توسعه کارآفرینی

کارآفرینی دانشگاهی ازرسالت های جدید دانشگاه ها پس از رسالت های آموزش و پژوهش است. مفهوم کارآفرینی دانشگاهی با تجاریسازی دانش قرین میباشد. این مقاله به دنبال یافتن عوامل موثر بر کارآفرینی دانشگاهی است. از این رو در ابتدا سوالات و فرضیه هایی برای پاسخ به آن ها تدوین شد. سپس بر اساس منابع علمی مدل مفهومی برای عوامل موثر بر کارآفرینی دانشگاهی و نیز کارآفرینی دانشگاهی طراحی شد. برای سنجش عوامل و نیز کارآفرینی دانشگاهی دو پرسش نامه جداگانه طراحی شد که پرسش نامه اول را رئیسان یا معاونان مراکز و واحدها و پرسش نامه دوم را مسؤولان کارآفرینی استان ها پاسخ داده اند. جامعه آماری همهی مراکز دانشگاه پیام نور و نیز واحد هایی که حداقل سه سال از تاسیس آن ها گذشته باشد، بود. به دلیل محدود بودن جامعه آماری به 260 مرکز/ واحد در سراسر کشور، بین کل جامعه آماری پرسش نامه توزیع شد و با استفاده از روش های تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر،شاخص ها و رابطه ها بررسی شدند. با آزمون فرضیه ها از 25 فرضیه تدوین شده به جز یک فرضیه از عوامل ساختاری،دو فرضیه از عوامل محتوایی و چهار فرضیه از عوامل زمینه ای و دو فرضیه از فرضیه های اصلی، بقیه فرضیه ها تایید شدند. بر اساس اطلاعات گردآوری شده با استفاده از روش های تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر توسط نرم افزارهای اس پی اس اس و لیزرل، الگوی مفهومی طراحی شده آزمون، اصلاح و برازش شده و الگوی نهایی پیشنهاد شد. در پایان برای تحقیق های آینده پیشنهاد هایی مطرح شد.

هدف این پژوهش شناسایی مهم ترین عوامل فردی و محیطی موثر بر موفقیت کارآفرینان برتر استان تهران، برای ارایهی الگوی آموزشی است. جامعهی آماری شامل کلیهی (80 نفر) کارآفرینان برتر برگزیده شده در دومین جشنواره کارآفرینان برتر سال 1385 استان تهران هستند. روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده و با انجام محاسبه ها، حجم نمونه 66 نفر به دست آمد. اطلاعات لازم از طریق سه پرسش نامهی عوامل فردی، عوامل محیطی و موفقیت، جمع آوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده و روش های آماری ماتریس هم بستگی، رگرسیون چندگانه و آزمون T تک نمونه ای بهکار رفته است. نتایج به دست آمده نشان داد که: 1) بین موفقیت و مرکز کنترل درونی، خطرپذیری حساب شده، خلاقیت، توفیق طلبی، استقلال طلبی و اراده رابطهی مثبت و معناداری وجود دارد. 2) بین موفقیت و شرایط آموزشی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی رابطهی مثبت و معناداری وجود دارد، در حالی که بین شرایط سیاسی و موفقیت رابطهی معناداری وجود ندارد. 3) در عوامل فردی مرکز کنترل درونی، خطرپذیری حساب شده، خلاقیت، استقلال طلبی و توفیق طلبی توانایی پیش بینی و شناسایی موفقیت را دارند. 4) در عوامل محیطی تنها شرایط آموزشی توانایی پیش بینی و شناسایی موفقیت را دارد. 5) کارآفرینان برتر استان تهران ویژگیهای مرکز کنترل درونی، خطرپذیری حساب شده، خلاقیت، توفیق طلبی و اراده را در سطحی بالاتر از میانگین دارا هستند. 6) از نظر کارآفرینان برتر استان تهران شرایط آموزشی، اجتماعی- فرهنگی و سیاسی در حد متوسط بر موفقیت آن ها تاثیرگذار بوده است.

