه با درمان شناختی رفتاری رخ می دهد. با این حال در مرحله پیگیری کاهش وزن در درمان شناختی رفتاری بیشتر از بازتاب درمانی مشاهده شد. همچنین یافته ها نشان داد که هر دو روش درمانی منجر به کاهش اضطراب می شوند هر چند این کاهش فقط در درمان شناختی رفتاری معنادار بود.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی  و مقایسه اثربخشی دو روش گروهی طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در درمان وسوسه و تکانشگری بیماران سوء مصرف کننده مواد بود. روش: این تحقیق یک طرح نیمه آزمایشی با سنجش های پیش آزمون پس آزمون و پیگیری سه ماهه بود. نمونه پژوهش شامل 60 نفر از مردان سوء مصرف کننده مواد بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند و در سه گروه طرحواره درمانی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد وکنترل  قرار گرفتند. همه آزمودنی ها پرسشنامه   وسوسه انگیز و تکانشگری را در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل کردند. یافته ها: نتایج نشان داد که هر دو گروه طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در مقایسه با گروه کنترل کاهش معناداری را در وسوسه و تکانشگری نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد که در زمینه کاهش وسوسه مصرف مواد، طرحواره درمانی مؤثرتر از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بوده است. هرچند در زمینه تکانشگری، بین دو گروه درمانی تفاوت معناداری مشاهده نشد. این نتایج در مرحله پیگیری بدون تغییر باقی ماند.

هدف: پژوهش حاضر بهپا هدف بررسی تاثیر آموزش مهارت های حرفه ای بر مهارت های اجتماعی و رفتار سازشی نوجوانان و جوانان دارای ناتوانی هوشی تحولی انجام شد.  روش : طرح پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه شامل 30  نفر از مددجویان دارای ناتوانی هوشی تحولی در مرکز روان پویش شهر مشهد بود. 15 نفر  از شرکت کنندگان که در گروه آزمایشی گماشته شدند به مدت سه ماه آموزش مهارت حرفه ای را دریافت کردند و  15 نفر دیگر که در گروه کنترل گمارش شدند هیچگونه مداخله ای دریافت نکردند. داده ها توسط مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت (1990، SSRS) و مقیاس رفتار سازشی واینلند (1980، VABS)  قبل و بعد از اجرای مداخله جمع آوری شد و سپس  با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که در پس آزمون،  آزمودنی های گروه آزمایش که تحت آموزش مهارت های حرفه ای قرار گرفته بودند به طور معناداری سطح بالاتری از مهارت های اجتماعی و رفتار سازشی را در مقایسه با آزمودنی های گروه کنترل نشان دادند.  یافته های پژوهش مؤید این است که آموزش مهارت های حرفه ای باعث افزایش مهارت های اجتماعی و رفتار سازشی نوجوانان و جوانان دارای ناتوانی هوشی تحولی می شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی طرحواره درمانی گروهی بر تعلل ورزی تحصیلی و خودتنظیمی یادگیری دانش آموزان دختر  دوره متوسطه  بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر مشهد در سال تحصیلی 98- ۱۳۹۷ بود. نمونه پژوهش شامل 30 نفر دانش آموزی بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) گماشته شدند. مداخله به صورت گروهی طی ده جلسه ۹۰ دقیقه ای بر روی دانش آموزان گروه آزمایش اجرا شد (دوجلسه در هفته). دانش آموزان گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. هر دو گروه پرسشنامه های مقیاس ارزیابی تعلل ورزی دانش آموزی (سولومون و راثبلوم، 1984) و پرسشنامه راهبردهای خودتنظیمی یادگیری (پینتریج و دی گروت، 1990) را در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل کردند. داده ها با روش تحلیل واریانس با طرح اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها:نتایج پژوهش نشان داد که طرحواره درمانی گروهی منجر به کاهش تعلل ورزی تحصیلی و افزایش خودتنظیمی یادگیری دانش آموزان گروه آزمایش در مقایسه با  دانش آموزان گروه کنترل شده است.

هر دو گروه آزمایش در تنظیم هیجان از گ هدف: تنظیم هیجان برای داشتن ارتباطات زناشویی و خانوادگی موثر ضروری است. این پژوهش به هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی گاتمن  (GCT) وزوج درمانی هیجان محور (EFCT) بر تنظیم هیجان زوجین انجام شد. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی  واز نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه شامل 36 زوج  بود که از بین زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر شاهرود انتخاب شدند. نمونه بر اساس نمره پایین تر از میانگین در مقیاس سازگاری زناشویی اسپانیر (1976) همتا شدند و در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل  هرکدام 12 زوج گمارده شدند. یک گروه آزمایش 10 هفته زوج درمانی گاتمن  و گروه آزمایشی دیگر 9 هفته زوج درمانی هیجان محور را دریافت کردند. برای گروه کنترل هیچ مداخله ای ارائه نشد. شرکت کنندگان قبل و بعد از اجرای مداخله، پرسشنامه دشواری تنظیم هیجان گرتز و رومر (2004) را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که تغییرات در همه مولفه های مقیاس دشواری تنظیم هیجان در هر دو گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل معنادار بوده اند و هر دو روش درمانی  موجب تنظیم هیجان موثرتر در زوجین شده اند. همچنین مقایسه دو روش درمانی با هم نشان داد که روش  زوج درمانی هیجان محور در مقایسه با روش گاتمن، کارآمدی  بیشتری در زمینه چهار مؤلفه دشواری تنظیم هیجانی شامل عدم پذیرش هیجان های منفی، دشواری در انجام رفتارهدفمند، دشواری در کنترل رفتارهای تکانشی و فقدان آگاهی هیجانی داشته است.

هدف: ساخت و مطالعه ویژگی های روان سنجی مقیاس ایرانی شخصیت مبتنی بر زوج درمانی اشتراک محور بود. روش: پژوهش حاضر، مطالعه ی بنیادی-توسعه ای بود که ابتدا بر اساس اصول و مفاهیم پایه نظریه (JPCMT) پیرامون شخصیت با 237 سؤال در 16 حوزه طراحی شد. پس از بررسی روایی محتوایی و اجرای اولیه، 203 سؤال انتخاب شد. سپس تعداد 439 نفر از ساکنین خراسان رضوی که 9/92 درصد شهرنشین و بقیه روستانشین بودند به روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب و پرسشنامه نهایی را از طریق سایتی که به همین منظور طراحی شده بود، پاسخ دادند. داده ها با نرم افزار Amos24 تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، 7 عامل شخصیت شامل: تأییدطلب، سرزنش گر، ابزارگرا، مسئولیت خواه، کنترل گر، مذهب گرا و رئیس مآب را تأیید نمود. نتایج پایایی به کمک ضریب آلفا، اسپیرمن-براون و گاتمن برای کل آزمون بسیار بالا و به ترتیب برابر 95/0 ، 81/0و81/0 بدست آمد. ضریب همبستگی بین کل آزمون ( 83/0) و هفت عامل با یکدیگر مثبت و معنادار بود. روایی ملاکی این مقیاس با پرسشنامه شخصیتی نئو، بیانگر روایی هم گرا و واگرای بالایی بین دو مقیاس بود. نتایج آزمونt نشان داد که زنان و مردان در 4 عامل شبیه و در 3 عامل باهم متفاوت اند.