کارآفرینی فرایند ابتکار و نوآوری و ایجاد کسب وکارهای جدید در شرایط مخاطره آمیز از طریق کشف فرصت ها و بهره گیری از منابع است. به ویژه مککللند (1961) بر ارتباط انگیزهی پیشرفت، کارآفرینی و توسعه تاکید فراوان دارد. این پژوهش به بررسی مقایسه ای سطح انگیزهی پیشرفت در سه گروه کارآفرینان فردی، کارآفرینان سازمانی و غیر کارآفرینان پرداخته است. 150 تن از مدیرعاملان شرکت های صنعتی شهر تهران (در هر گروه 50 نفر) به صورت تصادفی انتخاب شده و به پرسش نامهی انگیزهی پیشرفت باهارگاوا (1994) پاسخ دادند. براساس تحلیل واریانس یکراهه و آزمون تعقیبی شفه انگیزهی پیشرفت کارآفرینان (فردی و سازمانی) به صورت معنیداری بیش از گروه غیرکارآفرین است و از این رو فرضیهی اول تایید شد. به رغم وجود تفاوت بین دو گروه کارآفرین فردی و سازمانی در سطح انگیزهی پیشرفت، از آن جا که این تفاوت معنیدار نبود فرضیهی دوم پذیرفته نشد. بررسی سطح تحصیلات سه گروه و نوع شغل پدر (آزاد و یا دولتی) توسط مجذور خی نشان داد که سطح تحصیلات کارآفرینان بالاتر از غیرکارآفرینان است و پدر اغلب کارآفرینان به صورت آزاد- و نه دولتی- شاغل هستند و بدین ترتیب فرضیهی سوم و چهارم تایید شدن

نظریهی رفتار برنامه ریزی شدهی آژن به صورت گسترده ای به منظور پیش گویی رفتار کارآفرینانه استفاده شده است. اما این نظریه در بین دانشجویان مراکز علمی- کاربردی بهکار گرفته نشده است. هدف کلی این پژوهش که با روش توصیفی-همبستگی انجام شده است، بررسی دلایل گرایش به کارآفرینی دانشجویان علمی-کاربردی کشاورزی است. جامعه آماری تحقیق را دانشجویان علمی-کاربردی کشاورزی استان کرمانشاه تشکیل دادند که تعداد 96 نفر از آن ها به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده های مورد نظر از طریق پرسش نامه جمع آوری شد. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که 37 درصد از تغییرات متغیر نیت کارآفرینانه را سه متغیر شامل: نگرش نسبت به کارآفرینی، هنجارهای جامعه و باور به خودکارآمدی تبیین میکنند. هم چنین رابطهی مثبت و معنیداری بین هر یک از متغیرهای مستقل یادشده با نیت کارآفرینانه به دست آمد. در کل، یافته ها نشان داد که در بین دانشجویان علمی-کاربردی کشاورزی، نیت کارآفرینانهی بالایی وجود دارد.

در دل تهدید ترافیک تهران فرصت کارآفرینی نهفته و این فرصت بزرگ، فرصت کارآفرینی در حوزهی توزیع فیزیکی کالای درون شهر است؛ اما این حوزه از کسب وکار، هنوز در سطح کلان جامعه به رسمیت شناخته نشده، نهادهای پشتیبانیکننده و توسعه دهندهی آن شکل نگرفته اند و ظرفیت بالقوهی این کسب وکار با آن چه امروز شاهد آن هستیم فاصلهی زیادی دارد. در این مقاله تلاش شده است تا پس از شناسایی عوامل کلیدی اثرگذار بر کسب وکار ""توزیع فیزیکی درون شهری""، الگویی پویا از این کسب وکار براساس روش تحلیل پویایی نظام ارایه و رفتار نظام مند آن در محیط نرم افزار Vensim شبیه سازی شود. پس از تایید اعتبار الگو، براساس سناریو های مفروض ناشی از نبود قطعیّت های محیط آیندهی این کسب وکار، راهکارهایی که بهترین نتایج را در خروجی شبیه سازی داشته اند به عنوان راهکارهای موثر توسعهی خدمت ها ""توزیع فیزیکی درون شهری"" پیشنهاد شده است. این راهکارها شامل توسعهی ظرفیت خدمت ها در شرایط قطعیّت نداشتن درآمد سرانه، کاهش خطر محصول ها از طریق بیمه در شرایط قطعیّت نداشتن رشد جمعیت، افزایش ضریب امنیت در شرایط قطعیّت نداشتن جرایم کارکنان خدمت ها، کاهش هزینه ها از طریق بهبود فرایندها در شرایط قطعیّت نداشتن قیمت سوخت و افزایش کیفیت اطلاعات در شرایط قطعیّت نداشتن توسعهی زیرساخت های اطلاعاتی هستند.

صاحب نظران معتقدند براساس نظریهی شکست بازار، ""ارتقای کارآفرینی"" میتواند موضوع مداخلهی دولت ها باشد. مداخلهی دولت ها در قالب بسته ای به نام ""خط مشی"" (سیاست) شکل عملی به خود میگیرد. در فرایند خط مشی (سیاست) گذاری ملی که شامل شناخت مساله، تدوین دستور کار، فرموله کردن، اجرا، ارزشیابی، تغییر و خاتمهی خط مشی میشود، مرحلهی فرموله کردن خط مشی (به معنای احصای بدیل های برخورد با یک مساله عمومی) از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا به شدت بر مراحل دیگر تاثیر میگذارد. روش شناسی فرمولهکردن خط مشیها برای قانون گذاران کشور میتواند در تدوین خط مشیهای کارآمد و اثربخش یاریدهنده باشد. امّا در حوزهی خط مشیگذاری کارآفرینی روش شناسی مشخصی وجود ندارد. در این مقاله پژوهش گر تلاش میکند نوعی روش شناسی مفهومی برای تدوین خط مشیهای ملی کارآفرینی در کشور ارایه دهد. این روش شناسی به سبکی ابتکاری- تحلیلی و با مرور بر دانش موجود و مشارکت نویسنده در طراحی فرایند شکل گیری بدیل های خط مشی ارایه شده است. بنابراین پس از ارایه چارچوب مفهومی فرایند احصای بدیل های خط مشی، نحوهی تدوین خط مشی کارآفرینی ملی به عنوان محتوای عملی اجرای آن چارچوب اجرا میشود

به منظور برخورداری از مزایای کارآفرینی در سازمان های دولتی ایران باید بر روی عوامل موثر بر کارآفرینی سازمانی تمرکز و سرمایه گذاری کرد. یکی از عوامل موثر بر موفقیت کارآفرینی سازمانی، نظام های اطلاعاتی کارآفرینانه است. در اکثر سازمان های دولتی ایران برای ایجاد چنین نظام هایی پروژهی معماری فناوری اطلاعات سازمان پیاده سازی میشود. با توجه به هزینه بر و زمان بر بودن پروژهی معماری سازمانی و هم چنین نیاز به پیگیری مستمر روند ایجاد نظام های اطلاعاتی کارآفرینانه در سازمان های دولتی، کنترل و ارزیابی پروژهی معماری سازمانی ضروری به نظر میرسد. در این مقاله به منظور ارزیابی ایجاد نظام های اطلاعاتی کارآفرینانه به عنوان یکی از عوامل ساختاری موثر بر ارتقای سطح کارآفرینی سازمانی از چارچوب ارزیابی بلوغ معماری سازمانی استفاده شده است. با پیاده سازی این چارچوب در معاونت برنامه ریزی وزارت بازرگانی، بلوغ معماری فناوری اطلاعات فعلی این مرکز و هم چنین نقاط ضعف و قوت نظام های اطلاعاتی آن معین شد. سپس با استفاده از نتایج این ارزیابی اولویت های تمرکز و سرمایه گذاری حوزهی فناوری اطلاعات این مرکز برای ایجاد و بهبود نظام های اطلاعاتی کارآفرینانه استخراج شدند.